Verandermanagement: is het al bijna 12.00 uur?

Organisaties moeten regelmatig veranderingen in gang zetten waartegen weerstand komt vanaf de werkvloer. Het Klokmodel van Looten is in dat geval een hulpmiddel waarmee leidinggevenden inzicht kunnen geven in de strategie achter de verandering.

Er zijn verschillende modellen om veranderprocessen in organisaties mee in kaart te brengen. Of ze in staat zijn om weerstand volledig weg te nemen, valt te betwijfelen. Het voornemen van de directie en het middenkader om inzichtelijk te maken waaróm een andere aanpak nodig is, zal ongetwijfeld wel helpen. Als werknemers begrijpen dat verandering echt nodig is voor de organisatie, zal de weerstand uiteindelijk wegebben. Met het Klokmodel van Looten kunnen leidinggevenden de fase waarin de organisatie zich bevindt in beeld brengen. Het mooie van dit model is dat het ook laat zien wat er gebeurt als de organisatie in kwestie helemaal niets doet en doorgaat met de huidige strategie.

Pioniersfase van het Klokmodel van Looten

Het model is opgebouwd als een klok waarin een vol uur is uitgebeeld, van 11.00 uur tot 12.00 uur. Elke organisatie beweegt met de wijzers van de klok mee en begint haar ontwikkeling met de pioniersfase. Dit is de fase waarin een SWOT-analyse ook geen overbodige luxe is. Die eindigt om 11.15 uur, om over te gaan in de fase waarin een organisatie zich stabiliseert. Er is dan een duidelijke visie voor de verandering, inclusief een stabiele afzet en een gestage groei. Om 11.30 uur begint er weer beweging te komen. Dit kan onrust veroorzaken, want de prestaties nemen af, resultaten gaan achteruit en de marktpositie van de organisatie begint te wankelen. Om 11.45 uur breekt het kwartier aan waarin het dringend wordt: de omzet staat onder druk en resultaten verslechteren. Kortom: het is crisis.

Crisis voorblijven

Het Klokmodel van Looten kan de indruk wekken dat elke organisatie met de klok meebeweegt, alle fasen doorloopt en daarmee automatisch in een crisisfase komt. Dat is echter niet de bedoeling: het is de kunst ervoor te zorgen dat de organisatie telkens weer terugkeert naar die beginfase. Door de strategie op tijd te wijzigen en op de juiste manier op omstandigheden te reageren, kan een organisatie een crisis voorblijven. De ene keer is dat door bijvoorbeeld nieuwe afzetmarkten te zoeken, de andere keer door te reorganiseren (tool). Dit is dan ook de boodschap die leidinggevenden aan werknemers kunnen overbrengen.