2.4 Belangen
Voor een goede samenwerking zijn gedeelde doelen belangrijk. Alle betrokken partijen moeten het gevoel hebben dat ze ‘aan hun trekken komen’. Het is goed om u te realiseren dat bij conflicten meestal ook (één of meerdere) belangen spelen. En de belangen van twee partijen die in conflict zijn, komen zeker niet altijd overeen. Daarnaast zijn ze ook niet altijd duidelijk; ze worden namelijk vaak niet uitgesproken.
Een belang is het beste te omschrijven als iets wat voor iemand belangrijk genoeg is om voor te ‘strijden’ en wat iemand mogelijk (veel) voordeel kan opleveren.
geen water bij de wijn
In de samenwerking tussen mensen kan een conflict ontstaan doordat twee personen een verschillend standpunt innemen en hier niet van afwijken. Een medewerker komt bijvoorbeeld in conflict met zijn werkgever en hij wil geen water bij de wijn doen; hij houdt vast aan zijn standpunt. Achter zijn standpunt zit waarschijnlijk een belang, en dat is de reden dat hij dít standpunt inneemt en geen ander. Als in een conflict alleen wordt gesproken over de standpunten, is het eigenlijk niet op te lossen. Als het daarentegen lukt om de (onuitgesproken) belangen achter het standpunt boven tafel te krijgen, is het conflict makkelijker op te lossen.
Achter het behang zit altijd een belang
Geef medewerkers en teamgenoten mee dat ze in een discussie altijd het volgende in acht moeten nemen:
- Achter een standpunt zit in principe een belang.
- Als men zoekt naar belangen, ontdekt men óók gezamenlijke belangen.
- Verdiep u in de ander en vraag door.
- Vertel over uw eigen belangen.
- Probeer van de individuele belangen over te stappen naar het gemeenschappelijke belang.
2.4.1 Meer begrip
verkennen
Als beide partijen elkaars belangen kennen, is het makkelijker om na te denken over oplossingen die voor beide partijen goed zijn. Het verkennen van de belangen van de ander geeft inzicht in de achtergrond van het standpunt. Het inzicht in ieders belang vergroot het begrip voor elkaars standpunt. Daardoor wordt het gebied waarin men de oplossing kan zoeken groter, en daarmee neemt ook de kans op een bevredigende oplossing van het conflict toe.
2.4.2 Externe hulp
Natuurlijk heeft het de voorkeur om er samen uit te komen, maar er kunnen situaties ontstaan waarin dat niet meer mogelijk is. Afhankelijk van de fase waarin een conflict zich bevindt en de aard van het conflict, kan men besluiten om externe hulp in te schakelen. Dat kan nodig zijn als men in een impasse is geraakt. Als er hulp van buitenaf nodig is, zijn – afhankelijk van tussen wie het conflict speelt uiteraard – de volgende partijen te vragen om het conflict te helpen oplossen:
- de werkgever;
- iemand van de HR-afdeling;
- een externe (kern)deskundige;
- een mediator;
- arbitrage;
- de rechter.
Inschakelen van officiële instanties is een stap die men goed moet overwegen. Het kan de verhoudingen definitief op scherp zetten en heeft vrijwel zeker gevolgen voor de samenwerking.