9.2 Zelfstandigen
geen inhoudingsplicht
Uw onderneming kan voor bepaalde werkzaamheden met zelfstandige opdrachtnemers in zee gaan. Als hierbij geen sprake is van een – echte of fictieve – dienstbetrekking, bestaat er dus geen inhoudingsplicht voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen en hoeft uw onderneming ook geen premies werknemersverzekeringen of werkgeversheffing ZVW over de beloning te betalen.
Achteraf kan blijken dat er wel sprake was van een dienstbetrekking terwijl u geen loonheffingen over de beloning heeft berekend. In dat geval kunt u een naheffingsaanslag – eventueel met boete en belastingrente – van de Belastingdienst verwachten.
niet eenvoudig te bepalen
Tegenwoordig is het met de vele flexibele arbeidsvormen die er bestaan niet altijd eenvoudig om te bepalen of er sprake is van een arbeidsrelatie waarbij loon wordt uitbetaald, en waarvoor uw onderneming dus inhoudingsplichtig is voor de loonheffingen.
Houvast
vier VAR’s
zekerheid
Voor 2015 biedt de Verklaring arbeidsrelatie (VAR) u bij het beoordelen van de al dan niet geldende inhoudingsplicht over de beloning van zelfstandige opdrachtnemers nog houvast. Er zijn vier VAR’s mogelijk:
- VAR-dga (het gaat om inkomen uit werkzaamheden voor rekening en risico van een vennootschap);
- VAR-loon (het gaat om regulier loon uit dienstbetrekking);
- VAR-row (het gaat om resultaat uit overige werkzaamheden);
- VAR-wuo (het gaat om winst uit onderneming).
Alleen de VAR-dga en VAR-wuo bieden u de zekerheid dat er geen inhoudingsplicht voor de loonheffingen bestaat. Hierbij geldt wel de voorwaarde dat de werkzaamheden van de opdrachtnemer binnen de geldigheidsduur van de VAR worden uitgevoerd en ook overeenkomen met de in de verklaring beschreven werkzaamheden. Ook moet u een kopie van de VAR en van een geldig en origineel identiteitsbewijs van de opdrachtnemer in de administratie bewaren.
zelf beoordelen
In het geval van een VAR-row en officieel ook bij een VAR-loon zult u zelf beoordelen of er al dan niet sprake is van een arbeidsrelatie waarvoor uw onderneming inhoudingsplichtig is.
Per 2016 komt het systeem van de VAR waarschijnlijk te vervallen (zie onderstaand kader). Bij het schrijven van dit dossier zijn deze plannen ter vervanging van het systeem van de VAR wel al door de Tweede Kamer goedgekeurd maar nog niet door de Eerste Kamer.
Nieuwe hulp bij beoordeling arbeidsrelatie
modelovereenkomsten
beoordeling
Vanaf 2016 gaat de Belastingdienst waarschijnlijk met een stelsel van modelovereenkomsten voor zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) werken. Als uw onderneming dan met een zzp’er zo’n modelcontract sluit en er ook daadwerkelijk in overeenstemming hiermee wordt gewerkt, bent u gevrijwaard van inhoudingsplicht voor de loonheffingen.
Ook kunt u een eigen overeenkomst ter beoordeling voorleggen aan de Belastingdienst. Buiten het verkrijgen van duidelijkheid over de gevolgen van de opgestelde overeenkomst voor uw inhoudingsplicht, helpt u de fiscus hiermee aan vulling van de voorraad (geanonimiseerde) voorbeeldcontracten.
Doorgeven
beloning doorgeven
Als uw onderneming werkzaamheden laat verrichten door een zelfstandig opdrachtnemer, kan het zijn dat u aan de Belastingdienst moet doorgeven welke beloning u hem heeft uitbetaald; de zogeheten betaalde bedragen aan derden. Hiermee krijgt u te maken als de zelfstandige niet bij u in dienstbetrekking is en de werkzaamheden niet als ondernemer verricht. Denk bijvoorbeeld aan de betaling aan freelancers voor onderhoudsklussen en schoonmaakwerkzaamheden en aan auteurs en sprekers.
automatisch
Als u eerder uitbetaalde bedragen aan derden aan de Belastingdienst heeft doorgegeven, ontvangt u automatisch een uitnodiging van de fiscus om dat weer te doen.
betalingsbestanden
U kunt uitbetaalde bedragen aan derden aan de Belastingdienst doorgeven via papieren IB47-kaarten van de fiscus of via een speciale cd-rom waarop u de betalingsbestanden opslaat en de cd-rom terugstuurt naar de fiscus. Die betalingsbestanden kunt u met het Invoerprogramma IB47 van de Belastingdienst aanmaken of met software die uw onderneming zelf heeft ontwikkeld of laten ontwikkelen.
Als uw onderneming betaalde bedragen aan derden moet doorgeven aan de Belastingdienst, moet u dat doen vóór 1 februari van het jaar dat volgt op het jaar van uitbetaling.