6.3 De verandercurve
omgaan met veranderingen
In de verandercurve van Kübler-Ross (zie ook de infographic op de pagina hiernaast) vindt u een heldere fasering van hoe mensen omgaan met veranderingen. Elisabeth Kübler-Ross was een Zwitsers-Amerikaans psychiater en haar curve is dan ook vooral gebruikt in de medische en psychologische wereld. De curve is ook goed toepasbaar in verandermanagement. De typering én volgorde van de verschillende fases is terug te vinden in hoe mensen met veranderingen omgaan.
In de verandercurve van Kübler-Ross zult u verschillende van de eerder beschreven afweermechanismen herkennen.
Schok en ontkenning
vormen
De boodschap van de verandering geeft een schok. Mensen voelen zich onzeker over wat er gaat gebeuren. De eerste reactie is dan ontkenning. Ontkenning kan verschillende vormen aannemen: ‘Dat kan niet waar zijn!’, maar ook ‘Ach, het zal wel loslopen’. Het zijn allebei uitspraken die erop duiden dat de boodschap niet geaccepteerd wordt.
Boosheid
slachtoffer
Vervolgens ontstaat boosheid. Boosheid (een vorm van het afweermechanisme agressie) kan zich op van alles richten, van de boodschapper tot de omstandigheden. Mensen voelen zich slachtoffer, en iemand die geslagen wordt, slaat al gauw terug.
Onderhandeling
invloed
Na de boosheid volgt de onderhandeling. Mensen proberen invloed uit te oefenen op datgene waarover ze zich zorgen maken. Ze komen met alternatieven aanzetten en mogelijkheden die ook zouden kunnen werken, zodat ‘die grote verandering’ niet nodig is.
Depressie
goedkomen
Op de bodem van de curve is er de depressie. De hoop is weg: ‘Wat moet er van ons worden?’ en ‘Hoe gaat dit ooit goedkomen?’ Mensen voelen zich waardeloos, futloos en hebben geen energie. Communiceren is lastig in deze fase.
Acceptatie
waarde
Uiteindelijk komen mensen in de acceptatiefase. De verandering is nog steeds niet fijn, maar wordt wel op de juiste waarde geschat. Mensen hebben in de gaten dat ze zelf invloed kunnen uitoefenen en zullen langzaam weer met initiatieven komen.
Het is mogelijk om terug te gaan in de fases: een werknemer kan wéér boos worden bijvoorbeeld, of wederom proberen te onderhandelen.