4.4 Kennis vergaren door middel van scholing
arbeidsvoorwaarden
Als het gaat om kennis, is het allereerst belangrijk om te begrijpen hoe een organisatie reilt en zeilt. Kennis van alles wat financieel is, is belangrijk. Dat geldt ook voor kennis van verstandhoudingen en zeker ook van besluitvorming in de organisatie – en daarbuiten, zoals moederbedrijven, aandeelhouders en overheden. Verder moet u verstand hebben van de sector en (technische) ontwikkelingen. Vanuit het oogpunt van werknemersbelangen, is kennis van HR en HR-systemen heel belangrijk, maar ook van arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en privacywetgeving. Tot slot is er een toenemende invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en inzichten: klimaat en milieu, inclusie en gelijke rechten en de toenemende invloed van automatisering en zaken als kunstmatige intelligentie (AI).
Bij besluiten die de bestuurder nu wil nemen, moet hij de impact op de generaties die na ons komen ook steeds meer meewegen.
4.4.1 Scholingsrechten van de OR
vijf dagen
Om uw OR in staat te stellen met kennis van zaken te opereren en gelijkwaardig en met een besef van hun rol het gesprek te laten voeren, is sinds jaar en dag het scholingsrecht van de OR van belang. U mag volgens artikel 18, lid 3 WOR minimaal vijf dagen per jaar scholing volgen. Uit onderzoek van SBI Formaat uit 2019 blijkt dat OR-leden daar maar gemiddeld 2,8 dagen per jaar gebruik van maken.
training
Investeren in kennis is geen luxe, maar noodzaak. De meeste organisaties zijn namelijk veel ingewikkelder geworden. Gelijkwaardigheid tussen OR en bestuurder is alleen mogelijk als u beiden over dezelfde kennis beschikt.
Onderhandelen
vakorganisatie
Het is opvallend dat er steeds minder trainingen op vaardigheden te vinden zijn en steeds meer op kennis. Maar is dat ook voldoende? Er zijn bijvoorbeeld steeds meer ondernemingsraden die een onderhandelende rol van de vakorganisaties overnemen. Vanuit die verantwoordelijkheid lijkt het logisch om specifieke vaardigheden op dat vlak te ontwikkelen. Nog los van de actuele kennis die deze rol vraagt.
4.4.2 Vaardigheden ontwikkelen
cursus
Vaardigheden zijn in toenemende mate onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden van OR-leden. Velen van u draaien uw hand niet meer om voor een heldere presentatie. (Online) vergaderen is gemeengoed geworden: een cursus vergadertechnieken is voor veel OR-leden niet nodig. Maar goed onderhandelen, waarbij de onderhandelingen niet ten koste van de relatie gaan, is nog steeds een nuttige vaardigheid waar niet alle OR-leden over beschikken. De methode van de universiteit van Harvard, 'Getting to yes' (zie het kader hieronder), kan u bijvoorbeeld helpen.
Onderhandelen volgens 'Getting to yes'
stuklopen
In de methode 'Getting to yes' staat het loslaten van onderhandelen vanuit een positie centraal. In plaats daarvan richt u zich op het onderliggende belang en creëert u in het onderhandelingsproces ruimte om gezamenlijk tot oplossingen te komen voor verschillen. Bij deze methode moet u ook vooraf kijken naar wat u zult doen als de onderhandelingen stuklopen. Hierdoor heeft u altijd een alternatief achter de hand: een zogenoemd BAZO (beste alternatief zonder overeenkomt). U staat sterk in uw schoenen én er is ruimte om eruit te komen.