3.4 Goed functioneren van bestuur
Commissie Behoorlijk Bestuur
commissie Halsema
Behoorlijk bestuur staat hoog op de politieke agenda door de toenemende aantal gevallen van onbehoorlijk bestuur. De commissie Halsema heeft hiervoor het rapport ‘Een lastig gesprek, Advies Commissie Behoorlijk Bestuur’ met aanbevelingen gepresenteerd. Om een bestuur goed en doeltreffend te laten functioneren heeft u niet alleen ervaren bestuurders en een goede bestuursstructuur nodig, maar moet u ook de voorwaarden om de verantwoordelijkheden te kunnen uitvoeren goed afbakenen. Een RvT kan helpen om de bestuurlijke en toezichthoudende taken te scheiden.
Aanbevelingen rapport
Wet bestuur en toezicht rechts- personen
Met het rapport ‘Een lastig gesprek’ presenteerde de commissie Halsema een aantal aanbevelingen voor goed bestuur. Omdat de semipublieke sector – met de focus op zorg, volkshuisvesting en onderwijs – te ingewikkeld en bureaucratisch is, kwam de commissie niet tot één gedragscode. In deze sectoren moeten de publieke belangen worden hergedefinieerd, duidelijke kwaliteitseisen worden gesteld en het interne en externe toezicht worden verbeterd. De minister heeft inmiddels het voorstel van ‘Wet bestuur en toezicht rechtspersonen’ openstaan voor een internetconsultatie.
Signalen voor slecht functioneren
Een goed functionerend bestuur is belangrijk voor de juiste uitvoering van de missie van uw organisatie. Herkent u zich in onderstaande voorbeelden, die afkomstig zijn uit Boards from hell (1991), Scribner e.a., dan moet er nodig wat veranderen!
- Ontwijkbestuur: de leden van dit bestuur vinden het werk hartstikke leuk, maar slaan dicht als puntje bij paaltje komt, zoals bij het voorzitten van een vergadering. Leden moeten elkaar aanspreken op ontwijkend gedrag.
- Microbestuur: dit bestuur is aanwezig, fysiek gezien, maar het voegt geen daad bij het woord. Problemen worden uitvoerig besproken, zonder concrete oplossingen. Dit bestuur mist leiderschap.
- Bejubelbestuur: dit bestuur juicht alles toe wat de directeur doet. De leider staat hier centraal, niet de doelen. Hier ontbreken een duidelijke functie- en taakomschrijving en een nieuwe voorzitter.
- Spookbestuur: dit bestuur vergadert weinig en bestuursleden zijn niet altijd aanwezig en slecht geïnformeerd. Hier ontbreken duidelijke functie- en taakomschrijvingen.
- Verveelbestuur: dit bestuur is zich niet bewust van de prestaties van de organisatie en niet betrokken. Bestuursleden weten gewoonweg niet wat van hen wordt verwacht. Geef aandacht aan dit bestuur, bijvoorbeeld met een borrel.