U bent hier

Onderneming & Fiscus
Fraudebestrijding12. Frauderen met ziekteverzuim12.1 Categorieën

12.1 Categorieën

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier FA Rendement
Publicatiedatum: augustus 2022

verzuimbeleid

Iedereen heeft weleens wat onder de leden. Daarom laat u ook niet op elk verzuimgeval een rechercheonderzoek los. Belangrijker is dat uw onderneming een goed verzuimbeleid heeft dat zo is ingericht dat twijfelgevallen in het oog springen.

oorzaak

Ziekteverzuim is op te splitsen in drie categorieën:

  • wit ziekteverzuim: de werknemer is zeker ziek en niet in staat om te werken;
  • grijs ziekteverzuim: de werknemer voelt zich misschien ziek, maar het is onduidelijk wat de oorzaak is;
  • zwart ziekteverzuim: de werknemer is zeker niet ziek, maar heeft zich toch ziek gemeld.

12.1.1 Reden voor verzuim

objectiveerbaar

Werknemers die een duidelijk objectiveerbare ziekte hebben, zoals oorontsteking of een gebroken been, vallen onder het witte verzuim. Helaas is het gros van het verzuim grijs te noemen: de werknemer heeft wel een reden voor zijn verzuim, maar die blijft nogal vaag. Misschien heeft hij ruzie met zijn partner of op het werk. Of heeft hij wel iets onder de leden, maar is het nog onduidelijk wat er speelt.

Zwart verzuim

onterecht 
ziekteverzuim

De witte en grijze verzuimgevallen behandelt uw onderneming samen met de bedrijfsarts vanuit re-integratieoogpunt: een zo snel mogelijke terugkeer naar de werkvloer. Belangrijk is dat grijze verzuimgevallen niet in zwart veranderen. Een werknemer die zich bijvoorbeeld niet gesteund voelt in zijn ziekte, zal eerder op het idee komen om zijn verzuimperiode nog wat te verlengen. Het komt voor dat werknemers van wit verzuim naar grijs afglijden en eindigen met zwart verzuim. En dan is er sprake van onterecht ziekteverzuim.

12.1.2 Beheersing ziekteverzuim

loon

meerwerk

De voor u belangrijkste reden om het (zwarte) ziekteverzuim te beheersen is het kostenplaatje. Uw onderneming is namelijk verplicht tot loondoorbetaling van minstens 70% van het loon tijdens de eerste twee ziektejaren. Het eerste jaar is dat vanwege cao-afspraken vaak 100% van het loon. Daarnaast krijgt uw onderneming te maken met indirecte kosten door verstoring van de continuïteit van het werk, meerwerk voor collega’s en het inzetten en inwerken van uitzendkrachten.

Er kunnen ook kosten verbonden zijn aan de re-integratie, bijvoorbeeld aanpassing van de werkplek of inschakelen van een re-integratiebureau.

12.1.3 Verzuimbeleid vormgeven

gezondheid

De Wet verbetering poortwachter (Wvp) en de arbowetgeving verplichten de werkgever om een actief ziekteverzuimbeleid te voeren. De manier waarop u dit interne verzuimbeleid vormgeeft, is van groot belang voor het welzijn van werknemers én van uw onderneming. Daarmee voorkomt u (onnodig) ziekteverzuim. Dit doet u al door de veiligheid en gezondheid van werknemers serieus te nemen en de fysieke belasting van een functie aan te passen aan de belastbaarheid van een werknemer.

Tevredenheid

productiviteit

Maar u moet zich ook afvragen of een werknemer tevreden is. Ziet hij nog uitdaging in zijn functie? Heeft hij conflicten met collega’s of leidinggevenden, enzovoorts? Niet alleen is een gezonde, tevreden en gemotiveerde werknemer goed voor de productiviteit. De kans dat zo’n werknemer zich ziek meldt om onverklaarbare reden (grijs verzuim) of zich onterecht ziek meldt (zwart verzuim) is kleiner. In ieder geval veel kleiner dan bij een ontevreden werknemer die zich niet gesteund voelt door zijn leidinggevende en ook vindt dat hij niet genoeg verdient.

Ontmoedigingsbeleid

drempel

Werkgevers kunnen werknemers ontmoedigen om zich ziek te melden. Bijvoorbeeld door streng te controleren bij ziekmelding. Sommige werkgevers laten de eerste twee ziektedagen voor rekening van de werknemer komen. Dit werpt een forse drempel op. Maar dergelijk beleid getuigt niet direct van goed werkgeverschap.

Positief

legitiem doel

Een positieve benadering zou ook kunnen: een bonus of extra vakantiedagen bij minder dan gemiddeld ziekteverzuim. Let wel erop dat de verzuimbonus een legitiem doel moet hebben (zoals het terugdringen van verzuim) én noodzakelijk moet zijn.