2.3 Bron en doel

bron en doel

Bij het inrichten van een keuzemogelijkheid voor arbeidsvoorwaarden maakt de werknemer een keuze tussen enerzijds de bron (inleg) en anderzijds het doel (besteding). Hij ruilt het één in voor het ander.

2.3.1 Vakantiedagen kopen of verkopen

vakantiedagen

De meest basale vorm is de mogelijkheid voor een werknemer om extra vakantiedagen te kopen en/of verkopen. Hierbij kunnen salaris en vakantiedagen dus zowel bron als doel zijn. Zorg dat u regels verbindt aan de mogelijkheden. Een voorbeeld voor de koop van een vakantiedag:

Let op: een uitruil van arbeidsvoorwaarden kan ook effect hebben op de opbouw van pensioenrechten en eventuele aanspraken op een uitkering in het kader van sociale verzekeringswetten. Informeer uw werknemers hierover, zodat zij op de hoogte zijn en deze informatie mee kunnen nemen in hun overwegingen.

2.3.2 Betaalmoment

Soms wordt er bij een arbeidsvoorwaarde ook flexibiliteit aangeboden wat betreft het betalingsmoment, bijvoorbeeld bij de uitbetaling van de vakantiebijslag. Dit gebeurt traditioneel één keer per jaar of elke maand boven op het salaris.

2.3.3 Mobiliteitsbudget

Het mobiliteitsbudget is een ander voorbeeld van flexibilisering binnen een bepaald type arbeidsvoorwaarde; in plaats van de algemeen geldende afspraken over het leasebudget of de kilometervergoeding, stelt uw organisatie een bedrag beschikbaar waarmee de werknemer zelfstandig keuzes kan maken voor zijn mobiliteit en vervoer.

2.3.4 Stimulans

opleidingsbudget

Het aanbieden van een keuzemogelijkheid kan helpen om specifieke keuzes (doelen) te stimuleren, onder andere door een extra bijdrage van de organisatie beschikbaar te stellen. Om een werknemer zich verder te laten ontwikkelen, kunt u hem bijvoorbeeld als keuzemogelijkheid aanbieden een vakantiedag in te leveren om dit toe te voegen aan zijn persoonlijke opleidingsbudget, waarbij de organisatie er 50% aan toevoegt.

vakantiedagen

Nog een voorbeeld: organisaties die willen stimuleren dat werknemers meer werkdagen beschikbaar zijn, zouden aan hen een bonus kunnen geven voor de verkoop van (bovenwettelijke) vakantiedagen. Zo zou elke ingeleverde vakantiedag 125% aan extra salaris kunnen opleveren.

2.3.5 Te maken keuzes

bestemming

In een cao of arbeidsvoorwaardenreglement worden afspraken gemaakt over de arbeidsvoorwaarden die een werknemer kan inzetten voor een ruil (de bronnen) én welke arbeidsvoorwaarden de werknemer kan kiezen als bestemming van de ruil (de doelen).

Bronnen

individueel keuzebudget

Als bronnen kent het individueel keuzebudget (IKB) doorgaans:

• de vakantiebijslag;
• de eindejaarsuitkering;
• bovenwettelijke vakantiedagen.

Doelen

Als doelen komen naar voren:

• extra salaris;
• extra vakantie- of verlofrechten;
• extra pensioenopbouw;
• studie voor opleiding of beroep;
• vakbondscontributie;
• aanvullende mobiliteitsvoorzieningen.