3.4 Objecten van het budget
bedrijfsproces
oorzaken
Traditioneel worden kostensoorten en afdelingen gebudgetteerd. In de praktijk is dat om een aantal redenen weinig effectief. Om te beginnen omvatten bedrijfsprocessen meestal meer afdelingen. Orderverwerking is bijvoorbeeld een proces dat de afdelingen verkoop-binnendienst, orderverwerking, magazijn en bezorging omvat. Daarnaast kunnen de oorzaken achter kosten van de ene afdeling liggen in een andere afdeling. Als de verkoop-binnendienst bijvoorbeeld de minimumordergrootte afschaft, krijgt het magazijn kleinere orders. De wensen van klanten blijken bovendien grote invloed te hebben op de kosten van hun leveranciers.
Andere budgetten
Naast budgetten voor kostensoorten en afdelingen zijn ook budgetten te overwegen voor:
- activiteiten binnen het bedrijf of voor hele processen; en
- kostendragers, zoals grote klanten of klantengroepen.
lastiger
Dit maakt de budgettering en de daaropvolgende vergelijking met gerealiseerde resultaten natuurlijk (nog) lastiger. Het is ook mogelijk om budgetten op te stellen voor afdelingoverschrijdende activiteiten.
Als de directie deze wil beheersen, is het handiger om niet alleen te werken met afdelingsbudgetten, maar met totaalbudgetten voor de betreffende activiteit.
Kostendragers
klanten-groepen
Het kan ook praktisch zijn om aparte budgetten te formuleren voor klantengroepen, grote klanten of programma’s.
Het budget per klant kan twee vormen hebben:
- de gewenste nettomarge: omzet minus alle toerekenbare kosten;
- de maximale toerekenbare kosten om deze klant te bedienen.
Voor grote klanten geldt dat zij met hun individuele wensen (zoals kwantumkorting, maatwerk, aanpassing betalingstermijn of leveringsfrequentie) grote invloed hebben op de kosten waartegen zij bediend worden.