U bent hier

4. Sociale verzekeringen

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Salaris Rendement
Publicatiedatum: november 2023

In internationale situaties is het niet de bedoeling dat werknemers dubbel sociaal verzekerd zijn of juist in geen enkel land verzekerd zijn. Om dat te voorkomen, gelden voor grensoverschrijdende situaties vele extra regels. Hier moet u goed uw weg in zien te vinden. Want in welk land werknemers sociaal verzekerd zijn, bepaalt niet alleen welke sociale premies zij, maar ook uw onderneming verschuldigd zijn.

in principe

aparte regels

welke regels gelden

Het uitgangspunt voor de volksverzekeringen – en daaraan gekoppeld de Zorgverzekeringswet – is dat de werknemer hiervoor in principe verzekerd is in zijn woonland. Voor de werknemersverzekeringen is dat zijn werkland. Vaak is het echter zo dat als er voor een werknemer premieplicht voor de werknemersverzekeringen bestaat in een land, hij daar ook premieplichtig is voor de volksverzekeringen (en Zorgverzekeringswet). Voor bepaalde werknemers gelden aparte regels voor sociale zekerheid in internationale situaties, zoals voor artiesten en beroepssporters, bestuurders en commissarissen, studenten en werknemers in het internationaal transport en vliegverkeer (zie ook hoofdstuk 11).

Rangorde

verzekerd in een ander land

Om te bepalen welke regels er gelden rond volks- en werknemersverzekeringen (en Zorgverzekeringswet) in een buitenlandsituatie geldt zoals gezegd de volgende rangorde: supranationale regelingen (socialezekerheidsverordeningen), multinationale regelingen (het Europees Verdrag inzake sociale zekerheid), bilaterale regelingen (verdragen met landen buiten de EER en Zwitserland) en nationale wetgeving.

bijdrage

Is uw werknemer sociaal verzekerd in een ander land dan Nederland, dan moet uw onderneming premies betalen in het land van de sociale verzekering. Hiervoor moet u zich melden bij de bevoegde instantie van dat land en zich laten informeren over hoe de premiebetaling daar in zijn werk gaat. Dat kan heel wat (administratieve) rompslomp met zich meebrengen.

van welk loon

fiscale kwalificaties

Bovendien moet u goed nagaan of u de bijdrage voor de werkgeverspremies voor de buitenlandse sociale verzekeringen bij het belastbaar loon van de werknemer moet tellen. Of dat u een werknemerspremie van het buitenlandse socialezekerheidsstelsel misschien juist van het loon moet aftrekken. Let daarbij ook op van welk loon dat dan moet gebeuren: van het brutoloon of van het nettoloon. Per land gelden verschillende fiscale kwalificaties van de buitenlandse socialeverzekeringspremies (zie de lijst ‘Fiscale kwalificatie buitenlandse socialezekerheidsstelsels’ op rijksoverheid.nl).

Gevolgen voor de loonheffing

belastingplicht los bekeken

Is uw werknemer sociaal verzekerd in Nederland, dan moet u hem opnemen in uw loonadministratie. Dit wil echter niet per se zeggen dat u ook loonbelasting over zijn loon moet inhouden. De belastingplicht (zie hoofdstuk 3) wordt namelijk los van de premieplicht bekeken.

Codes

verzekeringsstatus

Bij het verwerken in de aangifte loonheffingen van de betalingen aan zulke werknemers moet u extra opletten dat u de juiste codes gebruikt. Via de codes in uw loonaangifte kunt u aangeven wat de verzekeringsstatus van de betreffende werknemer is en bijvoorbeeld welke tabel voor inhouding van de loonbelasting/premie volksverzekeringen u toepast. Vergeet ook niet dat u herleidingsregels moet gebruiken voor berekening van de in te houden loonbelasting/premie volksverzekeringen als de werknemer onder een buitenlands socialezekerheidsstelsel valt.

De Verordeningen van de Europese Gemeenschap (EG) regelen dat werknemers bij grensoverschrijdende arbeid slechts aan de socialezekerheidswetgeving van één land zijn onderworpen; zij wijzen de werknemer één verzekeringsland toe. Dit voorkomt dubbele verzekering – en dubbele premieheffing – én de situatie dat de werknemer nergens is verzekerd. Let...
Als de grensoverschrijdende situatie geen verordeningslanden betreft – en de EU-Verordeningen dus niet gelden – kunnen socialezekerheidsverdragen uitsluitsel bieden qua verzekeringsland. Naast het geldende Europees Verdrag inzake sociale zekerheid heeft Nederland met vele landen socialezekerheidsverdragen afgesproken. Zo’n verdrag bepaalt welke...
Als uw werknemer in Nederland woont en in het buitenland werkt, moet u bepalen onder welk socialezekerheidsstelsel hij valt. Hiervoor moet u eerst nagaan of het werkland een verordeningsland is of anders een verdragsland. Verordeningsland Werkt de in Nederland woonachtige werknemer in een verordeningsland, dan geldt dat als de werknemer slechts in...
In de situatie dat uw werknemer in het buitenland woont en in Nederland werkt, hangt het van het woonland af welke socialezekerheidsregels er precies van toepassing zijn. Ook in de situatie dat een werknemer woont en werkt in het buitenland kan het zijn dat hij in Nederland sociaal verzekerd is (bijvoorbeeld bij detachering naar ons land)...