7.4 Mitigeren van financiële risico’s
De financiële risico’s in deze paragraaf zijn te onderscheiden in risico’s met betrekking tot strategische financiering en risico’s met betrekking tot operationele financiering.
7.4.1 Strategische financiering
lange termijn
Met strategische financiering financiert u uw ondernemingsactiviteiten voor de lange termijn. U kunt met eigen vermogen of met vreemd vermogen financieren.
Lening
lening
vast tarief
premie
Er bestaan veel verschillende soorten financieringsvormen. De financieringsvormen bij strategische financiering hebben zoals gezegd een langetermijnkarakter. Hieraan kleven risico’s waartegen maatregelen getroffen kunnen worden. Het afsluiten van een lening voor een lange periode tegen een vaste rente biedt veel zekerheid. U bent gedurende de looptijd van de lening beschermd tegen renteschommelingen. Je kunt zeggen dat het afsluiten van een vaste rente over een langere periode een maatregel is tegen het risico op renteschommelingen. Als u de lening echter vroegtijdig wilt aflossen, betaalt u een forse premie aan de bank. Deze premie is te beschouwen als vergoeding voor de kosten die de bank heeft gemaakt om uw rente tegen een vast tarief aan te bieden. Dat is de keerzijde van de vaste rente.
Renteswap
variabel tarief
flexibiliteit
Er zijn nog meer methoden om het risico tegen renteschommelingen af te wentelen.Zo kunt u een lening tegen een variabel tarief afsluiten met een renteswap. U sluit dan twee afzonderlijke contracten. Een lening tegen variabele rente en een renteswap waarmee u het risico voor renteschommelingen afdekt gedurende de looptijd van uw lening. Zo heeft u meer flexibiliteit bij vroegtijdige aflossing.
Buiten de eurozone
valutarisico
Als u activiteiten buiten de eurozone wilt financieren, loopt u naast een renterisico ook een valutarisico (risico op valutaschommelingen).
Als u er voor kiest deze activiteiten te financieren in de locale valuta van deze buitenlandse activiteiten, loopt u minder valutarisico. Het negatieve effect van een koersdaling op de waardering van de bedrijfsactiviteiten (actiefzijde) wordt dan deels gecompenseerd door de impact op de financiering (passiefzijde).
U doet er wel verstandig aan overwinsten tijdig af te romen in de vorm van bijvoorbeeld dividenduitkeringen. Hiermee onttrekt u dit dividend aan onder meer het risico op valutaschommelingen.
Tien tips om valutarisico’s te verminderen
Voor mkb-ondernemingen die voor het eerst internationale stappen zetten, zijn valutarisico’s vaak een relatief onbekend fenomeen. Schommelingen in de wisselkoers kunnen aanzienlijk zijn en het verschil betekenen tussen een winstgevende en een verliesgevende transactie.
Tien tips om dit risico in te dammen:
Bron: Ebury.nl
7.4.2 Operationele financiering
korte termijn
commercieel
Operationele financiering heeft betrekking op het financieren van het werkkapitaal. Deze financiering heeft een kortetermijnkarakter. Net als bij langetermijnfinanciering kan hier sprake zijn van valutarisico’s. Daarnaast kunnen hier ook commerciële risico’s aan de orde zijn (een klant wil niet betalen, een voorraadartikel blijft te lang op voorraad liggen).
Het belangrijkste wapen tegen deze risico’s is een sterk werkkapitaalbeheer. Dit werkkapitaalbeheer zorgt er voor dat het werkkapitaal op een laag niveau wordt gehouden. Het motto is hier: ‘wat er niet is, hoeft ook niet gefinancierd te worden.’
werkkapitaalbeheer
Kenmerken van een sterk werkkapitaalbeheer zijn ondermeer (afhankelijk van uw balansstructuur):
- monitoring van de ontwikkeling van het werkkapitaal;
- continue kredietwaardigheidbeoordelingen van (potentiële) debiteuren;
- stellen van limieten aan het debiteurenniveau per klant;
- effectieve incassoprocedure;
- maximaliseren klantrelatie (klanten met een goede relatie vertonen beter betalingsgedrag!);
- minimaliseren onderhanden werken (tijdig voorschotnota’s verzenden);
- minimaliseren van voorraadniveaus (just-in-time, optimale bestelhoeveelheden, optimale bestelniveaus hanteren);
- verlengen betalingstermijn crediteuren.
Werkkapitaalbeheer
beslag
l
liquide
Het nettowerkkapitaal is het verschil tussen vlottende activa (voorraden, debiteuren en liquide middelen) en vlottende passiva (crediteuren en overige schulden). Als u het (netto) werkkapitaal niet goed onder controle heeft, kan het een groot beslag leggen op de financiële middelen van uw onderneming. Die middelen kunt u dan niet meer gebruiken voor bijvoorbeeld andere investeringen. U kunt de investeringen natuurlijk ook uitstellen, maar dan zult u strategische plannen waarschijnlijk niet meer kunnen realiseren. Bij een positief nettowerkkapitaal is uw onderneming beter in staat om de schulden op korte termijn te voldoen. Het nettowerkkapitaal geeft dus aan hoe liquide uw onderneming is. Voor veel ondernemingen is het beheersen van het werkkapitaal dan ook van groot belang om de strategie succesvol uit te voeren.
De geldconversiecyclus
Als u het beheer van werkkapitaal gaat regelen kunt u de zogenoemde geldconversiecyclus centraal stellen. Dit gaat uit van het idee dat sprake is van een cyclus: uw onderneming betaalt geld voor ingekochte voorraden aan crediteuren, voorraden zet u om in debiteuren (door verkopen) en debiteuren zet uw onderneming vervolgens weer om in geld (door betaling of incasso). Daarna begint de cyclus weer opnieuw. Door het minimaliseren van de tijdsduur van de geldconversiecyclus ontstaat er meer financieringsruimte voor bijvoorbeeld het investeren in vaste activa of innovatie. Verder loopt de organisatie minder risico’s op bijvoorbeeld incourantheid (van voorraden) en wanbetaling (crediteuren). Ten slotte zullen de kosten voor bijvoorbeeld de opslag van voorraden, incasso, verzekering ook lager zijn.
kpi
geldconversiecyclus
Als meetmethode om doelstellingen te kwantificeren en prestaties te meten, kunt u gebruikmaken van key performance indicators (kpi’s) in uw managementrapportages. Deze kpi’s (zoals de doorlooptijd van de voorraad of de krediettermijn van de debiteuren) kunt u afleiden uit de geldconversiecyclus. De tijdsduur van één geldconversiecyclus kunt u zelf berekenen. De omvang van het werkkapitaal is meestal geen constante: in het drukke seizoen heeft uw onderneming grotere voorraden en neemt de omvang van de debiteuren toe. Later neemt het werkkapitaal weer af.
Factoring
verkoop vorderingen
Het niveau van het werkkapitaal kan verder nog naar beneden worden bijgesteld door middel van factoring. Daarbij verkoopt een onderneming haar vorderingen aan een factormaatschappij. De factormaatschappij voldoet de vorderingen direct en neemt het invorderingsrisico van de onderneming over. De factormaatschappij berekent hier uiteraard wel een premie voor.
Ook bij operationele financiering kunnen rente- en valutarisico’s gelopen worden. Ook kunnen prijsschommelingen van grondstoffen een risico betekenen. Tegen deze risico’s zijn verschillende financiële instrumenten mogelijk.
Internationaal zakendoen
levering goederen
Indien een onderneming internationaal zakendoet of wil gaan doen, kunnen er bijzondere risico’s bestaan. De levering van goederen vindt dan voor een groot deel buiten het zicht van uw onderneming plaats in het buitenland. Het risico bestaat dat u uw goederen heeft afgeleverd, maar naar uw geld kunt fluiten. U kunt natuurlijk eisen dat de klant eerst betaalt, voordat u de goederen verzendt, maar uw klant zal een soortgelijke afweging maken en niet bereid zijn te betalen voordat hij de goederen heeft ontvangen. Dat is dus geen goede oplossing! Er zijn verschillende mogelijkheden om dit risico te beheersen. U heeft daarbij ondersteuning nodig van bijvoorbeeld een internationale financiële instelling. Hierbij kan de bank bij de levering bepaalde confirmaties uitvoeren voordat de klant de goederen in ontvangst mag nemen. Deze confirmaties bieden u de zekerheid dat de betaling ontvangen is danwel dat de factuur betaald zal worden.