1.2 Actualiteiten rond arbeidsvoorwaarden
Het aanbod van arbeidsvoorwaarden kan weleens aan verandering onderhevig zijn. Denk aan aanpassingen van de arbeidsvoorwaarden vanwege de invoering van hybride werken en de introductie van de nieuwe pensioenwetgeving. Verder is er schaarste op de arbeidsmarkt, wat betekent dat veel werkgevers kampen met personeelstekorten.
1.2.1 Hybride werken
gewend geraakt
Door de coronapandemie is hybride werken in een stroomversnelling geraakt. Daarvoor werkten veel werknemers af en toe vanuit huis, maar tijdens de lockdowns gebeurde dit langere tijd achter elkaar (behalve door werknemers met essentiële beroepen). Inmiddels zijn zowel werkgevers als werknemers gewend geraakt aan de combinatie van enkele dagen op kantoor en de rest van de week thuiswerken.
Werken waar je wilt
Wet werken waar je wilt
Het is wel belangrijk om het hybride werken goed vorm te geven, aangezien de secundaire arbeidsvoorwaarden er vaak mee gemoeid zijn. Door de Wet flexibel werken is een wettelijk verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats, arbeidsduur of werktijden al mogelijk. Maar om de zeggenschap van personeel over de arbeidsplaats verder te vergroten, heeft de Tweede Kamer het voorstel voor de Wet werken waar je wilt aangenomen. In hoofdstuk 8 leest u daar alles over.
De Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden (zie hoofdstuk 4) zorgt ervoor dat de werkgever méér informatie aan nieuwe werknemers moet verstrekken en dat de regels voor het studiekosten- en nevenarbeidbeding zijn aangescherpt.
1.2.2 Pensioen
haalbaar en verbeteren
De huidige pensioenopbouw gaat op de schop om de uitkering van pensioenen haalbaar te houden en te verbeteren. Het kabinet hoopt met de Wet toekomst pensioenen (WTP) een aantal pensioenproblemen op te lossen.
De Tweede Kamer heeft ingestemd met de WTP. Het is de bedoeling dat de WTP per 1 juli 2023 in werking treedt, maar voor het zover is, is eerst nog een akkoord van de Eerste Kamer nodig.
Premieregeling
Zo moet het pensioen flexibeler worden en beweegt het straks mee met de stand van de economie. Een andere ingrijpende verandering is dat de doorsneepremiesystematiek verdwijnt en dat middelloon- en eindloonregelingen niet meer zijn toegestaan. Werknemers kunnen alleen nog een premieregeling hebben. Bij de premieregeling geldt voor alle werknemers straks eenzelfde percentage aan premie (een ‘vlakke’ premie). Het pensioen wordt transparanter en persoonlijker; iedere deelnemer krijgt een eigen pensioenpotje. Daarnaast zorgt de WTP voor verschillende andere wijzigingen, bijvoorbeeld in het nabestaandenpensioen en de fiscale mogelijkheden voor pensioenopbouw van zzp’ers.
1.2.3 Personeelstekort
aantrekkelijk
De huidige arbeidsmarktkrapte kan van invloed zijn op het arbeidsvoorwaardenaanbod van een organisatie. Door aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden te bieden, kiest een sollicitant mogelijk eerder voor een baan bij een bepaalde organisatie dan bij een concurrent. Loonsverhogingen helpen verder om de arbeidsmarkt weer in balans te brengen. Werknemers kunnen zo de hoge inflatie beter opvangen, maar het kan er ook voor zorgen dat mensen de overstap naar een andere sector gaan maken. Steeds meer werknemers ervaren ook werkstress. Arbeidsvoorwaarden die helpen bij het creëren van een goede werk-privébalans worden daarom van steeds groter belang. Daaronder vallen ook de mogelijkheden om thuis te werken en flexibel om te gaan met uren.
Tijdelijk en langdurig personeelstekort
samenhang
vergrijzing
Aan de ene kant is er bij het personeelstekort sprake van een tijdelijk probleem, aangezien er een samenhang is tussen de werkloosheid en de economie. Nu het – met een inhaalslag na twee coronajaren – beter gaat met de economie is er dus sprake van krapte, maar als het op een gegeven moment economisch gezien minder gaat, zal ook het personeelstekort afnemen. Aan de andere kant zorgt de vergrijzing ervoor dat er minder arbeidspotentieel bijkomt en de groep gepensioneerden toeneemt. Dat zorgt voor een langdurige uitdaging op de arbeidsmarkt.