11.1 Huwelijksvermogensrecht

Onder het huidige huwelijksvermogensrecht (sinds 1 januari 2018) valt u als u trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, en geen huwelijkse voorwaarden maakt, onder de beperkte gemeenschap van goederen.

Situatie voor 1 januari

algehele 
gemeenschap

uitsluitingsclausule

Vóór 1 januari 2018 was dat de algehele gemeenschap van goederen. Dit betekende dat alle bezittingen en schulden van de echtgenoten (zowel van voor als na het huwelijk) gemeenschappelijk eigendom werden. Bij een eventuele scheiding moest u alle bezittingen en schulden fiftyfifty verdelen. U kon hiervan afwijken door het opstellen van huwelijkse voorwaarden. Een belangrijke uitzondering op deze hoofdregel is de toepassing van de uitsluitingsclausule. Erfenissen of schenkingen vielen door deze uitsluitingsclausule niet in de gemeenschap van goederen als dat in het testament of bij de schenking was bepaald.

Situatie na 1 januari 2018

voor het ­huwelijk

tijdens het huwelijk

Sinds 1 januari 2018 geldt dus de beperkte gemeenschap van goederen. Hierdoor geldt het volgende:

• bezittingen en schulden die alleen van u waren voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap blijven van u;
• erfenissen en schenkingen die u voor of tijdens het huwelijk krijgt, blijven van u;
• gemeenschappelijke bezittingen en schulden van vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap vallen wel in de gemeenschap;
• bezittingen en schulden die u tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft verkregen vallen in de gemeenschap.

Drie vermogens

privévermogen

De nieuwe wettelijke regeling zorgt ervoor dat er na het huwelijk drie vermogens zijn:

• uw eigen privévermogen;
• het privévermogen van uw echtgenoot;
• het gemeenschappelijk vermogen.

Het gevolg hiervan is dat u sneller te maken zult krijgen met zogenoemde vergoedingsrechten. Dit is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van privégeld (zoals een erfenis) die wordt geïnvesteerd in een gemeenschappelijk goed. Dit bedrag moet u vergoeden vanuit het gemeenschappelijk vermogen.

Redelijke vergoeding

verrekenen winst

Daarnaast geldt dit vergoedingsrecht ook voor u als dga als de onderneming al voor het huwelijk bestond. U moet namelijk een redelijke vergoeding aan de gemeenschap betalen voor de kennis, vaardigheden en arbeid die u voor de bv heeft aangewend. Op die manier verrekent u de winst van de bv die tijdens het huwelijk is behaald met uw echtgenoot.

Uitsluitingsclausule

nuttig

In een testament of bij een schenking kan staan dat de verkrijging niet in een gemeenschap van goederen mag vallen. Dit is mogelijk door een zogenoemde uitsluitingsclausule. Ondanks de invoering van de wettelijke beperkte gemeenschap van goederen kan deze uitsluitingsclausule nog steeds nuttig zijn. In huwelijkse voorwaarden kunnen echtgenoten namelijk nog steeds overeenkomen dat ze erfenissen en schenkingen delen. De uitsluitingsclausule voorkomt deze verdeling tussen de echtgenoten.

Insluitingsclausule

niet dwingend

In het nieuwe systeem vallen erfenissen en schenkingen in principe naast de gemeenschap. Een testament of schenker kan nu bepalen dat de verkrijging juist wél in de huwelijksgemeenschap moet vallen. Hiervoor is een zogenoemde ­insluitingsclausule nodig. Er is echter een belangrijk verschil met de uitsluitingsclausule. De insluitingsclausule is namelijk niet dwingend. Dit betekent dat de echtgenoten kunnen afwijken en de verkrijging toch privé houden. Het gebruik van een uitsluitings- of insluitingsclausule heeft overigens geen directe fiscale gevolgen. De clausules hebben wel invloed op de hoogte van de nalatenschappen.