11.2 Wettelijke verdeling
langstlevende echtgenoot
Op het moment dat u komt te overlijden zonder een testament treedt de wettelijke verdeling in werking. De gehele nalatenschap gaat dan naar de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner.
11.2.1 Vordering kinderen
De kinderen krijgen hun wettelijk erfdeel in de vorm van een vordering op de langstlevende. Die vordering is soms opeisbaar, zoals bij overlijden van de langstlevende. U kunt in een testament andere situaties omschrijven. Hoewel deze verdeling bescherming biedt voor de financiële belangen van de echtgenoot, is de regeling vrij strikt en biedt slechts beperkte mogelijkheden om fiscaal te plannen.
erfgenamen
Als u geen echtgenoot of kinderen nalaat, is de wettelijke verdeling niet van toepassing en gaat uw vermogen naar bijvoorbeeld ouders, broers en zussen. Deze erfgenamen krijgen ieder een gelijk deel van de nalatenschap, waarbij een ouder tenminste 1/4 gedeelte van de nalatenschap krijgt.
Voorbeeld van wettelijk erfdeel van de kinderen
Stel dat u samen met uw echtgenoot drie kinderen heeft. Het totale huwelijksvermogen bedraagt € 400.000 en er is geen testament. Bij overlijden wordt de helft van dat vermogen verdeeld. De vier erfgenamen krijgen een vierde deel van de erfenis. Zij erven ieder € 50.000. Uw echtgenoot krijgt de gehele erfenis. De kinderen krijgen een vordering op uw echtgenoot. Dit erfdeel wordt pas uitbetaald bij overlijden van de echtgenoot, maar de kinderen moeten wel alvast erfbelasting betalen over die € 50.000.
11.2.2 Vrijstellingen en tarieven
Er is pas erfbelasting verschuldigd als de erfenis boven de vrijstelling uitkomt. Voor uw estate planning moet u dus eerst weten welke vrijstelling op uw situatie van toepassing is om de hoogte van de erfbelasting te kunnen bepalen.
Vrijstellingen
relatie met overledene
Voor de hoogte van de vrijstelling moet u ook kijken naar de relatie met de overledene. Er gelden de volgende vrijstellingen (bedragen 2020):
- partner: € 661.328;
- kind met beperking: € 62.340;
- overige kinderen en kleinkinderen: € 20.946;
- ouders: € 49.603;
- overige verkrijgers: € 2.208.
geen erfbelasting
Is de vrijstelling voor de erfbelasting hoger dan of gelijk aan de erfenis, dan betaalt de verkrijger geen erfbelasting. Met de rekentool op rendement.nl/fiscaaldossier kunt u bepalen hoeveel erfbelasting of schenkbelasting er is verschuldigd bij een erfenis of schenking in 2020.
Er gelden speciale regels bij het voortzetten van een onderneming (zie paragraaf 11.4).
Tarieven
twee factoren
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de volgende twee factoren:
- waarde van de erfenis:
- de relatie met de overledene.
De tarieven voor de erfbelasting luiden als volgt:
| Tarieven erfbelasting 2020 | |||
|---|---|---|---|
| Partner/kinderen | (achter)kleinkinderen | overige | |
| tot € 126.723 | 10% | 18% | 30% |
| € 126.723 en meer | 20% | 36% | 40% |
Partner
hetzelfde woonadres
zorgplicht
Voor de erf- en schenkbelasting is de echtgenoot aan te merken als partner. Woont u ongehuwd samen dan bent u slechts partner onder de volgende voorwaarden:
- U bent beiden meerderjarig.
- U staat op hetzelfde woonadres ingeschreven in de basisregistratie personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie in het buitenland.
- U heeft een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgplicht.
- U bent geen bloedverwanten in de rechte lijn.
- U voldoet niet al met een ander aan de hierboven genoemde voorwaarden.