1.1. Wat is het communicatiestijlenmodel?

Het communicatiestijlenmodel is een praktisch model waarmee u de communicatiestijl van anderen en uzelf kunt leren herkennen. Het model geeft u bovendien de handvatten om uw eigen communicatiestijl beter af te stemmen op uw gesprekspartner(s).

Social Style Model

Het communicatiestijlenmodel is ontstaan uit het zogenoemde Social Style Model, ontwikkeld door James Taylor in de jaren zestig van de vorige eeuw. Inmiddels bestaan er veel verschillende varianten onder veel verschillende namen. Dit dossier behandelt het klassieke communicatiestijlenmodel. Het communicatiestijlenmodel deelt communicatie tussen mensen in op basis van twee zogenoemde gedragsdimensies: ruimte innemen en inhoud van de communicatie.

Inhoud

Een belangrijk herkenningspunt bij een communicatiestijl is de inhoud van de communicatie. Is deze feitelijk en zakelijk of gaat het vooral om persoonlijke meningen en gevoelens? Ook de toon is hierbij belangrijk: is deze neutraal of kunt u er emoties doorheen horen? Het communicatiestijlenmodel deelt communicatie in op basis van deze inhoudelijke dimensie. Mensen die zakelijk en neutraal zijn, worden ingehouden genoemd. Mensen die zich persoonlijk en emotioneel uiten, worden uitend genoemd.

Ruimte innemen en laten

De andere gedragsdimensie gaat om de mate waarin iemand invloed wil uitoefenen. Er zijn mensen die in hun communicatie vooral hun eigen ideeën benadrukken en het initiatief nemen in gesprekken. Zij worden ruimtenemend genoemd. Er zijn ook mensen die meer afwachtend zijn en eerder naar de mening van de ander vragen dan dat ze hun eigen idee naar voren brengen. In het model heten zij ruimtelatend.

Vier stijlen

De twee dimensies vormen in verschillende combinaties de vier communicatiestijlen van het model.

• De expressieve stijl: een combinatie van ruimtenemend en uitend gedrag. U kent vast werknemers die de ‘clown’ uithangen, veel grapjes maken en impulsief reageren.
• De directieve stijl: een combinatie van ruimte nemen met een ingehouden stijl. Directieve werknemers zijn vaak stellig, en nemen snelle beslissingen. Ze benaderen hun omgeving zakelijk en resultaatgericht.
• De beschouwende stijl: mensen die ingehouden en ruimtelatend zijn, hebben een nadenkende, reflectieve communicatiestijl. Ze zijn vaak wat formeel, en ze gooien hun gevoelens niet op straat.
• De vriendelijke stijl: mensen met een vriendelijke communicatiestijl combineren ruimtelatend met uitend gedrag. Ze zijn bescheiden en stellen zich ondersteunend en sociaal op naar anderen.