U bent hier

1.1 Het belang van ontwikkeling

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: januari 2025

mantra

overeenkomen

Iedereen moet zich ontwikkelen; het is bijna een modern mantra. Maar waarom is dat eigenlijk zo belangrijk? Voordat je met de werknemers aan ontwikkeling gaat werken, is het goed om te weten wat de waarde is van ontwikkeling en wat de mogelijke doelen zijn. Zowel werknemers als teams en de hele organisatie zijn gebaat bij voortdurende, geleide ontwikkeling. Met andere woorden: de werknemers en de organisatie hebben er belang bij dat werknemers zich ontwikkelen. Welke ontwikkeling de organisatie wenst, hoeft echter niet overeen te komen met de wensen van de werknemer. Jij hebt hierbij een belangrijke rol. Door ontwikkelingsdoelen en -methoden te kiezen die waarde hebben voor zowel de werknemer als de organisatie, zorg je ervoor dat zij samen door kunnen groeien.

Een werknemer en de organisatie kunnen ook volledig verschillende ontwikkelingsbehoeften hebben. Dan is het meestal beter als hun wegen zich scheiden (op termijn). Dat hoeft niet dramatisch te zijn: als je dit samen met de werknemer constateert, kun je positief afscheid nemen.

1.1.1 De gezonde en aantrekkelijke organisatie

economie

Een organisatie die gezond wil blijven, moet zich ontwikkelen. De organisatie maakt immers deel uit van de economie en moet zich houden aan de steeds wijzigende wetgeving. Ook moet ze concurreren met andere organisaties. Vernieuwing en aanpassing zijn nodig om dat succesvol te doen.

concurrentie

doelstelling

Er kunnen veel verschillende eisen aan een organisatie gesteld worden. Zo moet je bijvoorbeeld enerzijds aan nieuwe milieurichtlijnen voldoen, terwijl je anderzijds de productiviteit moet opvoeren om de concurrentie op prijs te kunnen aangaan. En ondertussen is de organisatie ook nog verwikkeld in een slag om de grootste technische talenten binnen te halen en zo op kwaliteit een streepje voor te krijgen op de concurrentie. De ontwikkeling die daarvoor nodig is, is niet onder één noemer te vangen of met één specifieke doelstelling te bereiken. De ontwikkeling van organisaties is een ingewikkeld en voortdurend proces.

Arbeidsvoorwaarde

aantrekkelijk

werksfeer

Een belangrijk onderdeel, waar je zeker aandacht voor moet hebben, is dat de organisatie aantrekkelijk blijft. Natuurlijk voor klanten of opdrachtgevers, maar ook voor de werknemers. Dit kan op verschillende manieren. Je kunt concurrerende lonen bieden, een fraai pakket aan arbeidsvoorwaarden, veel flexibiliteit en natuurlijk een prettige werksfeer met een goed teamgevoel. Maar voor veel werknemers zijn ontwikkelingsmogelijkheden ook absoluut onmisbaar. Ontwikkelingskansen zijn als arbeidsvoorwaarde goud waard.

Werknemers werken zelden hun hele leven voor dezelfde werkgever. Zij willen ook voor zichzelf kansen blijven creëren om door te groeien: eerst binnen en daarna waarschijnlijk ook buiten de organisatie. Een organisatie is een aantrekkelijke werkgever als dit actief wordt ondersteund.

1.1.2 Arbeidsmarktpositie en werkplezier

iets nieuws

groeien

verder kijken

Niet iedere werknemer staat te springen als je hem vraagt om iets nieuws te proberen, een cursus te volgen of zich extra te laten begeleiden. Hij ziet niet dat hij bepaalde zaken kan verbeteren of hij vindt bijvoorbeeld de doelen die je stelt niet zinvol. Toch willen de meeste werknemers wel graag groeien in hun werk en staan ze open voor nieuwe ervaringen. Het is dan ook belangrijk dat je werknemers erop wijst dat ontwikkeling voor henzelf ook wel degelijk van groot belang is. Om hun werk binnen de organisatie te blijven doen én om kansen te creëren om eventueel verder te kijken. Daarnaast zorgt ontwikkeling voor de broodnodige uitdaging in het werk. En dat is voor vrijwel iedere werknemer nodig om te voorkomen dat de routine een sleur wordt.

Kansen

loopbaan

Werknemers die stilstaan in hun kunnen, komen in hun loopbaan niet vooruit. Met een beetje geluk kunnen ze hetzelfde werk blijven doen. Maar ook hun werkzaamheden zullen weleens veranderen – gedreven door ontwikkelingen van buiten. Het wordt daardoor op den duur voor deze werknemers zelfs onmogelijk om hun huidige baan te behouden. Ontwikkeling is op professioneel gebied dus van levensbelang! Veel werknemers willen ook graag af en toe een stap maken, in salaris, verantwoordelijkheid of werkinhoud.

Een volgende stap in de loopbaan hoeft niet altijd een stap omhoog te zijn, soms willen werknemers juist graag verdere verdieping in hun vakgebied of gewoon eens iets anders proberen op hetzelfde ‘niveau’. Geen van deze zaken is mogelijk, tenzij ze zich ontwikkelen.

behoefte

loyaliteit

positieve ­energie

Het kan ook voorkomen dat werknemers willen doorgroeien in een richting waar een organisatie simpelweg geen behoefte aan heeft. Dan kan een ontwikkeldoel zijn om kansen te creëren op de arbeidsmarkt, dus buiten de organisatie. Het doel van de werknemer is dan uiteindelijk om te vertrekken. Dit betekent niet dat zijn ontwikkeling voor de organisatie nutteloos is. Het is immers voor de werknemer ook gewoon een mooie arbeidsvoorwaarde. Het kan zijn loyaliteit vergroten en de werknemer kan daardoor ook een goede ambassadeur zijn voor de organisatie, zelfs nadat hij uit dienst is gegaan. Bovendien kunnen de ontwikkeling en de daarmee gepaard gaande nieuwe kansen hem ook veel positieve energie geven, wat zijn werk vaak ten goede komt.

Werkplezier

kwaliteit

sleur

werkplezier

Het belang van werkplezier is niet te onderschatten. De kans is groot dat werknemers die hun werk met plezier doen, productiever zijn, betere kwaliteit leveren en ook nog eens fitter en minder vaak ziek zijn. Dat levert dus veel voordelen op! Een belangrijke voorwaarde voor werkplezier is voldoende uitdaging. Werknemers die steeds hetzelfde werk doen, zonder dat de eisen die daaraan worden gesteld veranderen, werken routinematig. Voor sommigen is dit prettig, maar bij de meeste werknemers gaat routine al gauw over in sleur. Ze kunnen hun werk bij wijze van spreken slapend doen. Dan blijft er inhoudelijk weinig werkplezier over. Ontwikkelingskansen zijn een positieve stimulans en dagen werknemers uit iets nieuws te proberen. De sleur wordt doorbroken. Als de werknemer zich ontwikkelt op een manier die bij hem past, kan het werkplezier terugkomen. Wie zich uitgedaagd voelt, gaat met energie aan de slag en bereikt meer.

Wettelijke verplichting en de transitievergoeding

scholing

verplichte scholing

Er zijn wettelijke bepalingen die investeren in de ontwikkeling van werknemers noodzakelijk maken. In artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is vastgelegd dat de werkgever en werknemer zich moeten gedragen als goed werkgever en goed werknemer. Onder goed werkgeverschap valt onder meer dat de werkgever zijn werknemer voldoende ontwikkelingskansen biedt. De Wet werk en zekerheid (WWZ) voegde daar nog een bepaling aan toe. In artikel 7:611a is vastgelegd dat de werkgever zijn werknemer in staat moet stellen om scholing te volgen om zijn functie te kunnen uitoefenen, maar ook om een andere functie in de organisatie te vervullen als zijn eigen functie vervalt of hij deze niet meer kan uitoefenen. Sinds 1 augustus 2022 geldt dat de werkgever verplichte scholing kosteloos moet aanbieden en dat de benodigde tijd daarvoor wordt gezien als arbeidstijd. De wet regelt ook dat werkgevers in principe een transitievergoeding moeten betalen als ze de arbeidsovereenkomst beëindigen. Heeft de organisatie kosten gemaakt voor de brede inzetbaarheid van de werknemer, dan mag je die kosten onder voorwaarden van de transitievergoeding aftrekken.