1.4 Rol OR bij balans tussen werk en privé
examen
couveuse
De wettelijke regelingen bieden niet in alle gevallen een oplossing voor uw achterban en uw organisatie. Wat als een werknemer een opleiding volgt en examens moet doen? Wat als een werknemer langdurig mantelzorg verleent (en in de toekomst steeds meer werknemers dit gaan doen)? Wat als de baby van een werknemer veel te vroeg wordt geboren en wekenlang in de couveuse moet doorbrengen? De vader wil in zo’n geval natuurlijk ook graag veel bij zijn kind zijn.
1.4.1 Taak van de OR
signalen
Het is aan uw OR om de belangen van uw achterban zo goed mogelijk te vertegenwoordigen. Allereerst is het belangrijk om na te gaan of er signalen van de werkvloer komen die erop wijzen dat veel werknemers moeite hebben met het vinden van een goede werk-privébalans.
Verzuimpercentage
bedrijfsarts
Vraag bij uw HR-afdeling eens de verzuimpercentages per afdeling op. Zijn die op bepaalde afdelingen erg hoog, dan kunt u overwegen om in gesprek te gaan met de bedrijfsarts. Hij mag niet ingaan op individuele gevallen, maar kan uw OR wel vertellen of bepaalde klachten vaak terugkomen en of werknemers aangeven dat ze moeite hebben met het in de lucht houden van diverse ballen op zowel werkvlak als privégebied.
initiatiefvoorstel
Is dat het geval, dan kunt u overleggen met uw bestuurder of het een goed idee is om een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uit te (laten) voeren. Of dien een initiatiefvoorstel in. Dat recht heeft u op basis van artikel 23, lid 3 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Uw bestuurder moet hier verplicht minimaal één keer met uw OR over vergaderen voordat hij laat weten hoe zijn besluit luidt.
In het MTO kunt u vragen stellen over de balans tussen werk en privé en de behoeften die werknemers hebben. Als zij het MTO anoniem kunnen invullen, komen daar misschien interessante punten uit.
ontlasten
Komt uit het MTO naar voren dat werknemers de balans tussen werk en privé als niet goed ervaren, dan is het tijd voor actie. Bekijk welke maatregelen uw organisatie kan nemen om werknemers te ontlasten. Zaken die uw bestuurder redelijk makkelijk kan invoeren, zijn flexibel roosteren en thuiswerken. Hierna leest u meer over deze zaken.
Maatwerk
individuele afspraken
Hoe goed de intenties van uw OR ook zijn: algemene regelingen dekken niet alle situaties. Soms is het voor een werknemer niet mogelijk om terug te vallen op een bepaalde regeling. In zulke situaties moeten de leidinggevende en de werknemer individuele afspraken maken en zorgen voor maatwerk. Dat leidinggevende en werknemer samen naar een oplossing zoeken, kan uw bestuurder met het oog op goed werknemerschap zelfs als zijn plicht beschouwen.
in gesprek blijven
Als werknemer en leidinggevende kiezen voor maatwerk, omdat de wettelijke regelingen niet afdoende zijn, moeten zij in gesprek blijven en moeilijkheden en mogelijkheden steeds opnieuw in kaart brengen. Zo komen de partijen tot een gunstige oplossing voor werknemer én organisatie.
Het werkt twee kanten op: als de leidinggevende begrip heeft voor de situatie van een werknemer, heeft de werknemer dat voor de situatie van uw organisatie. Dit voorkomt dat iemand zich gedwongen voelt om zich ziek te melden omdat de leidinggevende geen begrip toont.
1.4.2 Het Nieuwe Werken
kantoorwerkplek
Bij Het Nieuwe Werken (HNW) staat niet meer het werk, maar de werknemer centraal. Hij bepaalt wanneer hij welk werk doet en ook op welke plek en op welke manier. Thuiswerken is een onderdeel van HNW, maar het omvat meer. Ook de hele inrichting van de kantoorwerkplek ziet er bij HNW anders uit. Meer over HNW leest u in hoofdstuk 5.
1.4.3 Flexibel roosteren
afstemmen
Uw organisatie kan ook voor flexibele werktijden zorgen met flexibele werkroosters. Werknemers kunnen zo – binnen bepaalde kaders – zelf bepalen wanneer ze werken. Zo kunnen ze zelf regelen hoe ze hun zakelijke en persoonlijke verplichtingen het beste op elkaar kunnen afstemmen. Hoofdstuk 6 van dit dossier is gewijd aan flexibel roosteren.
1.4.4 Thuiswerken
niet alle soorten werk
Een andere mogelijkheid om werknemers meer flexibiliteit te bieden, is door thuiswerken toe te staan. De werknemer kiest dan zelf of hij zijn werk op kantoor of thuis doet, en dan vaak ook wanneer precies. Uiteraard zijn niet alle soorten werk geschikt om thuis te doen. In hoofdstuk 7 vindt u meer informatie over thuiswerken.
De theorie van Het Nieuwe Werken is alweer een jaar of vijftien oud, dus zo nieuw is het niet meer. Toch is er nog altijd geen nieuwe gangbare term in omloop, waardoor iedereen blijft spreken over HNW.