U bent hier

1. Introductie van sociale zekerheid

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: mei 2024

Het Nederlandse socialezekerheidsstelsel is vastgelegd in vele wetten en regels. Bij de uitvoering ervan zijn diverse instanties betrokken. De sociale zekerheid dekt bepaalde situaties af waarin werknemers terecht kunnen komen – en u zelf uiteraard ook – zoals ziekte of werkloosheid. Wanneer bestaat er recht op een bepaalde uitkering en voor wiens rekening komt het vullen van de bijbehorende uitkeringspot?

werkgever of werknemer

Het socialezekerheidsstelsel bestaat uit sociale verzekeringen, sociale voorzieningen en inkomensafhankelijke regelingen. De sociale verzekeringen worden via de loonheffingen door de werkgever of de werknemer gefinancierd. De sociale voorzieningen en inkomensafhankelijke regelingen worden gefinancierd uit de algemene middelen van het Rijk (de belastinginkomsten).

Onderdelen

In dit themadossier worden de onderdelen van het socialezekerheidsstelsel uitgelicht waarmee uw organisatie te maken heeft. Dat zijn met name de sociale verzekeringen, bestaande uit:

  • volksverzekeringen;
  • werknemersverzekeringen;
  • Zorgverzekeringswet.

Participatiewet

ondersteuning

Daarnaast kunt u te maken krijgen met de sociale voorzieningen, te weten:

  • Participatiewet;
  • Toeslagenwet (TW);
  • Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong);
  • Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ);
  • Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW);
  • Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW);
  • Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO).

Verder bestaan er verschillende inkomensafhankelijke regelingen, waaronder:

  • huurtoeslag;
  • kinderopvangtoeslag;
  • kindgebonden budget;
  • zorgtoeslag.
Zoals gezegd, bestaan de sociale verzekeringen uit de volks- verzekeringen, werknemersverzekeringen en Zorgverzekeringswet. Elke sociale verzekering kent zo zijn eigen ‘kring der verzekerden’ en wordt uit verschillende potjes bekostigd. Vanwege levens- of geloofsovertuiging kunnen werknemers (en werkgevers) bezwaren hebben tegen elke vorm van...
De sociale verzekeringen worden bekostigd uit diverse potjes. Die potjes worden via de loonheffingen gefinancierd door de werkgever of de werknemer. Volksverzekeringen Het benodigde geld voor de volksverzekeringen wordt in principe gefinancierd door werknemers. Hiervoor wordt op hun belastbare loon premie volksverzekeringen ingehouden door...
Bij de Nederlandse sociale verzekeringen zijn diverse instanties betrokken: Belastingdienst: verantwoordelijk voor heffing en inning van de premie volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage ZVW (die gezamenlijk de loonheffingen vormen); Sociale Verzekeringsbank (SVB): verantwoordelijk voor uitvoering van...
Uw organisatie kan in de aangifte loonheffingen op verschillende manieren met sociale verzekeringen te maken krijgen: het doorbetalen van een uitkering, het betalen van een aanvulling op een uitkering en het betalen van een uitkering als eigenrisicodrager. Let hierbij altijd op dat de salarisadministratie de juiste Code soort inkomstenverhouding (...