4.3 Een overzicht van criteria
gemene delers
Er zijn een aantal gemene delers in alle onderzoeken naar teameffectiviteit. Ze staan hieronder voor u op een rijtje. U kunt deze elementen gebruiken als een checklist en ze stuk voor stuk afvinken als u aan de slag gaat met teameffectiviteit. Het is een handig instrument voor u als leidinggevende om in kaart te brengen hoe effectief uw team is. In het volgende hoofdstuk leest u hoe u deze informatie in kunt zetten om uw team te laten groeien.
Het grotere geheel en het hogere belang inzien
Ieder team is onderdeel van een groter geheel. Dat geldt voor alle soorten groepen, van productieteam tot directieteam, van sportteam tot projectteam.
bijdrage
Het inzicht dat dit zo is, geeft richting aan een team. Effectief wordt het team namelijk pas als de individuele teamleden precies kunnen aangeven wat de bijdrage van hun team is aan het grotere geheel.
Concreet, gedragen, gemeenschappelijk doel
hetzelfde doel
Vanuit het grotere belang volgt het doel voor het team. Dat doel moet voldoende concreet zijn, zodat iedereen hetzelfde beeld heeft van dat doel. Daarnaast moet ieder teamlid achter dat doel staan. Ieder lid moet gemotiveerd zijn om het te willen halen. En ten slotte moet het ook voor iedereen hetzelfde doel zijn.
Heldere taken
De taakverdeling moet logisch zijn voor de teamleden. Ze moeten begrijpen welke taken er in het team zijn en wat u van hen verwacht.
Voor ieder teamlid moet het helder zijn wat zijn bijdrage is aan het geheel. Ieder teamlid moet zich nuttig voelen. Teamleden moeten daarnaast begrijpen welke bijdragen anderen leveren en daar respect voor hebben.
Heldere regels en procedures
besluiten
Voor ieder teamlid moet het helder zijn aan welke regels hij zich moet houden, op welke manier het team besluiten neemt, hoe de leden informatie verdelen en hoe de lijnen lopen.
Ontstaan van teamflow
vertrouwen
Uit de topsport zien we het fenomeen ‘teamflow’ overkomen. Teamflow wil zoveel zeggen als samen in een staat van presteren komen, waarin niets meer bestaat behalve het teamwerk. Op dat moment is er volledig vertrouwen in het team en is de meerwaarde van het team voor ieder teamlid direct voelbaar.
Diversiteit in rollen en persoonlijkheden
diversiteit
Om naar een teamflow toe te kunnen ontwikkelen en het maximale uit de samenwerking te halen, is er diversiteit nodig in teamrollen, maar ook in persoonlijkheden. In een team van uitsluitend spitsen is niemand echt goed in verdediging.
Communicatieve vaardigheden
aansluiten
Naast de basale communicatieve vaardigheden is ook het flexibel kunnen inzetten van verschillende communicatiestijlen van belang. Het is belangrijk dat de teamleden de communicatie kunnen laten aansluiten op de situatie en de gesprekspartners.
Lerend vermogen en lerende houding
Naast de ervaring van ‘1 + 1 = 3’ is ook het kunnen reflecteren op hoe het team dat niveau bereikt een belangrijke factor.
Het kunnen reflecteren op het eigen proces en daarvan kunnen leren is één van de belangrijkste indicatoren van de effectiviteit van teams.
Tijd en budget en ondersteunende middelen
budget
Naast alle team- en groepsfactoren zijn ook de middelen van belang. Een team heeft voldoende tijd nodig om de doelen te halen, moet over voldoende budget beschikken om de werkzaamheden uit te voeren en daarnaast voldoende ondersteunende middelen hebben.