3.1 Mogelijke oorzaken
oorsprong
afhankelijk
Interne conflicten vinden vaak hun oorsprong in een aanvaring, ruzie of meningsverschil, en ontstaan het snelst als twee partijen op een of andere manier afhankelijk zijn van elkaar. Dat is in werksituaties natuurlijk al snel het geval. Twee teamleden die samen aan een project werken, twee medewerkers die dezelfde werkzaamheden doen of een medewerker die met zijn direct leidinggevende moet (leren) omgaan: binnen ieder sociaal-zakelijk verband kunnen deze situaties leiden tot een conflict.
3.1.1 Taakgerelateerde conflicten
feiten
Inhoudelijke conflicten hebben, net als belangenconflicten, direct met het werk te maken. Ze worden samen ook wel ‘taakgerelateerde conflicten’ genoemd. Zulke conflicten kunnen over verschillende inhoudelijke zaken gaan, zoals:
- bepaalde feiten of meningen;
- de doelen die iemand nastreeft;
- de manier waarop iemand die doelen wil bereiken.
Verschillende visies
Professionals willen hun werk namelijk in principe zo goed mogelijk doen, maar het kan natuurlijk voorkomen dat hun visie op het beste resultaat óf de manier om dat te bereiken, verschilt van de ideeën van anderen. Soms is hier nog prima samen een oplossing voor te vinden, bijvoorbeeld door middel van een compromis, maar een inhoudelijk conflict ligt altijd op de loer.
Als er een inhoudelijk conflict ontstaat in een werksituatie, is het van belang dat iedereen precies weet waarover ze het oneens zijn. Ze kunnen het probleem dan concreter bespreken en gerichter zoeken naar een oplossing.
3.1.2 Sociaal-emotionele conflicten
achtergrond
Medewerkers kunnen ook in een conflict terechtkomen door zaken die niet direct met het werk te maken hebben. Niet-werkgerelateerde conflicten hebben meestal te maken met intermenselijke relaties. Hierbij kunnen verschillen in persoonlijkheid een rol spelen, maar ook verschillen in achtergrond. Vaak gaat het bij zulke sociaal-emotionele conflicten over conflicterende normen en waarden.
Humor, geloofsovertuiging en politieke opvattingen
onbeschoft
sociale antenne
Zo kan een medewerker bijvoorbeeld onenigheid hebben met een andere collega over zijn gevoel voor humor. De een vindt een bepaalde grap hilarisch, de ander kan deze als onbeschoft of kwetsend ervaren. Ook iemands geloofsovertuiging of politieke opvatting kan aanleiding zijn voor een conflict. Soms kunnen mensen zich bij dit soort verschillen flexibel en verdraagzaam opstellen, en die verschillende opvattingen accepteren. Op andere momenten voelt iemand zich echter aangevallen of gekwetst, en kan er een conflict ontstaan. Lastig hierbij is dat niet iedereen hiervoor een even goed ontwikkelde sociale antenne heeft en even tactisch is.
3.1.3 Conflicten binnen teams
gevoelige snaar
In veel organisaties wordt in (project)teams gewerkt. Vooral binnen teams komen sociaal-emotionele conflicten voor, omdat men daar heel nauw met elkaar samenwerkt. Verschillen in inzichten, normen en waarden komen al snel aan het licht en zelfs als iedereen zich flexibel opstelt, kan een medewerker een keer een gevoelige snaar raken of zich op zijn tenen getrapt voelen. Irritatie, kwetsende uitingen of ruzie zijn dan vaak het gevolg.
Diversiteit kán ook voor wrijving zorgen
Leidinggevenden moeten hun best doen om teams samen te stellen met een zo groot mogelijke diversiteit. Dat komt de organisatie ten goede, maar voor de samenwerking kán het ook ingewikkeld zijn, omdat medewerkers dan eerder met verschillende perspectieven naar onderwerpen kijken en niet altijd dezelfde belangen hebben.
Afstand
scherp
Dit kan ervoor zorgen dat er ‘afstand’ gevoeld wordt. Het is dus altijd goed om scherp te blijven op het ontstaan van afstand en onvrede binnen teams en afdelingen.
Preventief middel
geen garantie
Teamontwikkeling is een goed preventief middel voor conflicten. Mocht er een conflict ontstaan in een team waarin de leden met respect met elkaar omgaan, dan zal het conflict minder heftig verlopen. Uiteraard is er geen garantie: er kunnen altijd onoplosbare conflicten ontstaan.
Digitaal doet ook duit in het zakje
minder noodzaak
Eén van de veroorzakers van interne conflicten is digitale communicatie. In WhatsApp-berichten, op social media, maar eigenlijk ook al in e-mails, drukken collega’s zich niet altijd even genuanceerd en zorgvuldig uit. Sommigen zijn daarin ook niet vaardig genoeg. Een conflict escaleert bovendien makkelijker als werknemers elkaar niet kennen en alleen op afstand contact hebben. Mensen voelen in het digitale domein daarnaast minder noodzaak om het conflict op te lossen. Komen werknemers elkaar dagelijks tegen en moeten ze fysiek samenwerken, dan zijn ze eerder geneigd om een conflict op te lossen.