7.3 Discussie over afspraken
afspraken cruciaal
In een situatie waarbij er wel afspraken met de werknemer zijn gemaakt over de voorwaarden rond het recht op een leaseauto, blijken deze afspraken cruciaal te zijn in de juridische discussie die later kan ontstaan.
7.3.1 Zakelijke kilometers
rechtvaardigen
In een autoregeling kan zijn opgenomen dat een werknemer een bepaald aantal zakelijke kilometers moet rijden om het gebruik van de leaseauto te rechtvaardigen. De gedachte achter een leaseauto is immers dat een werknemer veel zakelijke kilometers moet maken in het belang van de werkgever. Op het moment dat de werknemer onder die grens komt, ontbreekt de noodzaak om een leaseauto te hebben.
Grens
niet meetellen
In 2021 heeft Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden een uitspraak gedaan in een zaak (16 februari 2021, ECLI (verkort): 1473) waarbij een werkgever en een werkneemster een zakelijke kilometergrens hadden afgesproken. Deze grens lag op 15.000 kilometer per jaar, waarbij kilometers voor woon-werkverkeer niet meetelden. De betreffende werkneemster had sinds 2004 een leaseauto, maar ze haalde met haar ritten op een gegeven moment niet langer de afgesproken grens van het aantal zakelijke kilometers. De werkgever gaf toen aan dat de werkneemster niet meer in aanmerking kwam voor een leaseauto. Ze zou na afloop van het leasecontract geen nieuwe auto toegekend krijgen. De werkneemster verzette zich tegen dit besluit.
Vertrouwen
duidelijke voorwaarde
privévoordeel
Het hof oordeelde dat de werkgever met de kilometergrens een duidelijke voorwaarde had gekoppeld aan de leaseauto. Het was duidelijk dat de werkneemster sinds 2015 niet meer aan deze voorwaarde voldeed. De vraag was of de werkneemster er ‘gerechtvaardigd op mocht vertrouwen’ dat de werkgever de grens niet zou handhaven en zij de auto zou behouden. Het hof constateerde dat dit niet het geval was. Hoewel aan een leaseauto een privévoordeel is verbonden, betekent dit niet dat de auto uitsluitend vanwege dat voordeel aan de werknemer is gegeven. Het hof vond het van belang om te kijken naar het doel van het toekennen van de auto en de afspraken die daarbij waren gemaakt. Daaruit volgde dat de werkneemster de auto moest inleveren.
De werkgever moet in zo’n situatie wel een compensatie bieden aan de werknemer. In deze zaak mocht de werkneemster de auto blijven gebruiken tijdens de resterende tijd van het leasecontract en kreeg ze een maandelijks aflopende compensatie voor het verlies van de leaseauto.
7.3.2 Tijdelijkheid leaseconstructie
Een tweede punt dat in de praktijk voorkomt, is dat partijen afspraken maken over de tijdelijkheid van een leaseconstructie. Vaak is dat dan gekoppeld aan de duur van het leasecontract.
Privégebruik
onvoorwaardelijk recht
In een andere zaak was een groep werknemers van een financiële instelling een procedure gestart om de beëindiging van een leaseregeling te voorkomen. Gerechtshof Amsterdam (28 juli 2020, ECLI (verkort): 2110) oordeelde hier dat het privégebruik van een leaseauto nog niet betekent dat dit een onvoorwaardelijk recht is. Het hof benadrukte dat de leaseauto slechts voor vijf jaar werd toegekend (voor het afleggen van zakelijke kilometers) en dat dit in de leaseregeling ook zo was verwoord; een deel van de groep werknemers moest de leaseauto inleveren.
Controle
langer dan tien jaar
Enkele werknemers kregen echter alsnog hun zin. Het hof stelde vast dat zij al langer dan tien jaar in een leaseauto reden doordat hun leaseovereenkomst minimaal twee keer was verlengd, terwijl de verlengingen van die overeenkomsten automatisch – dus zonder controle van de voorwaarden – plaatsvonden.
Als de werkgever de leaseovereenkomst zonder controle van de voorwaarden verlengt, mogen de werknemers er volgens het hof van uitgaan dat de werkgever de voorwaarden in de leaseregeling niet meer zal handhaven.
7.3.3 Type functie
van functie veranderen
Een andere veelvoorkomende voorwaarde voor een leaseauto is het type functie: als de werknemer van functie verandert, kan het zo zijn dat hij geen zakelijke reizen meer hoeft te maken. Wat betekent dat voor de auto van de zaak?
Koppeling
onduidelijk
niet baten
Over situaties waarbij een werknemer recht heeft op een leaseauto op basis van zijn functie, is de jurisprudentie wat onduidelijk. In de voorgaande uitspraak heeft Gerechtshof Amsterdam zich hier niet direct over uitgelaten, maar de redenering van het hof zou ook voor deze situaties kunnen opgaan. Dus dat het hebben van een leaseauto waarmee privé mag worden gereden, niet automatisch leidt tot een onvoorwaardelijk recht. Daarentegen heeft Rechtbank Alkmaar in 2019 vrij rechtlijnig geoordeeld dat de koppeling van de leaseauto aan een functie in de leaseregeling de werkgever niet kan baten en dat er sprake is van een vaste arbeidsvoorwaarde. Maar gezien de oordelen van de twee gerechtshoven die na deze uitspraak van Rechtbank Alkmaar zijn verschenen, lijkt het oordeel van de rechtbank te kort door de bocht.