5.1 Keur aan acties en hulpmiddelen

De werknemer heeft zich doelen gesteld die SMART zijn. Nu is het nog de vraag hoe hij die doelen gaat bereiken. Het is zaak dat de werknemer een manier vindt die past bij het doel, maar ook bij zijn eigen persoonlijkheid en manier van werken. Bovendien moet het natuurlijk praktisch en financieel mogelijk zijn. Welke mogelijkheden zijn er zoal? Hierna staan er een aantal op een rij.

5.1.1 Scholing en training

flinke zet

zelfstudie

meerjarige opleiding

toezicht

Scholing is vaak een uitstekende manier om de ontwikkeling van een werknemer een flinke zet te geven. Dit kan heel diverse vormen hebben. Van een volledige opleiding via zelfstudie of e-learning tot een eenmalige groepstraining. Zo kan een werknemer kennis opdoen of vaardigheden ­oefenen. Een werknemer kan bij het uitzoeken van scholing denken aan de volgende keuzes:

• theoretisch of praktisch: klassikale scholing of zelfstudie zijn vaak prima voor theoretische scholing, trainingen en workshops zijn meer geschikt voor een praktische insteek;
• kort- of langdurend: de werknemer kan zich vastleggen op een meerjarige opleiding, of de voorkeur geven aan één of meer korte cursussen;
• zelfstandig of schools: werknemers die heel zelfstandig kunnen werken en voldoende gemotiveerd zijn, kunnen met zelfstudie of e-learning ver komen, anderen hebben meer baat bij een schoolse leeromgeving met meer toezicht;
• intern of extern: grotere organisaties kunnen scholing intern aanbieden, bij kleinere is dit vrijwel altijd alleen extern.

Erkenning

EVC

certificaat

Je kunt ook denken aan een traject voor erkenning van verworven competenties (EVC). Dit is niet werkelijk scholing, maar kan wel leiden tot een ‘papiertje’. Met een EVC-traject kan de werknemer zijn al opgedane werkervaring verzilveren door deze om te zetten in een ervaringscertificaat. Hiermee kan hij zijn kwaliteiten aantonen. Zo krijg je een beter beeld van de kwaliteiten van de werknemer en het certificaat kan hem buiten de organisatie verder helpen.

5.1.2 Gerichte begeleiding

Begeleiding is vaak belangrijk bij ontwikkelingstrajecten. Uiteraard geldt dit voor de begeleiding door de leidinggevende. Maar ook een gericht begeleidingstraject met een specifiek doel kan passen binnen een POP. Hierbij heeft de werknemer weer heel wat opties.

Kiezen

niet alleen 
geld

Mede afhankelijk van het beschikbare budget kan de werknemer kiezen voor interne of externe begeleiding. Niet alleen geld speelt hierbij een rol. Sommige begeleidingstrajecten kan een collega het beste voor zijn rekening nemen, bijvoorbeeld als een werknemer specifieke werkwijzen van de organisatie in de vingers wil krijgen. Maar als een werknemer werkwijzen of technieken wil leren die nog niemand in de organisatie beheerst, is externe begeleiding nodig.

Feedback

vraagbaak

steun

Begeleiding hoeft niet altijd een uitgestippeld traject te omvatten. Je kunt ook met een werknemer afspreken dat hij bij zijn ontwikkelingsacties een vaste vraagbaak of vast aanspreekpunt heeft, bij wie hij altijd voor feedback of advies terechtkan. Zo spreek je de werknemer aan op zijn zelfstandigheid, terwijl hij wel kan rekenen op steun.

Coaching

vaardigheden

Voor bepaalde ontwikkelingstrajecten kun je het beste een professionele coach inschakelen. Hierbij gaat het niet om het aanleren van werkmethoden, maar bijvoorbeeld om vaardigheden zoals assertiviteit, besluitvaardigheid, plannen of oordeelsvorming. Bedenk dat aan een persoonlijke coach een prijskaartje hangt.

5.1.3 Nieuwe taken

schoolbanken

nieuwe functie

motiverend

Voor praktisch ingestelde mensen is in de schoolbanken zitten of zelf veel leerstof doorwerken vaak bepaald niet aantrekkelijk. Zij willen liever meteen dóén. Als onderdeel van het ontwikkelingstraject kun je deze werknemers nieuwe taken en verantwoordelijkheden of zelfs een heel nieuwe functie aanbieden. Werknemers kunnen op deze manier zelf zaken uitproberen, hun neus stoten en zelf weer oplossingen vinden voor problemen waar ze tegenaan lopen. Voor praktisch ingestelde werknemers is dit vaak een heel motiverende manier om te leren.

Cruciaal

zwemmen

verwachten

Bij deze ontwikkelingsmethode is goede begeleiding cruciaal. Als je werknemers een taak geeft en ze vervolgens laat ‘zwemmen’, kán dat goed gaan. Het kan echter ook verkeerd uitpakken, wat de motivatie en mogelijk ook het zelfvertrouwen van de werknemer ondermijnt. Maak dus duidelijke afspraken met de werknemer over de begeleiding die hij kan verwachten: waar, wanneer en van wie. Spreek het ook duidelijk af als je verwacht dat de werknemer zelf om (delen van) de begeleiding moet vragen.