10. 2 Hoe ontstaat een blockchain?

De blockchaintechniek wordt al sinds 2009 gebruikt bij de uitwisseling van virtuele betaalmiddelen. Het bekendste voorbeeld hierbij is de handel in bitcoins. Dit is een virtueel betaalmiddel dat u met euro’s kunt aanschaffen. De ontvangende partij kan deze virtuele valuta in euro’s omzetten. Als de verkopende partij na zijn aankoop bitcoins overhoudt, kan hij deze weer in euro’s omzetten.

Binnen de blockchaintechnologie wordt iedere groep transacties in virtuele valuta gebundeld tot een keten transacties (de blockchain). Iedere transactie ontvangt een uniek kenmerk (een zogenoemde hash-code). Binnen de gevormde transactieketen kunnen individuele transacties herkend worden aan hun unieke kenmerk. Het doel van de handel via de blockchaintechnologie is dat de partijen die betrokken zijn bij de transactie met een virtueel betaalmiddel, de garantie hebben dat iedere virtuele valuta maar één keer wordt

uitgegeven. Hoe dit werkt wordt duidelijk aan de hand van een vergelijking met het reguliere Europese betalingsverkeer.

10.2.1 Grensoverschrijdend betalingsverkeer met SEPA

Voor een concurrerende en innovatieve Europese betaalmarkt zijn gemeenschappelijke standaarden en producten nodig. Deze gemeenschappelijkheid binnen Europa is een voorwaarde voor succes. Dit betekent ook dat de concurrentie op die markt zal toenemen.

Nationale verwerkers en aanbieders van betalingsverkeer krijgen te maken met buitenlandse concurrentie, en concurrentie kan leiden tot:

• betere producten;
• efficiënter werken;
• lagere kosten.

Als er maar genoeg concurrentie is, zal dit ook voordelen, bijvoorbeeld lagere prijzen, opleveren voor bedrijven en consumenten. Dankzij standaardisatie kunnen kosten namelijk dalen. Op langere termijn kan de geïntegreerde betaalmarkt het welvaartsniveau in Europa en ook in Nederland verhogen. Dankzij standaardisatie kunnen ook financiële administratieve processen en systemen simpeler gemaakt worden.

Sinds de invoering van de Europese betaalmarkt – de Single Euro Payments Area (SEPA) – kunnen ondernemingen met een Europese incasso overal op dezelfde manier hun vorderingen incasseren. Bedrijven kunnen met de Europese standaarden via één enkele rekening gelden ontvangen van en overmaken naar relaties in binnen- en buitenland. Zeker voor het op export gerichte Nederlandse bedrijfsleven is dit een voordeel.

De invoering van SEPA moest grensoverschrijdend betalingsverkeer dan ook makkelijker en goedkoper maken. Inmiddels is één grote Europese betaalmarkt een feit en hebben nationale betaalmethoden plaatsgemaakt voor een Europese. Ondanks deze Europese methode verloopt het betalen en overmaken van geld in de eurolanden nog niet op dezelfde manier.

Een voorbeeld

Ieder land heeft nog steeds zijn eigen regels voor het overmaken van geld. In Nederland is het bijvoorbeeld mogelijk om PIN-transacties uit te voeren. Via de betaalautomaat wordt uw PIN-transactie doorgestuurd naar de transactieverwerker van de bank. Als deze verwerker de transactie goedkeurt, ontvangt de betaalautomaat een akkoord. Daarna is de transactie afgerond en kunt u uw aankoop meenemen.

10.2.2 Betaling met virtuele munt via blockchain

Als de hiervoor in het voorbeeld genoemde transactie met virtuele valuta wordt voldaan en in blockchains plaatsvindt, wordt de goedkeurende functie van de transactieverwerker gedecentraliseerd naar een computernetwerk. Hierdoor wordt de bank overbodig.

Deze taak wordt uitgevoerd door de computers van de partijen die zijn betrokken bij de transacties in de virtuele valuta. Zij ontvangen het block met transacties waarbij de computer aangeeft of het om een unieke transactie gaat die nog niet eerder heeft plaatsgevonden.

Hoe werkt dit nu precies? Iedere computer is met speciale software, ook wel smart contracts genoemd, gekoppeld aan het computernetwerk. Iedere computer heeft op zijn beurt een code nodig om een transactie goed te keuren. Als alle computers de transactie hebben goedgekeurd, wordt de transactie bijgeschreven in het online grootboek. Er is dus niet één controleur: iedere deelnemer kan het online grootboek inzien. Dat maakt deze vorm van financiële transacties ook direct transparanter en veiliger.

Voor de financiële dienstverlening in ruimere zin – bijvoorbeeld het registreren van bepaalde soorten digitale contracten in de aandelenhandel – gebruiken sommige banken nu al blockchains. Bovendien worden enkele banksystemen nu al met blockchaintechnologie beveiligd.