8.2 De strafafdoening door de officier van justitie
strafbeschikking
Als de afwikkeling van een fiscale strafzaak op het bordje van het OM komt te liggen, kan de officier van justitie er allereerst voor kiezen om de zaak door middel van een strafbeschikking af te doen. Deze beschikking heeft veel weg van de fiscale strafbeschikking (zie paragraaf 8.1). Om een strafbeschikking uit te reiken met een boete van meer dan € 2.000 moet u als verdachte eerst zijn gehoord.
Een belangrijk verschil met de fiscale strafbeschikking is dat de officier van justitie ook taakstraffen (tot 180 uur) en gedragsaanwijzingen kan opleggen. Voor deze beschikkingen geldt ook de hoorplicht.
Schuld
verzet
geen erkenning schuld
Ook voor de strafbeschikking door de officier van justitie moet de schuld van de verdachte vaststaan. Daarnaast staat voor deze strafbeschikking de mogelijkheid van het instellen van verzet open. Het niet instellen van verzet houdt echter geen erkenning van schuld in.
8.2.1 Bevoegdheden
Een officier van justitie heeft niet dezelfde bevoegdheden als een ontvanger van de fiscus. Een officier heeft bijvoorbeeld geen verrekeningsbevoegdheid (zie kader vorige pagina). Ook is de periode waarvoor de officier om gijzeling kan verzoeken bij de civiele rechter beperkter. De gijzeling kan namelijk maximaal één week per strafbaar feit duren.
Mogelijkheden officier van justitie
voorwerpen
De officier van justitie kan wel overgaan tot het in vervangende hechtenis nemen als een strafbeschikking niet wordt uitgevoerd. Ook kan het OM besluiten om de voorwerpen waar het strafbare feit mee is begaan of die uit de baten van het strafbare feit zijn verkregen af te pakken. Een schadevergoeding aan slachtoffers kan ook onderdeel uitmaken van de strafbeschikking.
voordeel
fiscale verplichtingen
Het OM kan ook aanwijzingen opnemen in de beschikking, zodat de verdachte geen voordeel overhoudt aan zijn criminele activiteiten. Verder kan de officier van justitie ‘aanwijzingen, het gedrag van de verdachte betreffend’ opleggen. In het strafrecht gaat het dan om de verplichting tot het zich onder ambulante medische behandeling stellen of zich te houden aan de voorschriften van de Reclassering en het accepteren van een straatverbod. In fiscale strafzaken is het voldoen aan fiscale verplichtingen een voor de hand liggende aanwijzing.
8.2.2 De transactie
schikking
Bij de afdoening van fiscale delicten komt ook de transactie nog geregeld voor. Een transactie heeft veel weg van een strafbeschikking. U komt met de officier tot een schikking waardoor een zaak niet meer op zitting hoeft te komen.
Erkenning schuld
Net als bij een strafbeschikking houdt een transactie ook geen erkenning van schuld in. Voor een transactie is het niet noodzakelijk dat de verdachte schuld erkent. Daarnaast is het niet nodig dat de schuld vaststaat. Dit is een verschil met de strafbeschikking, omdat het daarvoor wel noodzakelijk is dat de schuld vaststaat.
Omwille van verzekerings- en aansprakelijkheidskwesties geniet afdoening door middel van een transactie nog weleens de voorkeur.
Buitengerechtelijke afdoening
snelle afdoening
Bij zaken waarin snel duidelijk is dat een veroordeling is te verwachten, heeft het zin om te polsen of deze niet door de buitengerechtelijke afdoening van de strafbeschikking of de transactie kan worden afgedaan. Zeker als het OM een langdurige en intensieve opsporing verwacht, heeft het nog weleens oren naar een snelle afdoening. Op die manier wordt een lange procedure voorkomen. Het OM kan de vrijgekomen capaciteit gebruiken voor nieuwe zaken. Voor de verdachte scheelt het dan dat deze relatief weinig kosten hoeft te maken voor de rechtsbijstand. Dat geld kan dan worden aangewend voor de financiële afwikkeling van de zaak.