4.1 Socialezekerheidsverordeningen
één verzekeringsland
De Verordeningen van de Europese Gemeenschap (EG) regelen dat werknemers bij grensoverschrijdende arbeid slechts aan de socialezekerheidswetgeving van één land zijn onderworpen; zij wijzen de werknemer één verzekeringsland toe. Dit voorkomt dubbele verzekering – en dubbele premieheffing – én de situatie dat de werknemer nergens is verzekerd. Let op dat voor de volgende groepen werknemers bijzondere regels gelden: ambtenaren, militairen, Rijnvarenden, zeevarenden in internationale wateren en cockpitpersoneel of cabinepersoneel in de burgerluchtvaart.
Verordeningslanden
lidstaten
Het zijn de landen van de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland die onder EU-Verordening 883/2004 vallen, met Toepassingsverordening 987/2009.
De EER bestaat uit alle lidstaten van de Europese Unie (EU), IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. De EU wordt gevormd door België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden.
De EU-verordening 883/2004 (met Toepassingsverordening 987/2009) heeft sinds 1 mei 2010 in stappen de oude Verordening 1408/71 (met Toepassingsverordening 574/72) vervangen. Het overgangsrecht dat de oude verordeningen nog liet gelden, is inmiddels geheel ten einde.
Verordeningen zijn bepalend
nationale wetgeving
Als de werknemer de nationaliteit heeft van een verordeningsland en in één (of meer) verordeningslanden werkt, zijn de EU-Verordeningen bepalend voor de geldende socialezekerheidswetgeving. Hierbij is verzekering in het werkland het uitgangspunt. Voor de toewijzing van een socialezekerheidsstelsel wordt het ontvangen van een WW- of ZW-uitkering gelijkgesteld aan werken. Bij andere uitkeringen – zoals op grond van de ANW of WIA – is dat niet het geval. De toegewezen nationale socialezekerheidswetgeving bepaalt vervolgens of de werknemer verzekerd is en of hij en uw onderneming sociale premies moeten betalen.
Onder voorwaarden is het mogelijk dat de socialezekerheidsverordeningen ook van toepassing zijn voor werknemers die niet de nationaliteit hebben van één van de verordeningslanden.
Detachering
uitzondering
bewijs
In de situatie dat de EU-Verordening 883/2004 geldt voor een in Nederland wonende werknemer die in het buitenland werkt, kan deze werknemer bij wijze van uitzondering in Nederland sociaal verzekerd blijven. Hierbij gelden de nodige voorwaarden, zoals dat het moet gaan om een tijdelijke detachering naar een ander verordeningsland (wat ook het enige land is waar de werknemer werkt). En dat er een A1-verklaring moet zijn als bewijs dat de werknemer in Nederland sociaal verzekerd blijft.