9.1 RI&E
verplicht op te stellen
schade
In het kader van preventie van ziekteverzuim zijn werkgevers verplicht om een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen. Hierin wordt vastgelegd of het werk bij uw organisatie gevaar voor de werknemers kan opleveren of schade aan hun gezondheid kan veroorzaken, en hoe de geconstateerde risico’s het beste kunnen worden aangepakt.
Basis
verplicht plan van aanpak
Een RI&E is de basis voor het arbobeleid van uw organisatie. In de RI&E legt de werkgever alle veiligheids- en gezondheidsrisico’s voor werknemers in de organisatie vast, zowel op fysiek niveau (denk aan valgevaar) als op psychosociaal niveau (denk aan mogelijke werkdruk). Daarbij is het verplicht een plan van aanpak voor die risico’s op te nemen.
concrete maatregelen
regelmatig bekijken
In het plan van aanpak van de RI&E moet de werkgever aangeven welke concrete maatregelen zullen worden genomen tegen de geconstateerde risico’s, binnen welke termijn die moeten zijn doorgevoerd en wat die maatregelen (moeten) opleveren (zie paragraaf 9.2). Het is vervolgens verstandig om regelmatig – in elk geval jaarlijks – het plan van aanpak te bekijken en de voortgang ervan te beoordelen.
Opstellen
Het opstellen van de RI&E begint uiteraard met het inventariseren van de gevaren in de organisatie. Daarna is een analyse van die risico’s nodig en de bepaling in welke mate een mogelijk gevaar daadwerkelijk een risico inhoudt.
RI&E-instrumenten
Uw organisatie mag de RI&E zelf opstellen. Hiervoor kan de werkgever gebruikmaken van de RI&E-instrumenten die op de website rie.nl beschikbaar zijn. Uiteraard is uitbesteding van het opstellen van de RI&E ook mogelijk, bijvoorbeeld aan de preventiemedewerker(s) van uw organisatie (zie paragraaf 9.3) of aan een externe partij.
verplichting
Organisaties met in totaal minder dan veertig arbeids-uren per week hoeven geen volledige RI&E op te stellen. Zij kunnen volstaan met gebruik van de Checklist Gezondheidsrisico’s – die een verkorte versie is van de RI&E – of van een branche-RI&E.
Toetsing
uitvoeren
In de meeste gevallen is het een verplichting om de opgestelde RI&E door een deskundige te laten toetsen. Bij een bedrijfsgrootte van maximaal 25 werknemers hoeft de RI&E echter niet te worden getoetst als gebruik wordt gemaakt van een erkend branche-instrument. En bij in totaal minder dan veertig arbeidsuren per week hoeft de RI&E sowieso niet te worden getoetst.
Wie de toetsing mag uitvoeren, hangt af van of de werkgever een contract heeft met een gecertificeerde arbodienst of niet:
- wel contract: de betreffende arbodienst toetst de RI&E;
- geen contract: de RI&E moet worden getoetst door een gecertificeerd arbodeskundige.
controle
Het wil niet zeggen dat er naar een eenmaal opgestelde RI&E niet meer hoeft te worden omgekeken. De werkgever moet er namelijk voor zorgen dat dit werkdocument altijd actueel is, en bijvoorbeeld is aangepast aan gewijzigde arbeidsomstandigheden of wettelijke arboregels.
Boete
waarschuwing
Kan de werkgever bij een controle door Inspectie SZW – de inspectiedienst van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – geen RI&E laten zien, dan kan de inspectiedienst een bestuurlijke boete opleggen. De hoogte van die boete is afhankelijk van de grootte van de organisatie maar bedraagt maximaal € 3.000.
Kan de werkgever Inspectie SZW wel een RI&E tonen maar is deze niet volledig, dan krijgt de werkgever een waarschuwing en maximaal drie maanden de tijd om de RI&E alsnog volledig te maken.