7.3 Schenking wel of niet schriftelijk vastleggen?

overeenkomst

Een schenking is een overeenkomst. Er is nergens in de wet vastgelegd op welke manier deze overeenkomst moet worden vastgelegd. Dit betekent dat het overhandigen van ‘het cadeau’ al voldoende is. In de meeste situaties is er niet per se een notariële akte voor nodig.

Notaris

vormvereisten

Ondanks dat de schenking vormvrij is, zijn er voor de uitvoering van de schenking soms wel vormvereisten. Zo moet de overdracht van onroerende zaken altijd door middel van een notariële akte plaatsvinden. Daarnaast is de notaris wenselijk of noodzakelijk als er sprake is van bewijslastverdeling en bij een schenking ter zake des doods.

7.3.1 Bewijslastverdeling

misbruik

vernietigen

Als de schenker of zijn erfgenamen de schenking terug willen draaien door te stellen dat deze door misbruik van omstandigheden tot stand is gekomen, moet de begiftigde bewijzen dat dit niet geval is. En dat is vaak geen makkelijke klus om te bewijzen. Als de begiftigde niet kan bewijzen dat hij iets niet gedaan heeft, wordt de overeenkomst vernietigd en moet de schenking terug worden gegeven.

O

mkering bewijslast

Is de schenking in een notariële akte is vastgelegd, dan geldt deze omkering van de bewijslast niet. In dat geval moet de schenker bewijzen dat er sprake was van misbruik van omstandigheden. Als de schenking onder het wakend oog van de notaris is gedaan, zal deze immers er op hebben toegezien dat er geen misbruik van omstandigheden was.

7.3.2 De schenking ter zake des doods

legaat

Er is sprake van een schenking ter zake des doods als de schenking op een legaat (zoals in een testament) lijkt en pas effectief wordt op het moment dat de schenker overlijdt. Vanwege de gelijkenis met een testamentaire bepaling moet deze schenking net als een testament in een notariële akte zijn vastgelegd, of later in een notariële akte zijn bekrachtigd. Is de schenking niet notarieel vastgelegd, dan vervalt de schenking van rechtswege op het moment van overlijden van de schenker.

Vastleggen

schriftelijke overeenkomst

Hoewel de schenking dus vormvrij is en niet volgens bepaalde regels hoeft te worden uitgevoerd, is een notariële akte soms wel noodzakelijk of wenselijk. Is de notariële akte niet noodzakelijk, dan is het toch goed om de afspraken over de schenking in een schriftelijke overeenkomst vast te leggen. Denk hierbij aan de uitsluitingsclausule, de tweetrapsschenking enzovoorts (zie hoofdstuk 5).