1.1 Vier fraudevormen door werknemers
bedrijfskennis
concurrentiebeding
U kunt stuiten op vier vormen van gesjoemel:
- fraude met geld, hieronder valt ook belastingfraude (zie hoofdstuk 8 en 9);
- fraude met goederen: het personeel neemt bijvoorbeeld producten (ook kantoorartikelen) mee zonder toestemming of gaat zomaar met al dan niet gepatenteerde bedrijfskennis aan de haal (zie hoofdstuk 8);
- fraude met tijd: denk aan werknemers die valse kosten- of urendeclaraties indienen of ‘spijbelen’ van het werk. Werknemers kunnen ook een concurrentiebeding omzeilen of er zelf een bedrijf op na houden (zie hoofdstuk 10);
- informatie: het gaat hier om werknemers die rommelen met de boekhouding, bedrijfsgegevens kopiëren of die laten uitlekken. Of ze gebruiken oneigenlijk het bedrijfsmerk of de bedrijfsnaam of houden bewust potentiële klanten achter (zie hoofdstuk 11).
1.1.1 Fraude met geld
verduisteren
Van de vier fraudevormen onder werknemers is fraude met geld het populairst, gewoonweg omdat het verduisterde geld meteen richting de eigen bankrekening kan. Onrechtmatig verkregen goederen moet een fraudeur nog maar ongezien weten te verkopen. Dat is met geld – cash of doorgesluisd naar de eigen bankrekening – natuurlijk niet het geval.
Belastingfraude
opzet
Onder fraude met geld valt ook belastingfraude of belastingontduiking. Hiervan is sprake als:
- iemand met opzet de belastingaangifte verkeerd doet;
- iemand met opzet de belastingaangifte niet volledig doet;
- iemand geen of te weinig belasting betaalt.
Bijvoorbeeld door verkeerde informatie op te geven om hier voordeel uit te krijgen. Belastingfraude komt voor bij verschillende soorten belastingen (zie hoofdstuk 9).
1.1.2 Fraude met goederen
administratie
Voor sommige werknemers zijn goederen makkelijker te krijgen dan geld, bijvoorbeeld omdat ze die gemakkelijk mee kunnen nemen. Zeker als de spullen waardevol zijn, kan de verleiding groot zijn iets achterover te drukken. Maar ook minder kostbare zaken zijn gevoelig voor diefstal. Werknemers denken dan dat bijvoorbeeld een pen er best af kan. Maar tel al die pennen maar eens bij elkaar op! Dat kan toch behoorlijk in de papieren lopen.
1.1.3 Fraude met tijd
overwerk
Tijdfraude of administratieve fraude zorgt door de alomtegenwoordigheid van internet voor steeds meer problemen. Zo zijn sommige werknemers geneigd te veel werktijd online door te brengen uit ‘privémotieven’. Verder vallen bijvoorbeeld het overdrijven van de hoeveelheid overwerkuren en het onterecht ziek melden onder tijdfraude.
1.1.4 Fraude met informatie
knowhow
concurrent
Als uw onderneming te maken krijgt met informatiefraude, gaat iemand anders er met gevoelige knowhow van uw onderneming vandoor. Denk maar aan werknemers die bedrijfsinformatie aan concurrenten verkopen of gebruiken om een eigen onderneming op te zetten.
Door de digitalisering van werkprocessen is deze vorm van fraude makkelijker geworden en daardoor ook moeilijker te voorkomen.