U bent hier

OR & Medezeggenschap
…
Het nieuwe pensioenstelsel2. Goed voorbereid de ­toekomst in
Voor OR & Medezeggenschap

2. Goed voorbereid de ­toekomst in

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Salaris Rendement
Publicatiedatum: september 2023

Een goede voorbereiding is het halve werk. De wijzigingen in het pensioenstelsel kunt u alleen goed duiden op het moment dat u weet waar uw organisatie nu staat. Met andere woorden, hoe het pensioenplaatje er binnen uw organisatie nu uitziet. Pas dan kunt u goed inschatten welke onderdelen van de pensioenregeling binnen uw organisatie aanpassing behoeven, wat daarvan de impact is en wat zoal nodig is om tot die nieuwe pensioenregeling te komen.

checklist

uitvoerder

ouderdom

progressieve premie

nabestaande

eenzijdig wijzigingsbeding

Om het u makkelijker te maken om tot een zo volledig mogelijk pensioenplaatje anno nu te komen, volgt hieronder een checklist. Ieder onderdeel van deze checklist zal vervolgens in dit hoofdstuk worden toegelicht.

  • Heeft uw organisatie wel of niet een pensioenregeling voor haar werknemers (zie paragraaf 2.1)?
  • Welke uitvoerder voert de pensioenregeling uit? Met andere woorden is dat een verzekeraar of premiepensioeninstelling of juist een pensioenfonds (zie paragraaf 2.2)?
  • Mag uw organisatie de inhoud van de regeling zelf bepalen of bepalen sociale partners dit (zie paragraaf 2.3)?
  • Nemen alle werknemers deel aan de pensioenregeling en zo nee, wie niet (zie paragraaf 2.4)?
  • Biedt de pensioenregeling alleen een voorziening bij ouderdom, of ook bij arbeidsongeschiktheid of overlijden (zie paragraaf 2.5)?
  • Is de pensioenregeling een beschikbarepremieregeling, een middelloonregeling of een eindloonregeling (zie paragraaf 2.6)?
  • In geval van middelloon- of eindloonregeling: van welk opbouwpercentage en welke pensioengrondslag gaat de pensioenregeling uit (zie paragraaf 2.6.1)?
  • Hoeveel betaalt uw organisatie voor de pensioenregeling op deelnemersniveau? Met andere woorden welk percentage van de pensioengrondslag (zie paragraaf 2.6.2)?
  • In geval van een progressieve premie: hoe ziet de progressieve premiestaffel eruit (zie paragraaf 2.6.2)?
  • Geldt er een werknemersbijdrage en zo ja, hoe hoog is deze (zie paragraaf 2.6.3)?
  • In geval van een nabestaandenpensioen: is deze op risicobasis geregeld, of op opbouwbasis (zie paragraaf 2.7)?
  • Wat komt er tot uitkering aan nabestaandenpensioen als een werknemer onverhoopt komt te overlijden (zie paragraaf 2.7)?
  • Wie is een ‘nabestaande’ in de zin van de nabestaandenpensioenregeling (zie paragraaf 2.7)?
  • Wat betekent een uitdiensttreding of minder werken voor de opbouw van het ouderdomspensioen en de dekking van het nabestaandenpensioen (zie paragraaf 2.8)? Met andere woorden, wat zijn de (on)mogelijkheden tot voortzetting van de pensioendeelneming?
  • Kent de pensioenregeling een arbeidsongeschiktheidspensioen (zie paragraaf 2.9)?
  • Van welke pensioenleeftijd gaat het pensioenreglement uit en vanaf wanneer kan het pensioen op zijn vroegst worden opgenomen (zie paragraaf 2.10)?
  • Wat is in de arbeidsovereenkomst over het pensioen geregeld (zie paragraaf 2.11)? In het verlengde daarvan: is een zogenoemd eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst opgenomen?
  • Heeft uw organisatie een uitvoeringsovereenkomst gesloten, of geldt er automatisch een uitvoeringsreglement? Wat is in dit document geregeld over de looptijd en het (wel of niet) tussentijds kunnen beëindigen of wijzigen van de uitvoeringsovereenkomst (zie paragraaf 2.12)?
  • Heeft uw organisatie een ‘eigen’ registerpensioenadviseur (zie paragraaf 2.13)?

2.1 Pensioenplicht

In Nederland kennen we geen algehele pensioenplicht. Er zijn dus werkenden die niet deelnemen aan een pensioenregeling. Wel heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor bepaalde bedrijfstakken of beroepsgroepen in een Verplichtstellingsbesluit bepaald dat de werknemers verplicht moeten deelnemen in een pensioenregeling. De minister...

2.2 Pensioenuitvoerder

Het is niet toegestaan dat uw organisatie zelf de pensioengelden beheert. De pensioengelden moeten op grond van de Pensioenwet buiten het ondernemingsvermogen worden gebracht. Dit wordt ook wel aangeduid met de term onderbrengingsplicht. In Nederland zijn verschillende soorten pensioenuitvoerders actief waar de pensioengelden worden ondergebracht...

2.3 Cao

Het kan zijn dat uw organisatie gebonden is aan een cao, bijvoorbeeld omdat de cao algemeen verbindend is verklaard en uw organisatie onder de reikwijdtebepaling van die cao valt. Of omdat uw organisatie de cao geïncorporeerd heeft in de arbeidsovereenkomst, met andere woorden van toepassing heeft verklaard. Pensioenbepalingen kunnen naar hun aard...

2.4 Deelnemers

In het pensioenreglement leest u terug welke werkende wel of niet als deelnemer is aan te merken. Het is daarbij goed mogelijk dat alleen werkenden vanaf 21 jaar als deelnemer in het pensioenreglement genoemd worden. Vóór de invoering van de Wet toekomst pensioenen was een pensioentoetredingsleeftijd van bijvoorbeeld 21 jaar toegestaan. Onder de...

2.5 Life events

Vaak bieden pensioenregelingen uitkeringen bij uiteenlopende life events. Pensioen gaat dus niet altijd alleen over een voorziening bij ouderdom, maar kan ook een voorziening bieden bij arbeidsongeschiktheid of overlijden. Pensioenregelingen kunnen dus bestaan uit ouderdomspensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen en nabestaandenpensioen. De...

2.6 Karakter

Deelname aan de pensioenregeling levert een pensioenaanspraak op, die uiteindelijk tot uitkering komt op het moment dat de deelnemer een bepaalde pensioenleeftijd bereikt, of op het moment dat een bepaald life event (overlijden of arbeidsongeschiktheid) aan de orde komt. Typen Er zijn wat betreft het ouderdomspensioen, vóór de Wet toekomst...

2.7 Nabestaandenpensioen

Als de pensioenregeling een nabestaandenpensioen kent, biedt de pensioenregeling een uitkering aan de nabestaanden aan op het moment dat de deelnemer komt te overlijden. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen overlijden vóór de pensioendatum en overlijden na de pensioendatum. Er bestaan twee typen dekkingen voor het nabestaandenpensioen: op...

2.8 Uitdiensttreding

Een uitdiensttreding betekent in de regel een einde van het deelnemerschap van een werknemer. Onder omstandigheden, bijvoorbeeld als de ex-werknemer een bepaalde uitkering geniet, wordt het deelnemerschap gecontinueerd. Dat geldt ook voor de situatie waarin het dienstverband weliswaar wordt voortgezet, maar een werknemer minder gaat verdienen (...

2.9 Arbeidsongeschiktheidspensioen

Soms voorziet de pensioenregeling ook in een voorziening bij arbeidsongeschiktheid van de deelnemer. Zoals een aanvulling op een WIA-uitkering, of een (premievrije) voortzetting van de volledige pensioenopbouw gedurende de periode dat de deelnemer een WIA-uitkering ontvangt. Of uw organisatie ook zo’n voorziening kent, hangt af van wat hierover in...

2.10 Pensioenleeftijd

In het pensioenreglement is de pensioenleeftijd opgenomen. Tot de pensioenleeftijd kan een deelnemer pensioen opbouwen. Hierbij kan het gaan om de AOW-leeftijd, maar bijvoorbeeld ook om de (fiscale) pensioenleeftijd van 68 jaar. Deelnemers mogen onder voorwaarden ook op een eerder moment (in plaats van op de reglementaire pensioenleeftijd) hun...

2.11 Pensioenovereenkomst

De pensioenovereenkomst is wat de werkgever met de werknemers over het pensioen is overeengekomen. Of wat sociale partners met elkaar over het pensioen zijn overeengekomen. Vaak leest u dit terug in de arbeidsovereenkomst, een personeelshandboek of de cao. Soms komt de pensioenovereenkomst neer op niet meer dan een verwijzing naar een bepaald...

2.12 Uitvoeringsovereenkomst

In de uitvoeringsovereenkomst staan de afspraken die uw organisatie met de pensioenuitvoerder over de uitvoering is overeengekomen. De uitvoeringsovereenkomst is daarbij ‘volgend’ en moet de pensioenovereenkomst uitvoeren. Een uitvoeringsovereenkomst kan voor bepaalde duur zijn overeengekomen, bijvoorbeeld voor vijf jaar. Een werkgever moet er...

2.13 Registerpensioenadviseur

Vaak worden werkgevers geadviseerd door een registerpensioenadviseur op het moment dat een uitvoeringsovereenkomst opnieuw gesloten moet worden, of als een pensioenovereenkomst gewijzigd wordt. Het is goed als werkgevers alvast nagaan wie hun registerpensioenadviseur is, zodat ze samen het tijdspad voor de pensioentransitie kunnen afstemmen. Een...