3.1 Opleiding noodzakelijk
steekvlam
De bhv’er weet dat een waterspuit het olievuur alleen maar doet oplaaien. Dat is namelijk tijdens de bhv-opleiding aan bod gekomen. Daarmee redt hij levens, allereerst die van zichzelf. Want water op brandende olie zorgt juist voor een grote steekvlam, waardoor de brand snel overslaat en omstanders gewond (kunnen) raken.
Tijdens de bhv-opleiding leert de bedrijfshulpverlener juist hoe hij gevaren uit de weg gaat. Sterker nog: hij zal ze vermijden. Op de opleiding heeft de bhv’er namelijk geleerd dat zijn belangrijkste taak is om zichzelf, collega’s en bezoekers in veiligheid te brengen.
Op rendement.nl/mtdossier vindt u een aantal handige tools met betrekking tot brand en ontruiming. Gebruik deze om de kennis van de bhv’ers op niveau te houden.
3.1.1 Opleidingsplan maken
speciale opleidingseisen
Het opzetten van een opleidingsplan voor de bhv’ers gebeurt aan de hand van de RI&E. Het is de bedoeling dat uit de RI&E blijkt aan welke eisen de bhv in uw organisatie moet voldoen. Zijn er bijzondere risico’s die vragen om speciale opleidingseisen? Of zijn de risico’s zo klein dat een korte instructie voldoende is?
Opleidings- en kennisniveau van bhv’ers
EHBO
Uit de RI&E moet de opleidingsvraag voor uw bhv’ers rollen. Van belang bij het bepalen van de passende opleiding is het huidige ervarings- en kennisniveau van werknemers. Duidelijk is bijvoorbeeld dat iedere bhv’er in staat moet zijn om EHBO te verlenen, maar iemand die al een EHBO-diploma heeft, hoeft geen complete cursus meer te volgen. Wel kan het zo zijn dat herhaling noodzakelijk is. De werknemer zonder ervaring of diploma’s kan het beste een volwaardige bhv-cursus doorlopen. Hieronder volgt een overzicht van mogelijke trainingen voor bhv’ers.
3.1.2 Basiscursus
diploma
Een nieuwe bhv’er moet eerst een volledige cursus volgen om zijn eerste bhv-diploma te ontvangen. Hij kan niet zomaar instromen bij de herhaalcursussen (zie paragraaf 3.1.3). De basiscursus bestaat vaak uit twee dagen.
Eerste cursusdag
De meeste bhv-opleiders bieden een tweedaagse cursus aan. Hoewel er geen officiële voorschriften zijn voor de volgorde van de cursus, zullen de volgende onderdelen meestal de eerste dag aan bod komen:
- introductie en inleiding;
- brand;
- ontruiming en communicatie.
zorg
De bhv-trainer zal uitvoerig stilstaan bij de rechten en plichten van de bhv’er. Geen calamiteit is hetzelfde, dus wordt er ook ingezoomd op het inschattingsvermogen van de cursist.
Tweede cursusdag
De tweede cursusdag staat meer in het teken van de zorg voor slachtoffers. Op deze dag krijgen de cursisten vooral eerstehulpinstructies voorgeschoteld, zoals:
- reanimeren;
- verbinden;
- Rautekgreep.
Aanwezige competenties benutten
aanwezige competenties
Het is niet handig als uw werkgever blind een aantal werknemers aanwijst voor een tweedaagse training en vervolgens als bhv’ers aanstelt. Hij moet eerst vragen naar al aanwezige competenties van werknemers. Misschien is een werknemer al vrijwilliger op een sportvereniging en daardoor al in het bezit van een EHBO-diploma. Die werknemer heeft daardoor al een voorsprong qua kennis.
Functie
goede pion
Daarnaast is het slim om naar de positie van de werknemer binnen de organisatie te kijken. Een receptionist is bijvoorbeeld een goede pion voor de alarmering. Een conciërge of werknemers van de technische dienst zijn bekend met het gebouw en kennen daardoor alle vluchtroutes. Ook zijn zij constant onderweg binnen het gebouw, waardoor ze risico’s sneller herkennen.
3.1.3 Herhaalcursus
opfriscursus
Waar tijdens de eerste cursus twee dagen ingepland worden, neemt de herhaalcursus doorgaans een werkdag in beslag. Deze dag is het beste te zien als een opfriscursus, al is het meer dan dat. Cursisten worden op deze dag ook op de hoogte gebracht van nieuwe regelgeving, ontwikkelingen en trends op het gebied van bhv en EHBO. Zo verscheen er in 2015 én in 2016 een nieuwe reanimatierichtlijn. Een bhv’er zorgt ervoor dat hij op de hoogte is van dat soort ontwikkelingen. De herhaalcursus is het aangewezen moment om die nieuwe kennis op te doen of te toetsen.
Over de reanimatierichtlijnen leest u uitvoerig in hoofdstuk 8 van dit themadossier. Op rendement.nl/mtdossier vindt u tools over hulpmiddelen bij reanimeren en een overzicht van zes stappen voor het reanimeren.
3.1.4 Opleiding hoofd bhv
leiding nemen
Een speciale opleiding is er voor een hoofd bhv. Dit is een uitgebreide cursus waar zaken aan de orde komen die bij de gewone bhv-training niet aan bod komen. Van een hoofd bhv wordt namelijk verwacht dat hij een bhv-organisatie kan opzetten en de leiding neemt. Voor die leiding in crisissituaties heeft hij sterke communicatievaardigheden nodig.
aansturen
veiligheidsbeleid
Die komen niet alleen tijdens calamiteiten van pas, maar ook tijdens overleg met bijvoorbeeld de preventiemedewerker. Een hoofd bhv is namelijk de aangewezen persoon om mee te praten over het veiligheidsbeleid in uw organisatie. Een hoofd bhv leert op zijn opleiding het volgende:
- het opzetten van een bhv-organisatie;
- het aansturen van het bhv-team;
- het beheren van het trainings- en opleidingsbudget voor het bhv-team;
- het leiden van het bhv-team tijdens calamiteiten;
- hoe te communiceren met hulpdiensten tijdens calamiteiten;
- het organiseren van ontruimingsoefeningen, evalueren en terugkoppelen aan directie en preventiemedewerker;
- hoe op te treden bij overleg over het veiligheidsbeleid.
Een hoofd bhv kan binnen een organisatie ook aangewezen zijn om de vergoedingen, verzekeringen en schadeafwikkeling na een calamiteit te begeleiden.
Gesplitst
Een hoofd bhv kan alle taken oppakken, maar er kunnen ook twee of meerdere bhv’ers als hoofd bhv aangesteld worden. De operationele en strategische taken worden dan verdeeld.
3.1.5 EHBO
slachtoffers behandelen
Een cursist krijgt tijdens een EHBO-cursus meer handvatten aangereikt voor het toepassen van eerste hulp dan tijdens een training bhv. De EHBO-cursus focust zich niet op ontruimen, evacueren en brandbestrijding, maar uitgebreider op het behandelen van slachtoffers. Voor bhv’ers is een EHBO-training een goede aanvulling, maar de inhoud behoort niet tot de basis.
In bepaalde beroepsgroepen is een EHBO-diploma wel verplicht. In bijvoorbeeld de kinderopvang is het verplicht dat er minimaal één werknemer aanwezig is met een geldig certificaat Eerste Hulp aan Kinderen.
Speciale cursussen
agressie
In sommige organisaties is een aanvullende cursus voor de bhv’ers nodig. Bijvoorbeeld als er in uw organisatie met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Of als agressie een probleem op de werkvloer is, wat onder meer bij zorginstellingen het geval kan zijn. Deze trainingen zijn niet specifiek voor bhv’ers, maar wel nuttig en soms zelfs noodzakelijk.
Daarnaast is er een cursus EHBO bij gevaarlijke stoffen. Daar leert de cursist wat de pictogrammen betekenen die op de verpakkingen staan, waardoor hij de juiste behandeling kan toepassen.
De RI&E van uw organisatie geeft inzicht in de opleidingsbehoefte van de bedrijfshulpverlening. Niet iedere bhv’er hoeft alle disciplines onder de knie te hebben, maar ze moeten elkaar aanvullen.