8.3 Meerwaarden bij geruisloze terugkeer
Bij de terugkeer uit de bv gaan alle ondernemingsbezittingen en schulden van de bv mee naar de eenmanszaak. In het geval van een geruisloze terugkeer komen ze op de openingsbalans van de eenmanszaak te staan tegen dezelfde bedragen (boekwaarden) als waarvoor ze op de slotbalans van de bv stonden. U hoeft dan dus niet af te rekenen over de meerwaarden.
Afrekening voorkomen
latente meerwaarden
De zogenoemde ‘terugkeerreserve’ voorkomt afrekening bij ontbinding van de bv. De drie soorten latent aanwezige meerwaarden (zie hierna) waarop een verplichting tot het betalen van belasting rust (latente belastingclaims) verschuiven naar u in privé. Bij toepassing van de terugkeerregeling worden deze meerwaarden geruisloos doorgeschoven naar box 1 van de inkomstenbelasting en onder het winstregime gebracht.
8.3.1 Meerwaarde onderneming
De ondernemingsbezittingen en -schulden in de bv gaan tegen de fiscale boekwaarde over naar de eenmanszaak. Op de meerwaarde van de onderneming (het verschil tussen de werkelijke waarde en de boekwaarde van de onderneming)rust een VPB-claim.
verliezen
In het kader van de geruisloze terugkeerfaciliteit mag u die stellen op 20% van de meerwaarden. De verrekenbare verliezen komen eerst in mindering op de meerwaarden. De VPB-claim op de meerwaarde wordt omgezet in een inkomstenbelastingclaim in box 1.
Voorbeeld
Stel dat de heer Huizer alle aandelen bezit van Huizer bv. Hij wil zijn onderneming weer omzetten in een eenmanszaak. Hoe zit het dan met de VPB-claim?
| Balans Huizer bv per 31 december 2017 | |||
|---|---|---|---|
| Pand | € 120.000 | Eigen vermogen | € 100.000 |
| Machines | € 60.000 | ||
| Debiteuren | € 20.000 | Crediteuren | € 20.000 |
| Bank | € 10.000 | Hypotheek | € 90.000 |
| € 210.000 | € 210.000 | ||
De werkelijke waarde van het bedrijfspand is € 160.000 en die van het bedrijfsmiddel € 80.000. De werkelijke waarde van de onderneming bedraagt dan:
Eigen vermogen: € 100.000
Meerwaarden:
- Bedrijfspand: € 40.000
- Bedrijfsmiddel: € 20.000
Totale meerwaarden: € 60.000
Af: vrijgestelde VPB-claim:
20% x (€ 60.000 -/- € 0 (verliezen)) = € 12.000
€ 48.000
Waarde in het economisch verkeer: € 148.000
De meerwaarden zijn vrijgesteld van VPB.
8.3.2 Meerwaarde in de aandelen
meerwaarde aandelen
Eén van de voorwaarden van de geruisloze terugkeerregeling is dat de bv moet ophouden te bestaan. Voor de eigenaar van de bv – de aandeelhouder – heeft dit tot gevolg dat hij 25% inkomstenbelasting moet betalen over de meerwaarde op de aandelen.
Aanmerkelijkbelangclaim
verzoek
De meerwaarde op de aandelen is het verschil tussen de waarde van de aandelen op het moment dat de bv wordt ontbonden (vervreemdingsprijs) en de waarde van de aandelen op het moment waarop de aandeelhouder in bezit kwam van de aandelen (verkrijgingsprijs). In het kader van de geruisloze terugkeerregeling wordt de box 2-claim (aanmerkelijkbelangclaim) omgezet in een terugkeerreserve. Die reserve staat op de openingsbalans van de eenmanszaak.
Aanmerkelijkbelangwinst niet afrekenen
Bij een geruisloze terugkeer moet de aandeelhouder een verzoek doen om de winst op de aandelen buiten aanmerking te laten. In het voorbeeld van paragraaf 8.3.1 moet Huizer ook zo’n verzoek indienen. Huizer heeft de aandelen destijds verkregen voor € 100.000. De aandelen zijn nu € 145.600 waard. De heer Huizer hoeft de winst van € 45.600 op verzoek niet in aanmerking te nemen. Bij afrekening zou Huizer € 11.400 (€ 45.600 x 25%) aan belasting moeten betalen. Deze box 2-claim wordt omgezet in een box 1-heffing.
8.3.3 Meerwaarde bij terbeschikkingstelling
fiscale status
Een directeur-grootaandeelhouder die een bedrijfpand verhuurt aan zijn bv ziet de inkomsten daarvan belast in box 1 van de inkomstenbelasting (terbeschikkingstellingsregeling). Bij terugkeer naar de eenmanszaak verandert de fiscale status van het gebouw, omdat dan geen sprake meer is van een terbeschikkingstelling. Het is dan de vraag of het pand na de terugkeer verplicht privévermogen is of verplicht ondernemingsvermogen.
gedeeltelijk
Vaak gaat het om een bedrijfspand dat uitsluitend in gebruik is voor de onderneming. In dat geval hoeft u niet af te rekenen over de meerwaarde. U mag het pand tegen de boekwaarde op de openingsbalans van de eenmanszaak opnemen. U moet daartoe wel een verzoek indienen bij de fiscus.
Keuzevermogen
Soms gaat het om een pand dat u slechts gedeeltelijk voor de onderneming gebruikt, waardoor het voor de inkomstenbelasting keuzevermogen is. U heeft dan de keuze: ondernemingsvermogen of privévermogen. Kiest u ervoor om het pand te benoemen als privévermogen, dan moet u in box 1 afrekenen over de meerwaarde.