1.2 Het begrip vrijwilliger
aantal
Omdat steeds meer vormen van vrijwilligerswerk niet meer onder de gangbare definitie van vrijwilligerswerk vallen, is het moeilijk om het aantal vrijwilligers in Nederland te bepalen. Er zijn wel diverse onderzoeken gedaan, door onder meer het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en de vakgroep filantropische studies van de Vrije Universiteit met haar onderzoek ‘Geven in Nederland’ (GIN). Maar de cijfers die uit deze onderzoeken rolden, zijn onderling slecht vergelijkbaar, omdat de onderzoekers verschillende onderzoeksmethoden hanteerden en iets anders verstonden onder het begrip ‘vrijwilligerswerk’.
Zo is het aantal vrijwilligers in Nederland volgens het CBS maar liefst 45,1% van de bevolking van 15 jaar en ouder (cijfers 2010) en volgens ‘Geven in Nederland’ 43% (cijfers 2011). Daar komt bij dat veel mensen zichzelf bovendien helemaal niet zien als vrijwilliger. Zij doen iets voor hun vereniging of helpen een club of goed doel. De wijze waarop in de enquête specifiek naar vrijwilligerswerk wordt gevraagd, bepaalt daarom vaak of deze mensen al dan niet worden meegeteld als vrijwilliger.
Hoe het begrip ‘vrijwilliger’ ook wordt gedefinieerd, vaststaat dat ongeveer een derde van de Nederlanders actief is als vrijwilliger. Maar uitgesplitst naar sectoren, bevolkingsgroepen en leeftijd zijn er flinke verschillen.
Statistische gegevens kunnen u helpen gerichter vrijwilligers te werven, zie cbs.nl.
Sectoren
Het aantal vrijwilligers varieert nogal in en tussen sectoren.
De variatie tussen sectoren heeft natuurlijk allereerst te maken met de persoonlijke voorkeuren van vrijwilligers. Maar deze verschillen zijn ook vaak te herleiden naar de fase in de
Personen die aan vrijwilligerswerk doen in 2010
| Sector | Percentage |
|---|---|
| Vrijwilligerswerk | 45,1% |
| waarvan | |
| Jeugd | 5,0% |
| School | 10,2% |
| Verzorging | 8,2% |
| Sport | 13,7% |
| Hobby | 4,7% |
| Cultuur | 5,7% |
| Levensbeschouwing | 8,5% |
| Vakbond | 2,0% |
| Politiek | 1,5% |
| Rechtshulp | 1,4% |
| Wonen | 2,0% |
| Buurt | 4,3% |
| Anders | 6,8% |
levenscyclus. Zo zijn jongeren vaker actief als vrijwilliger in een sportvereniging dan ouderen. Volgens het CBS zette in 2010 13,7% van alle Nederlanders van 15 jaar en ouder zich als vrijwilliger in voor een sportvereniging, terwijl dit percentage onder 18- tot 25-jarigen hoger ligt: 17%.
Kijken we naar vrijwilligerswerk op scholen, dan blijkt 10,2% van de Nederlandse bevolking daar actief te zijn geweest als vrijwilliger, bijvoorbeeld in het schoolbestuur of de oudercommissie, als bibliotheekmedewerker of als leesmoeder of -vader. Naarmate de leeftijd stijgt, kiezen mensen steeds meer voor vrijwilligerswerk in de verzorging en verpleging.