4.3 Uitkeringen volgens aanspraak

Hoe u uitkeringen (en verstrekkingen) op grond van een aanspraak voor de loonheffingen moet behandelen, hangt meestal af van de eerder besproken fiscale behandeling van de aanspraak.

onterecht

Over het algemeen geldt dat bij een belaste aanspraak de latere uitkering is vrijgesteld, en omgekeerd. Als u echter een belaste aanspraak onterecht niet tot het loon voor de loonheffingen heeft gerekend, zult u de uitkeringen (en verstrekkingen) op grond van die aanspraak wel in de loonheffingen moeten betrekken, ondanks dat ze eigenlijk vrijgesteld zouden zijn.

Omdat het te ver voert om alle mogelijke uitkeringen (en verstrekkingen) op grond van een aanspraak te behandelen, komen hierna alleen de meest voorkomende aan bod.

Extern

naast loon of in plaats van

Werknemers kunnen externe uitkeringen ontvangen – bijvoorbeeld van UWV – die naast of in plaats van hun loon komen. Uitkeringen die de werknemer ontvangt op grond van de WAO/WIA, WAZO, WW, ZW en overeenkomstige aanspraken zijn belast loon, aangezien de aanspraak is vrijgesteld. Zulke uitkeringen vormen loon uit vroegere dienstbetrekking en zijn dus niet ten laste van de vrije ruimte te brengen.

werkgevers­betaling

instantie­betaling

Bij externe uitkeringen kunt u met twee betaalvormen te maken krijgen:

• een werkgeversbetaling: uw onderneming ontvangt van UWV de bruto-uitkering voor de werknemer inclusief het hierover verschuldigde werkgeversdeel van de loonheffingen. U betaalt de uitkering vervolgens uit aan de werknemer onder berekening en afdracht van alle loonheffingen;
• een instantiebetaling: UWV neemt direct het verschuldigde werkgeversdeel van de loonheffingen over de uitkering voor de werknemer op zich vóór betaling ervan aan uw onderneming. Bij uitbetaling van de uitkering aan de werknemer houdt u er vervolgens alleen nog loonbelasting/premie volksverzekeringen over in en draagt u dat af.

Invaliditeit

Raakt een werknemer invalide als gevolg van een ongeval, dan is een eenmalige uitkering die uw onderneming daarvoor betaalt belast loon tenzij u dit als een vrijgestelde diensttijduitkering voor de werknemer kunt aanmerken (zie paragraaf 4.4).

Overlijden

ook bij partner en kinderen

oorzaak

Komt een werknemer te overlijden als gevolg van een ongeval, dan is een eenmalige uitkering voor maximaal drie maandlonen vrijgesteld. Deze vrijstelling geldt niet alleen bij het overlijden van de werknemer zelf, maar ook bij het overlijden van zijn fiscale partner van het (voorafgaande) kalenderjaar en bij het overlijden van zijn (pleeg)kinderen. Komt de uitkering boven de vrijstelling van drie maandlonen uit, dan moet u het bovenmatige deel tot het loon van de werknemer rekenen en belasten volgens de tabel voor bijzondere beloningen. Dit is dus niet in de vrije ruimte onder te brengen aangezien er sprake is van loon uit vroegere dienstbetrekking.

Is de oorzaak van het overlijden een andere dan een ongeval, dan is een eenmalige uitkering (of verstrekking) ook voor maximaal drie maandlonen vrijgesteld als de bijbehorende aanspraak was vrijgesteld of als de werknemer geen aanspraak op de uitkering (of verstrekking) had. Was in deze situatie de bijbehorende aanspraak echter belast, dan is de gehele eenmalige uitkering (of verstrekking) vrijgesteld, en dus niet slechts voor maximaal drie maandlonen.

Uitdiensttreding

excessieve vergoeding

De eenmalige uitkering bij uitdiensttreding op grond van een vrijgestelde aanspraak is loon voor de loonheffingen, tenzij u deze als een vrijgestelde diensttijduitkering voor de werknemer kunt aanmerken (zie paragraaf 4.4). Aangezien deze uitkering als loon uit vroegere dienstbetrekking geldt, kunt u hem niet in de vrije ruimte onderbrengen.

Krijgt uw werknemer een excessieve vertrekvergoeding mee bij uitdiensttreding, dan is uw onderneming hier – naast de reguliere loonheffingen – ook eindheffing over verschuldigd. Het bijbehorende eindheffingstarief is 75%.

stamrecht­vrijstelling

De werknemer kan bij ontslag in plaats van een eenmalige uitkering ook periodieke uitkeringen ontvangen, zogeheten stamrechten. Ook al is de aanspraak hierop belast (zie paragraaf 4.1), de uitkeringen zijn dat ook. Per 2014 is de stamrechtvrijstelling namelijk vervallen. Vanwege overgangsrecht geldt voor stamrechten die op 31 december 2013 al bestonden onder voorwaarden de oude vrijstelling.

vervroegd uittreden

zelfstandig recht

In sommige gevallen zijn uitkeringen bij uitdiensttreding feitelijk aan te merken als een regeling voor vervroegd uittreden (VUT). In die situatie is uw onderneming er – naast de reguliere loonheffingen – ook eindheffing van 52% over verschuldigd.

Vakantiebonnen

Werknemers met vakantiebonnen hebben een zelfstandig recht op loon en vakantiebijslag tegenover een derde partij, zoals een vakantiefonds dat door de ondernemingsorganisatie is opgericht. Uitkeringen op grond van aanspraken op vakantiebonnen zijn vrijgesteld, tenzij het om periodieke uitkeringen gaat.

Ziektekostenregelingen

Eenmalige uitkeringen (en verstrekkingen) op basis van belaste aanspraken op grond van ziektekostenregelingen die niet onder de Zorgverzekeringswet vallen, zijn vrijgesteld. Voor periodieke uitkeringen (en verstrekkingen) geldt deze vrijstelling niet.

Vergoedingen van de kosten van (of verstrekkingen voor) bevalling, invaliditeit en ziekte die niet voortvloeien uit een aanspraak, zijn belast loon. Dit geldt ook voor (aanvullende) vergoedingen van zorgverzekeringspremies.