2.3 Vakantiedagen
altijd beschikking houden
Een cafetariaregeling biedt werknemers meestal de mogelijkheid om vakantiedagen als bron in te zetten voor een uitruil. Let op dat werknemers alleen hun bovenwettelijke vakantiedagen mogen gebruiken voor de uitruil. Werknemers moeten namelijk in elk geval altijd de beschikking houden over hun wettelijke vakantiedagen om die dagen daadwerkelijk vrij te kunnen zijn.
op grond van het BW
Stel bijvoorbeeld dat een werknemer die vier dagen per week werkt, van zijn werkgever 24 vakantiedagen per jaar krijgt. Op grond van het Burgerlijk Wetboek (BW) heeft hij recht op vier keer de arbeidsduur per week, wat in zijn geval dus 16 (wettelijke) vakantiedagen per jaar zijn. Dat betekent dat de resterende acht vakantiedagen bovenwettelijke dagen zijn en de werknemer die dagen wettelijk gezien kan inzetten als bron voor een uitruil.
Uw individuele of collectieve arbeidsovereenkomst kan bepalen dat werknemers de beschikking moeten houden over een hoger minimum aan vakantiedagen dan het wettelijke. In dat geval komt ook een deel van de bovenwettelijke vakantiedagen niet als bron in aanmerking.
Waardebepaling
Bij de mogelijkheid van bovenwettelijke vakantiedagen als bron in een cafetariaregeling is het belangrijk om van tevoren duidelijk af te spreken welke waarde aan zo’n dag wordt toegekend. Dit geldt uiteraard net zo goed voor de vakantiedagen die werknemers als doel van een uitruil kunnen aankopen (zie paragraaf 3.4). In de wet wordt de waarde van een vakantiedag niet voorgeschreven, het is dus feitelijk wat uw onderneming en de werknemers hierover samen overeenkomen (een eventuele in de cao vastgelegde waarde daargelaten).
in de praktijk
uitgangspunt
Uit rechterlijke uitspraken volgt dat in de waarde van een vakantiedag naast het basissalaris en de vakantiebijslag alle andere loonbestanddelen horen die intrinsiek samenhangen met de werkzaamheden van de werknemer en waarvoor hij een financiële compensatie ontvangt. Denk hierbij dus aan bestanddelen als een vaste 13e maand, vaste eindejaarsuitkering, onregelmatigheidstoeslag, ploegentoeslag en winstuitkering. In de praktijk wordt als waarde van vakantiedagen vaak alleen het basissalaris van de werknemer aangehouden, vermeerderd met 8% vakantiebijslag. Als u echter zou aansluiten bij de waarde die op grond van jurisprudentie wordt toegekend aan bij uitdiensttreding uitbetaalde vakantiedagen, is een vakantiedag meer waard. Het uitgangspunt daarbij is het loon dat een werknemer uitbetaald zou krijgen als hij die vakantiedag zou hebben opgenomen, waarbij hij economisch niet slechter af mag zijn dan tijdens dagen dat hij werkt. Maar nogmaals: uw onderneming kan de waarde van vakantiedagen in principe zelf bepalen. Leg die waarde – of hoe die waardebepaling zal plaatsvinden – van tevoren duidelijk vast!
Let op dat ADV- en ATV-dagen volgens de Hoge Raad niet gelijk staan aan vakantiedagen. Als werknemers die als bron kunnen inzetten, moet u daarvoor apart een waarde vastleggen. Dit kan dezelfde waarde zijn als die u voor de als bron in te zetten vakantiedagen hanteert.