7.2 Bestuurlijke boete
niet op tijd
De sanctie die de Arbeidsinspectie het meest oplegt, is de bestuurlijke boete. Deze kunt u krijgen als u een eerste waarschuwing heeft genegeerd of niet op tijd de vereiste maatregelen heeft genomen. Bij ernstige overtredingen – zoals blootstelling aan acuut gevaar – legt de inspecteur een boete op zonder eerst te waarschuwen.
7.2.1 Meteen een boete
voorbeelden
In sommige situaties is een waarschuwing niet voldoende, zelfs niet als een werkgever zich verder voorbeeldig gedraagt. Een aantal voorbeelden van overtredingen waarbij de inspecteur waarschijnlijk meteen een boete uitdeelt, zijn:
- blootstelling aan gevaarlijke stoffen;
- elektrocutiegevaar of valgevaar;
- werknemers laten werken met wettelijk verboden stoffen;
- blootstelling aan situaties die direct bedreigend zijn voor de gezondheid van werknemers;
- werknemers onder de 16 jaar langer laten werken dan toegestaan;
- het niet melden van een asbestsloop;
- het niet melden van een meldingsplichtig arbeidsongeval;
- het ontbreken van het basiscontract met een arbodienst;
- werknemers taken laten uitvoeren waartoe ze niet bevoegd zijn.
7.2.2 Hoogte van de boete
boeteoplegger
De inspecteur ter plaatse bepaalt niet de hoogte van de boete. Hij stelt alleen een boeterapport op. Vervolgens beslist een zogeheten boeteoplegger over het bedrag van de boete.
Normbedragen
andere factoren
vier zaken
De boeteoplegger gebruikt boetenormbedragen om de hoogte van een boete vast te stellen. In principe is aan elke overtreding een normbedrag gekoppeld, maar er spelen ook andere factoren mee, zoals de ernst van de situatie en de omvang van uw organisatie. Meer informatie hierover vindt u op de website van de NLA. Overtreedt uw organisatie de Arbowet, dan varieert de hoogte van de boete van € 340 tot en met € 13.500. Meldt u een arbeidsongeval niet direct en kan de NLA geen onderzoek meer verrichten op de plaats van het ongeval, dan bedraagt de boete zelfs € 50.000.
Verhoging van de boete
zware overtreding
Overtreedt uw organisatie de Arbowet, dan kunnen vier zaken leiden tot een verhoging van de boete:
- De boete wordt vermenigvuldigd met 5 als een arbeidsongeval leidt tot de dood.
- De boete wordt vermenigvuldigd met 4 als een arbeidsongeval leidt tot blijvend letsel of een ziekenhuisopname.
- Valt de overtreding in de categorie zware overtredingen, dan wordt de boete vermenigvuldigd met 2.
- Zijn voor een overtreding meer dan 10 of meer dan 50 werknemers blootgesteld aan een risico, dan wordt de boete vermenigvuldigd met 1,5 of 2.
7.2.3 Hercontroles
boete verdubbelen
Ga na een boete zo snel mogelijk aan de slag om het euvel op te lossen. De inspecteur komt terug om te kijken of u zich nu wél aan de regels houdt. Als bij een vervolginspectie blijkt dat de gaten in het arbobeleid niet zijn gedicht, kan de inspecteur de boete verdubbelen. Is het bij een derde controle nog steeds niet in orde, dan kan de inspecteur drie keer de oorspronkelijke boete opleggen. Deze hercontroles blijven plaatsvinden totdat alle problemen zijn opgelost.
7.2.4 Betalingsregeling treffen
verzoek
Om problemen te voorkomen, kunt u een boete natuurlijk het beste zo snel mogelijk betalen. Lukt dat niet direct of niet volledig, dan kunt u een verzoek indienen bij de Arbeidsinspectie om een betalingsregeling.
Deurwaarder
CJIB
Betaalt u niet binnen de termijn? Dan ontvangt u van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) een aanmaning. Boven op het boetebedrag komen dan nog aanmaningskosten. Betaalt u nog steeds niet, dan stuurt het CJIB de deurwaarder langs om het geld te innen.
7.2.5 Overtreding door werknemer
Bij veilig en gezond werken denkt u misschien vooral aan uw eigen verplichtingen. Maar u bent niet als enige verantwoordelijk. Maatregelen hebben natuurlijk geen enkel nut als medewerkers de veiligheidsinstructies niet opvolgen. Ook werknemers moeten dus hun verantwoordelijkheid nemen. Ze moeten instructies opvolgen, oplettend blijven in risicovolle situaties en persoonlijke beschermingsmiddelen die voorhanden zijn, daadwerkelijk gebruiken.
Constateert de inspecteur dat een werknemer zelf verantwoordelijk is voor overtreding van de Arbowet, dan kan hij die werknemer een boete opleggen.
Boete door werkgever
eerst een waarschuwing
persoonlijk bespreken
De werkgever kan werknemers beboeten die zorgen voor een onveilige of ongezonde werksituatie. Onmiddellijk een boete opleggen als iemand een keer zijn veiligheidshelm vergeet, is onredelijk. Werknemers die zich niet aan de veiligheidsinstructies houden, moeten altijd eerst een waarschuwing krijgen. U kunt bijvoorbeeld in het personeelsreglement laten opnemen dat werknemers beboet kunnen worden als ze bepaalde veiligheidsafspraken overtreden. Is er een werknemer die de instructies consequent negeert of verkeerd toepast, dan moet u dit persoonlijk met hem bespreken. U doet er goed aan de uitkomst van het gesprek op papier vast te leggen. Als blijkt dat waarschuwingen, voorlichting of gesprekken niet helpen, kunt u de werknemer een boete opleggen.
In artikel 7:650 van het Burgerlijk Wetboek (BW) staat dat een werkgever een boete mag opleggen. Hiervoor is een overeenkomst nodig en de hoogte van de boete is gemaximeerd voor mensen met het minimumloon.
Ontbinding
doorberekenen
In het ergste geval kunt u om ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoeken. Dan moet u uw zaak wél heel goed kunnen onderbouwen met bewijsmateriaal. De werkgever kan boetes van de Arbeidsinspectie niet doorberekenen aan zijn werknemers. Medewerkers door boetes aanzetten tot veilig en gezond gedrag is niet toegestaan, tenzij zij de regels blijven overtreden.
Als u in het personeelsreglement wilt opnemen dat werknemers een sanctie kunnen krijgen als ze de veiligheids- of arboregeling overtreden, moet u zo’n boetebeding eerst voorleggen aan de medezeggenschap.