13.4 Ontslag
Heeft u een serieuze fraudeur in de kraag gegrepen en beschikt u over voldoende bewijsmateriaal, dan is ontslag gerechtvaardigd. Daarbij zijn verschillende mogelijkheden:
- ontslag op staande voet;
- de werknemer zelf ontslag laten nemen;
- de rechter de arbeidsovereenkomst laten ontbinden.
13.4.1 Op staande voet
voorbereiding
Een werknemer na de ontdekking van de fraude op staande voet ontslaan, vraagt gek genoeg om goede voorbereiding. Voordat u een werknemer per direct de deur kan wijzen, moet u er zeker van zijn dat daar gegronde argumenten voor zijn. U moet bovendien altijd rekening houden met de mogelijkheid dat de werknemer de kwestie voor de rechter brengt. Als dat gebeurt, moet u uw beslissing kunnen verantwoorden en met concrete feiten kunnen onderbouwen.
Verzamel alle bewijzen vanaf het moment dat u fraude vermoedt en ontsla de werknemer pas op staande voet als het bewijs overweldigend is.
Dringende reden
Om met succes het ontslag op staande voet te kunnen verdedigen, moet u zich in de eerste plaats afvragen of er sprake was van een ‘dringende reden’. Heeft de fraudeur iets gestolen of verduisterd, bedrog gepleegd of gevoelige informatie doorgespeeld terwijl hij geheimhoudingsplicht had? Daarnaast moet de fraudeur hebben kunnen weten dat hij te ver ging. Heeft u intern voldoende duidelijk gemaakt wat de regels zijn op dit punt?
Rechtmatig verkregen bewijs
stiekem filmen
Daarnaast zal een rechter kijken of er voldoende bewijs is en of dit op een rechtmatige manier is verzameld. U kunt onrechtmatig bewijs verzamelen door bijvoorbeeld werknemers stiekem te filmen of te volgen, de mailbox of telefoongegevens te doorzoeken zonder toestemming van de werknemer of appjes te onderscheppen.
AVG
noodzakelijk
Verkrijgt u het bewijs in lijn met de volgende uitgangspunten, dan heeft uw onderneming het bewijs in ieder geval rechtmatig verkregen.
- Er moet een grondslag zijn in de zin van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) om bewijs te verzamelen en daarmee persoonsgegevens te verwerken.
- Het onderzoek naar de werknemer moet een duidelijke reikwijdte hebben en zich beperken tot wat noodzakelijk en proportioneel is.
- U informeert de werknemer van tevoren over de verwerking van de persoonsgegevens voor het onderzoek.
De persoonlijke omstandigheden van de fraudeur spelen ook een rol. Het is moeilijk in te schatten hoe een rechter precies zal reageren op de zaak, maar als hij zich geconfronteerd ziet met een ernstige fraudeur, is de kans klein dat hij het ontslag op staande voet ongedaan zal maken.
Voor zover vereist
hoger beroep
terugwerkende kracht
U kunt in combinatie met ontslag op staande voet, een ontbindingsverzoek ‘voor zover vereist’ aanvragen. Hiermee kan uw onderneming zich beschermen tegen het risico van loondoorbetaling. Een procedure waarbij de rechter bepaalt of het ontslag op staande voet rechtsgeldig was of niet, kan zomaar een jaar duren. Waarna hoger beroep de zaak nog langer kan rekken. Komt de rechter na die periode tot de conclusie dat het ontslag onterecht was, dan blijft uw onderneming achter met een arbeidsovereenkomst met de frauderende werknemer. Dit zou betekenen dat u met terugwerkende kracht, vanaf de datum van ontslag op staande voet, alsnog het loon aan de werknemer moet doorbetalen.
Direct na het ontslag toegang ontzeggen
sleutels
De werknemer die per direct op straat staat vanwege fraude kunt u beter meteen de toegang ontzeggen tot het pand of computernetwerk. Denk aan de volgende acties:
- in beslag nemen van sleutels van het pand of de auto;
- laten inleveren van eventuele bedrijfskleding en overige ondernemingseigendommen;
- wijzigen van zijn wachtwoorden en deurcodes;
- het laten ondertekenen van een geheimhoudingsverklaring.
Uitspraak
Door bij de kantonrechter de ontbinding ‘voor zover vereist’ aan te vragen, loopt uw onderneming minder risico op loondoorbetaling. De uitspraak volgt meestal snel en als de kantonrechter de ontbinding voor zover goedkeurt, ontbindt hij op dat moment de arbeidsovereenkomst.
ontbinding
Als de frauderende werknemer een ontslag op staande voet met succes aanvecht bij de rechter, hoeft u alleen het loon door te betalen over de periode tussen het ontslag op staande voet en het moment van ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Tenzij uit de procedure blijkt dat het ontslag op staande voet terecht was, dan is loondoorbetaling meteen van de baan.
13.4.2 Zelf opstappen
onderzoek
Om juridische procedures achteraf te vermijden, kunt u de fraudeur ook zelf op laten stappen. Eventueel kunt u daarbij nog schriftelijke afspraken maken over het terugbetalen van geleden schade. Klinkt aantrekkelijk, toch zitten hier haken en ogen aan. Van een werkgever wordt verwacht dat hij onderzoekt of de werknemer het ontslag bewust heeft beoogd. Heeft de werknemer een weloverwogen besluit genomen? Heeft hij alle gevolgen van de onmiddellijke opzegging kunnen overzien? Bedenk bijvoorbeeld dat de werknemer meestal geen recht heeft op een Werkloosheidsuitkering of Ziektewetuitkering.
13.4.3 Arbeidsovereenkomst laten ontbinden
afkoopsom
Twijfelt u over de fraudezaak, heeft u niet genoeg bewijsmateriaal of weet u niet zeker of het rechtmatig is verkregen? Is het u niet duidelijk of de aard van de fraude als een dringende reden geldt? Bij de kantonrechter kunt u in dat geval ontbinding van de arbeidsovereenkomst aanvragen. Wel moet u het loon doorbetalen totdat de uitspraak binnen is. Ook kan de rechter besluiten om u een afkoopsom te laten betalen als hem dit redelijk lijkt. Behoorlijk risicovol dus. Daarom komt deze ontslagmethode in de praktijk ook niet zo vaak voor bij fraude.