11.2 Hoe gaat de aansprakelijkstelling in zijn werk?
dagvaarden
Een schuldeiser kan iemand die onrechtmatig handelt dagvaarden voor de burgerlijke of civiele rechter. Dit wordt een actie uit onrechtmatige daad genoemd. De Belastingdienst zal als schuldeiser bij een aansprakelijkstelling van een derde uit onrechtmatige daad die derde ook dagvaarden voor de burgerlijke rechter. Zo’n actie uit onrechtmatige daad wordt dus niet uitgevochten bij de belastingrechter.
11.2.1 Schadevergoeding
belasting-aanslag
De Belastingdienst zal in de dagvaarding een schadevergoeding vorderen, meestal ten hoogte van de misgelopen belastingen. Dit is echter alleen mogelijk als er een belastingaanslag is opgelegd of opgelegd gaat worden. Zonder (uiteindelijk) een aanslag kan de belastingontvanger niet via de burgerlijke rechter de alsnog misgelopen belastinginkomsten binnenhalen.
Voorbeeld
verjarings-termijn
adviseur
De Belastingdienst wil aanslagen opleggen aan een bv. Omdat de verjaringstermijn is verstreken kan de Belastingdienst geen aanslagen meer opleggen. De bv heeft gebruikgemaakt van fiscale onrechtmatige constructies met als enig doel belastingen te ontgaan. Daarbij is de bv geholpen door een adviseur. De ontvanger heeft de adviseur gedagvaard voor de rechter wegens het plegen van een onrechtmatige daad. De ontvanger vordert van de adviseur een schadevergoeding ter hoogte van de misgelopen belastingen van de bv. In deze zaak stelde de rechter de bv in het gelijk. Aangezien de ontvanger geen aanslagen meer kon opleggen aan de bv, kon de belastingschuld ook niet op een andere manier verhaald worden, in dit geval op de adviseur.
11.2.2 Bewijslast
ernstige verwijten
schade
Bij een actie uit onrechtmatige daad rust de bewijslast op de ontvanger. Hij moet bewijzen dat de aansprakelijkgestelde onrechtmatig heeft gehandeld. Daarbij moet het gaan om ernstige verwijten. Het gebruikmaken van toegestane fiscale besparingsmogelijkheden zal dan ook niet snel leiden tot onrechtmatig handelen. Verder moet de Belastingdienst door dat onrechtmatige handelen schade hebben geleden. Zonder schade, in dit geval misgelopen belastinginkomsten, kan geen actie uit onrechtmatige daad worden gestart.
Pleitbaar standpunt
Een pleitbaar standpunt over een fiscale bepaling zal evenmin bestempeld worden als onrechtmatig handelen. Van een pleitbaar standpunt is sprake als de fiscale wetgeving op bepaalde punten onduidelijk is en de wetgeving redelijkerwijs voor meerdere uitleg vatbaar is. Dit is anders als een derde bewust, met een vooropgezet doel, misbruik maakt van fiscale mogelijkheden om belastinginning te frustreren.