2.2 Fases in samenwerking
herkennen
Bij de samenwerking doorloopt ieder team verschillende fases. Het is belangrijk dat u die fases herkent, omdat elke fase specifieke uitdagingen en problemen met zich mee kan brengen.
Oriëntatie
gemeenschappelijk doel
De eerste stap bij samenwerken in een team is het vaststellen van de doelen en de oriëntatie. Een gemeenschappelijk doel is immers de basis van een team. Vervolgens leren de teamleden elkaar kennen en oriënteert elk teamlid zich op zijn taken en doelen.
Macht
strijd
De tweede fase is de machtsfase. Hierin zullen de teamleden posities gaan innemen en samen een manier van werken vinden. Dit gaat vaak gepaard met strijd. Er ontstaat een pikorde en de moraal van de groep tekent zich af.
Laat u zich in deze fase niet uit het veld slaan! Als de strijd binnen professionele normen wordt gevoerd, kan dit juist erg productief zijn, en kan dit het team voorbereiden op de volgende fase: de uiteindelijke uitvoering.
Productie
zelfstandig
Fase drie is de productiefase. Als de normen, waarden en doelen van een groep vastliggen, kan iedereen aan de slag. Teamleden weten elkaar te vinden en kunnen ook zelfstandig taken uitvoeren. De voorzitter of leidinggevende leidt het proces van een afstand in goede banen.
Evaluatie
afsluiting en reflectie
De laatste fase is de evaluatiefase. Als de doelen zijn bereikt, is het tijd voor afsluiting en reflectie. Het is nuttig om terug te kijken op een project of taak en lessen te trekken uit wat er goed of minder goed verliep tijdens het project. Bij een langdurige samenwerking volgt naar aanleiding van de verbeterpunten die uit de evaluatie naar voren kwamen weer een nieuwe oriëntatiefase.
De evaluatie en afsluiting van een project of gezamenlijk behaald doel wordt jammer genoeg nog weleens vergeten, terwijl dit nu juist het moment is waarop de teamleden beloond kunnen worden en hun inzet wordt erkend! Het is dus belangrijk om een gezamenlijk doel op gepaste wijze af te sluiten.
Fases onderscheiden helpt bij samenwerken
knelpunten
Als u samenwerkt met anderen – of dat nu gaat om een eenmalig project of een langdurige samenwerking voor doorlopende klussen – staat u zelden stil bij de fases die de samenwerking doormaakt. Het lijkt vaak vanzelf te gaan. Waarom zou u dan nog verschillende fases onderscheiden? Simpelweg omdat dit helpt te begrijpen hoe de samenwerking verloopt en waar de eventuele knelpunten in het traject zitten.
Kritisch
tijdspad
Het is dus verstandig om kritisch en zo objectief mogelijk naar de samenwerking met anderen te kijken. Dit doet u door:
- bij de planning alvast de verschillende fases te onderscheiden en het tijdspad daarop te baseren;
- bij voortgangsbesprekingen samen te bekijken in welke fase u zit en wanneer u verwacht dat de volgende fase begint;
- na afloop het project goed te evalueren en te kijken in welke fase het moeilijk liep.