3.5 Methoden om kosten te budgetteren

Er zijn ook budgetvormen om alleen kosten te budgetteren. Welke vorm het meest geschikt is, hangt af van de oorzaken van kosten van elk ondernemingonderdeel of responsibility center. Er zijn vier vormen van kostenbudgetten:

• het vaste kostenbudget;
• het variabele kostenbudget;
• het gemengde kostenbudget;
• het flexibele kostenbudget.

3.5.1 Het vaste kostenbudget

ligt vast

Met het vaste kostenbudget ligt het kostenniveau voor de hele budgetteringsperiode vast. Dit type kostenbudget is sterk gericht op het beheersen van de kosten. De basis is meestal een bedrag om een bepaalde capaciteit (bijvoorbeeld werkuren of productiemachines) in stand te houden. Het is een voor de hand liggende keuze als de kosten ook echt vast zijn, bijvoorbeeld huisvestingskosten.

3.5.2 Het variabele kostenbudget

minder vraag

Het variabele kostenbudget varieert met het activiteitenniveau. Als er minder gebeurt – omdat er bijvoorbeeld minder vraag is naar bepaalde diensten – gaat het budget evenredig omlaag. Het is een goede keuze als de kosten ook werkelijk variabel zijn.

Niet-doorbelastbare kosten

geen 
bezuiniging

Een onderneming kan in de verleiding komen om een variabel budget te formuleren voor een afdeling die vaste kosten heeft. Ze betaalt dan bijvoorbeeld alleen voor werkelijk gebruik van de diensten van die afdeling, zoals voor de diensten bij een juridische afdeling. Dit vermindert op zich wel de vraag naar die diensten, zodat de vragers kosten besparen. Maar het levert de onderneming uiteindelijk toch geen bezuiniging op, omdat de variabel gebudgetteerde afdeling met niet-doorbelastbare kosten blijft zitten.

3.5.3 Het gemengde kostenbudget

Het gemengde kostenbudget is een combinatie van een vast en een variabel budget en geeft doorgaans het meest realistische resultaat. Het vaste deel van het gemengde budget zijn de vaste capaciteitskosten en het variabele deel de variabele kosten.

3.5.4 Het flexibele kostenbudget

stapsgewijs

Bij het flexibele kostenbudget wordt aangenomen dat er geen variabele kosten bestaan, hoewel de kosten wel reageren op veranderingen in het activiteitenniveau. Ze reageren stapsgewijs en niet proportioneel, bijvoorbeeld als er iemand extra in dienst moet komen of extra investeringen moeten worden gedaan.