5.4 Beschikbarepremieregeling
premiestaffel
Bij een beschikbarepremieregeling stelt de werkgever (eventueel met een werknemersbijdrage) jaarlijks over de voor dat jaar geldende pensioengrondslag een pensioenpremie beschikbaar. De hoogte van die beschikbare premie is meestal vastgelegd in een premiestaffel (zie ook paragraaf 4.2.4).
Leeftijd
ongelijkheid naar leeftijd
De beschikbare premie is een percentage van de pensioengrondslag. Dat percentage stijgt naarmate de leeftijd toeneemt. Die ongelijkheid naar leeftijd heeft tot doel om een gelijk pensioenresultaat voor alle leeftijden te bereiken. De premie voor een jonge deelnemer kan immers veel langer worden belegd. Het voordeel van een premiestaffel is dat vooraf de pensioenkosten grotendeels bekend zijn.
5.4.1 Van pensioenkapitaal naar pensioenuitkering
omzetten pensioendatum
Bij een beschikbarepremieregeling belegt de pensioenuitvoerder de pensioenpremie. De deelnemer bouwt op die manier een pensioenkapitaal op. Dat kapitaal wordt op de pensioendatum omgezet in een pensioenuitkering. De hoogte van die pensioenuitkering is onder andere afhankelijk van de marktrente op de pensioendatum. Een hoge marktrente leidt tot een hoge pensioenuitkering, een lage marktrente tot een lage pensioenuitkering.
5.4.2 Beleggen pensioenpremie
life cycle beleggen
In de Pensioenwet is vastgelegd dat een pensioenuitvoerder de samenstelling van de belegging moet afstemmen op de resterende looptijd tot aan de pensioendatum. In jargon heet dat ‘life cycle beleggen’. Samengevat betekent dit dat een pensioenuitvoerder voor jongeren meer in zakelijke waarden belegt en voor ouderen meer in vastrentende waarden. Vaak kan een pensioenuitvoerder de life cycle afstemmen op de individuele werknemer. Een deelnemer heeft hiervoor de keuze uit bijvoorbeeld een neutrale, een defensieve of een offensieve life cycle.
5.4.3 Alternatief voor beleggen pensioenpremie
direct uitkering inkopen
Een alternatief is om de premie niet te beleggen voor de opbouw van een pensioenkapitaal. De werknemer kan ook met iedere premie tussentijds direct een (uitgestelde) pensioenuitkering inkopen. Hierdoor is het op de pensioendatum niet nodig om pensioenkapitaal om te zetten in een pensioenuitkering. De deelnemer heeft die uitkering immers al in de loop der jaren tussentijds opgebouwd.
5.4.4 Keuze: vaste of variabele uitkering
twee opties
vrije keuze
Bij de omzetting van het pensioenkapitaal in een pensioenuitkering zijn er twee opties:
- Een vaste uitkering: de hoogte van de uitkering is afhankelijk van de marktrente op dat moment en de pensioenuitvoerder belegt het pensioenkapitaal dan niet meer.
- Een variabele uitkering: de hoogte van de uitkering is afhankelijk van het verwachte rendement en de pensioenuitvoerder blijft het pensioenkapitaal deels beleggen.
5.4.5 Shoprecht
shoppen pensioenkapitaal
De hoofdregel is dat een deelnemer vrij is om van het pensioenkapitaal een pensioenuitkering te kopen bij een pensioenuitvoerder naar keuze. Dat is het zogenoemde shoprecht. Is het pensioenkapitaal opgebouwd bij een pensioenfonds? Dan is er alleen een wettelijk shoprecht als dat pensioenfonds niet kan voldoen aan de uitkeringswens van de deelnemer. Biedt het pensioenfonds bijvoorbeeld alleen een vaste uitkering aan en is een variabele uitkering gewenst, dan mag de deelnemer shoppen met het pensioenkapitaal en de variabele uitkering elders aankopen.