U bent hier

1. Arbeidshygiëne is een vak

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: september 2020

Arbeidshygiëne is het vakgebied dat gaat over de zorg voor een gezonde werkomgeving. Die zorg richt zich op het beheersen van een breed spectrum van gevaren die op de werkvloer voor nadelige gezondheidseffecten kunnen zorgen, zoals gevaarlijke stoffen, lawaai, licht, binnenklimaat, straling, infectieziekten, trillingen, fysieke belasting. Een arbeidshygiënist is één van de vier kerndeskundigen uit de Arbowet en hij kan u helpen om risico’s in uw organisatie tegen te gaan.

gevaren

Een voor de hand liggende associatie die veel mensen hebben met het woord arbeidshygiëne is het schoonmaken of schoonhouden van de werkplek. Maar dat is niet waar het om gaat: het is het herkennen, evalueren en beheersen van gevaren in de werkomgeving. Het vakgebied levert in alle denkbare sectoren een bijdrage aan het voorkomen van arbeidsgebonden ziekte en hinder. Arbeidshygiëne speelt in de industrie, productieomgevingen, zorg, onderwijs, de dienstensector, de agrarische sector en bij de overheid.

Arbeidshygiëne is de discipline van het herkennen, evalueren en beheersen van gevaren voor de gezondheid in de werkomgeving met als doel de bescherming van de gezondheid en het welzijn van de werknemers en de gemeenschap in het algemeen.

rode draad

fysische 
factoren

chemische factoren

biologische factoren

Het vakgebied heeft stevige wortels in de natuurwetenschappen. De rode draad wordt gevormd door objectief meetbare factoren die van invloed zijn op de gezondheid van werkenden. Daarbij gaat het om:

  • fysische factoren: geluid, trillingen, klimatologische factoren (warmte, kou, vochtigheid, ventilatie), ioniserende en niet-ioniserende straling, verlichting;
  • chemische factoren: gevaarlijke stoffen in alle hoedanigheden, als pure stof, in de vorm van producten of als het vrijkomt in de vorm van stof, verbrandingsgassen of rook;
  • biologische factoren: denk aan bijvoorbeeld ziekmakende bacteriën, virussen of schimmels of aan ziekmakende afscheidingsproducten van organismen zoals endotoxines.

niet volledig

Kernbegrippen in de definitie van het vakgebied arbeidshygiëne zijn het herkennen, evalueren en beheersen van gevaren. Let op: het vakgebied arbeidshygiëne is zo uitgebreid dat dit dossier niet volledig is. Het geeft u slechts een beeld bij welke risico’s en gevaren in uw organisatie u een arbeidshygiënist kunt inschakelen.

Als arboprofessional is het onder andere uw taak om risico’s in beeld te brengen. U legt ze vast in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). De maatregelen die u wilt nemen om deze risico’s tegen te gaan, noteert u in het plan van aanpak. Gevaren herkennen begint met kennis en bewustwording. ‘Arbo’ is zo ontzettend breed dat u nooit de...
Niet elk gevaar vormt een probleem en niet elk probleem is zo urgent dat u het onmiddellijk moet verhelpen. De stap van evalueren helpt u om kaf van het koren te scheiden, om vast te stellen of er sprake is van een gezondheidsbedreiging en wat de omvang daarvan is. 1.2.1 Gevaar en risico De begrippen gevaar en risico hangen nauw met elkaar samen...
Als blootstelling kan leiden tot gezondheidsschade, moet u als arboprofessional maatregelen treffen. Deze maatregelen kennen een technische en een mensgerichte aanpak. 1.3.1 Mensgerichte aanpak Bewustwording dat maatregelen nodig zijn, is uw eerste uitdaging. Zorgen dat uw werkgever veilig en gezond werken voorop stelt én dat de werknemers in uw...