1.1 Redenen voor de overstap naar agile
media
fluid
De term ‘agile werken’ is al lang niet meer de enige term die u in organisaties en in de media hoort. Steeds vaker duiken er andere, vergelijkbare, benamingen op: organisch, dynamisch, wendbaar, flexibel of fluid. Mogelijk komt één van deze termen u bekend voor vanuit uw eigen organisatie. Het is niet voor niks dat steeds meer branches, naast de softwarebranche, zijn gaan werken met de agile principes.
Inspelen op veranderingen
reageren
Er zijn een aantal redenen waarom organisaties agile gaan werken:
- Steeds in staat zijn om te kunnen reageren op veranderingen in een minder stabiele wereld.
- De klant geeft aan waar het product aan moet voldoen. Door de klant tussentijds om feedback te vragen, sluit het eindproduct goed aan bij de wensen van de klant.
- Het werk slimmer kunnen uitvoeren.
Agile werken en de ondernemingsraad
pandemie
scrum
Wil uw organisatie sneller op veranderingen inspelen, dan gaat uw organisatie misschien (deels) agile werken (zie hoofdstuk 2). Mogelijk is de COVID19-pandemie hiervoor een aanleiding. Veel organisaties moesten flinke aanpassingen doen om in crisistijd en daarna het hoofd boven water te houden. Uw OR moet ook vaak onder tijdsdruk een standpunt innemen over besluiten van de bestuurder. Een agile werkwijze voor zowel de organisatie als de OR kan dit proces soepeler laten lopen. Scrum is een vorm van agile werken (zie hoofdstuk 3) en kunt u ook toepassen binnen uw eigen OR (zie hoofdstuk 5).
Overgeslagen
besluit
cascademodel
Het besluit om agile te gaan werken moet langs uw OR voor advies (zie ook hoofdstuk 4). Zo’n verandering vindt echter in kleine stappen plaats. Let dus op dat uw OR niet wordt overgeslagen, want het moment waarop het voorgenomen besluit definitief wordt, is steeds lastiger te bepalen. Bepaal ook met uw OR hoe u zo goed mogelijk kunt aansluiten op de agile werkwijze (zie hoofdstuk 6 en 7). Let daarbij op dat uw OR niet buitenspel komt te staan als de organisatie eenmaal agile werkt. Dan vindt de besluitvorming vaak in scrum teams plaats en daarmee kan de medezeggenschap in het geding komen.
1.1.1
Watervalmodel
Veel organisaties werken met het waterval- of cascademodel. Een verandering – bijvoorbeeld de ontwikkeling van een product – gebeurt dan trapsgewijs van boven naar beneden. Een fase moet eerst zijn afgerond voordat het team doorgaat met een volgende fase. Met een eerste analyse wordt het probleem in kaart gebracht. Daarna komt de volgende vraag aan bod: hoe kunnen we de verandering doorvoeren en tussen welke alternatieven kunnen we kiezen? Al deze informatie komt in het plan van aanpak met daarin een uitgebreide planning en een kostenoverzicht.
OR moet invloed hebben
adviesaanvraag
Aangezien uw OR een wezenlijke invloed moet hebben op een voorgenomen besluit, krijgt u het plan van aanpak onder ogen. Een advies- of instemmingsaanvraag (volgens artikel 25 en 27 Wet op de ondernemingsraden) moet langs uw OR voor een definitieve keuze uit de alternatieven. Ook moet er al inzicht zijn in de belangrijkste gevolgen van het besluit. Pas als uw OR het plan heeft goedgekeurd, mag de bestuurder starten met de implementatie van het geheel.
Het watervalmodel wordt nog steeds regelmatig gebruikt om veranderingen door te voeren: met name bij overzichtelijke en voorspelbare processen.
complex
De watervalmethode is echter niet altijd de beste keuze voor processen of projecten in de organisatie. Zo werkt de methode minder goed bij de planning van grote en complexe processen: die bleken altijd uit te lopen en de kosten waren niet te beheersen.
1.1.2 Ontwikkelingen gaan snel
maatschappij
Grote projecten en veranderingen kosten veel tijd. Tegen de tijd dat het project is afgerond, is het product soms niet meer up-to-date. Veel organisaties lopen ertegenaan: de ontwikkelingen in onze maatschappij, de wetenschap, de technologie en de economie gaan nu eenmaal zo ontzettend snel, daar kan geen plan onder de watervalmethode tegenop.
In de ICT-wereld bleek weleens bij de oplevering van het product, waar maanden of jaren werk in zat, dat het al niet meer paste bij de behoeften en wensen van de klant.
1.1.3
Voordelen van agile werken
tussenproduct
feedback
De ICT-sector ontdekte al snel de voordelen van agile werken als alternatieve methode. Agile werken gaat namelijk over het ontwikkelen van producten in kleine, overzichtelijke stappen, het bijsturen na iedere stap en het steeds weer opleveren van tussenproducten. Dit zijn kleine onderdelen van het totaalproduct die de klant al in gebruik kan nemen. Doordat de klant al met een deel van het product kan werken, ontvangen de ontwikkelaars er feedback over. Deze feedback wordt meteen verwerkt in het productieproces. Hierdoor ontstaat er – anders dan bij de watervalmethode – een eindproduct dat niet alleen past bij de wensen en behoeften van de klant, maar ook bij de laatste ontwikkelingen in de markt.
Tussentijds bijsturen en werken naar afgeronde producten zijn twee van de vele krachten van agile werken. Bij de watervalmethode is tussentijds bijsturen juist ingewikkeld en moet er na afloop nog flink worden gesleuteld aan een product.