8.1 Belastingheffing bij staken IB-onderneming

Bij het staken van een IB-onderneming wordt de belaste winst in box 1 belast tegen het progressieve tarief. In 2024 is dat een basistarief van 36.97% en voor zover het belastbaar inkomen in box 1 hoger is dan € 75.518 is het toptarief 49,5%.

Mkb-winstvrijstelling

U mag als IB-ondernemer nog wel rekening houden met de mkb-winstvrijstelling van 13,31% en stakingsaftrek van 
€ 3.630 (bedrag in 2024). De mkb-winstvrijstelling is jarenlang 14% geweest, maar met ingang van 1 januari 2024 is dat verlaagt naar 13,31%.

8.1.1 Mogelijkheden voor uitstel belastingheffing

In plaats van direct af te rekenen over de stakingswinst kunt u als IB-ondernemer ook ervoor kiezen om de stakingswinst onder te brengen in een zogenoemde stakingslijfrente. Hiervoor moeten uiteraard wel voldoende liquide middelen beschikbaar zijn om de stakingslijfrente bij een verzekeraar of bank af te kunnen storten.

Stakingslijfrente

voortzetter

Als er te weinig liquiditeiten zijn om de koopsom voor de stakingslijfrente bij een verzekeraar of bank af te storten, is het mogelijk om de stakingslijfrente bij de overnemer van de onderneming te bedingen, als onderdeel van de overdracht. Dat betekent wel dat u als stakende ondernemer wel afhankelijk bent van de voortzetter ten aanzien van de toekomstige uitkeringen.

FOR

bedrijfs-opvolger

uitstel van 
betaling

schuldig 
blijven

U kunt als IB-ondernemer ook de belastingheffing over de FOR uitstellen door het bedrag van deze reserve in een lijfrenteproduct bij een verzekeraar, bank of bedrijfsopvolger onder te brengen. Als u of uw erfgenamen kiezen om de IB over de stakingswinst en de FOR wel af te rekenen, dan is er in de situatie dat de onderneming is geschonken aan de overnemer geen faciliteit om de afdracht van de belastingheffing uit te stellen. In de volgende situaties is uitstel van betaling van de aanslag IB wel mogelijk:

• In geval van staken door overlijden, is op verzoek tien jaar renteloos uitstel van betaling mogelijk.
• In geval van overdracht van de onderneming, waarbij de koopsom (gedeeltelijk) schuldig wordt gebleven, kan er om rentedragend uitstel van betaling worden verzocht. Het uitstel eindigt, zodra de koopsom wordt ontvangen of uiterlijk na tien jaar.

Doorschuiven belastingclaim

overdrachtswaarde

Tot slot kunnen de overdrager en overnemer onder voorwaarden de inkomstenbelastingclaim over de stille reserves van de overdrager doorschuiven naar de overnemer. De voortzetter zet de onderneming tegen de boekwaarden van de stakende ondernemer voort. Bij de bepaling van de overdrachtswaarde moet u rekening houden met de forfaitaire percentages voor de overgenomen IB-claim. Doorschuiven van de IB-claim bij staking anders dan overlijden is alleen mogelijk op verzoek van overdragende en overnemende ondernemer samen.

Voorwaarden

zelfstandig deel

mede-
ondernemer

Er moet dan worden voldaan aan deze voorwaarden:

• De gehele onderneming of een zelfstandig deel daarvan wordt overgedragen.
• De voortzetter moet al ten minste drie jaar medeondernemer of werknemer in de onderneming zijn.

Als de onderneming wordt overgenomen vanwege het overlijden van de ondernemer, kunnen de erfgenamen en de voortzetter(s) een verzoek tot uitstel van betaling indienen bij de aangifte IB van de overleden ondernemer.

8.1.2 Schenking onderneming

Bij een overdracht van een onderneming door schenking lijkt doorschuiven van de IB-claim op de stille reserves het meest voordelig. De overdrager ontvangt bij schenking namelijk geen liquiditeiten uit de overdracht van de onderneming om de verschuldigde IB te kunnen voldoen of de stakingslijfrente te kunnen afstorten. Bij schenking van een onderneming voorziet de wet niet in een faciliteit om de heffing op een later moment af te dragen.