9.2 Geen belast loon
Er bestaan ook situaties waarin verstrekkingen en terbeschikkingstellingen aan werknemers wel loon in natura zijn, maar u ze toch niet als belast loon hoeft te verwerken voor de loonheffingen.
9.2.1 Zonder meer onbelast
buiten de loonheffingen
Bepaalde verstrekkingen en terbeschikkingstellingen gelden niet als belast loon waardoor ze dus buiten de werkkostenregeling vallen en u ze ook buiten de loonheffingen kunt laten.
Eigen bijdrage
Bij verstrekkingen (of terbeschikkingstellingen) aan werknemers waarvoor zij aan u een bijdrage betalen van minstens de factuurwaarde, geldt de verstrekking (of terbeschikkingstelling) wel als loon in natura maar er is geen sprake van belast loon voor de loonheffingen.
Via de eigen bijdrage ter hoogte van de factuurwaarde van de verstrekking betaalt de werknemer feitelijk zelf voor dit loon, zodat er geen voordeel voor hem is om te belasten.
Vrijgesteld loon
diensttijd
overlijden
compensatie
verbonden fonds
luistert nauw
Bepaalde verstrekkingen zijn expliciet uitgesloten van het fiscale loonbegrip. Het gaat hierbij om:
- eenmalige verstrekkingen (en uitkeringen) aan werknemers voor het bereiken van een diensttijd van minstens 25 of 40 jaar zijn (in totaal) vrijgesteld voor maximaal een maandloon, de zogenoemde diensttijdverstrekkingen (en diensttijduitkeringen);
- eenmalige verstrekkingen (en uitkeringen) vanwege het overlijden van een werknemer, zijn partner of (pleeg)kinderen zijn (in totaal) vrijgesteld voor maximaal driemaal een maandloon;
- verstrekkingen ter compensatie van door de werknemer vanwege (een bijzondere gebeurtenis rond) zijn dienstbetrekking geleden schade aan of verlies van persoonlijke zaken zijn vrijgesteld;
- verstrekkingen (en uitkeringen) uit een aan de dienstbetrekking verbonden fonds, die plaatsvinden anders dan vanwege adoptie, bevalling, invaliditeit, overlijden of ziekte en niet op basis van een vrijgestelde aanspraak gebeuren, zijn vrijgesteld als uw onderneming de afgelopen vijf kalenderjaren (of kortere bestaansperiode van het fonds of uw onderneming) maximaal evenveel aan dat fonds heeft bijgedragen als de werknemers.
Diensttijd
De benodigde (minimale) diensttijd voor de vrijgestelde diensttijdverstrekkingen (en -uitkeringen) luistert erg nauw. Let daarom extra op als uw onderneming actief is in een branche waar niet het hele jaar door werk is, zoals de bouw. De periode van tijdelijke werkloosheid waarin een werknemer niet werkt, maar in plaats daarvan een uitkering ontvangt, telt namelijk alleen mee als diensttijd voor de vrijstelling als de werknemer gedurende die periode niet bij een andere werkgever aan de slag is!
U hoeft de diensttijdverstrekking (of -uitkering) niet per se direct na het bereiken van de betreffende diensttijd aan de werknemer te geven. De vrijstelling geldt ook als u dat pas (veel) later doet, zolang de werknemer altijd maar minstens de betreffende diensttijd heeft behaald. Twee maandlonen na 40 jaar, mag dus ook!
Verbonden fonds
inhouden op nettoloon
Als werknemers bijdragen aan een fonds dat aan de dienstbetrekking is verbonden, moet u die bijdrage inhouden op hun nettoloon. De bijdrage vormt dus geen aftrekpost voor de loonheffingen. Voorbeelden van zulke fondsen zijn een sociaal ondersteuningsfonds voor werknemers met financiële problemen en een tijdspaarfonds.
waarde in geld van verlof
Via een tijdspaarfonds spaart de werknemer voor loon over een dag dat hij niet werkt. Zowel u als de werknemer draagt bij aan zo’n fonds. Hiervoor stort u bij elke loonbetaling de waarde in geld van het door de werknemer opgebouwde verlof in het tijdspaarfonds, onder inhouding en afdracht van de hierover verschuldigde loonheffingen. Dit is dus een belaste storting.
Zaken die in een tijdspaarfonds kunnen worden gestort, zijn de vakantiebijslag, de waarde van bovenwettelijke vakantiedagen, de waarde van kortverzuimdagen, de waarde van gemaakte overuren en de waarde van vrij opneembare roosterdagen.
loon uit tijdspaarfonds
De werknemer ontvangt vervolgens loon uit het tijdspaarfonds op een dag dat hij niet werkt. Hierover is berekening van loonheffingen dan niet nodig, want dat is bij het storten in het fonds al gebeurd.
9.2.2 In tweede instantie onbelast
gerichte vrijstellingen
nihilwaarderingen
Er zijn ook verstrekkingen en terbeschikkingstellingen aan werknemers die als (belast) loon in natura onder de werkkostenregeling vallen, maar die u onder voorwaarden toch onbelast kunt laten voor de loonheffingen:
- aangewezen eindheffingsloon: belaste verstrekkingen en terbeschikkingstellingen die u omzet in onbelast loon voor de werknemer door gebruik van de vrije ruimte, zijn ook voor u onbelast zolang in totaal de vrije ruimte niet wordt overschreden;
- gerichte vrijstellingen: bepaalde verstrekkingen en terbeschikkingstellingen die u door aanwijzing als eindheffingsloon voor de gehele waarde of een normbedrag onbelast kunt laten zonder dat dit ten laste van de vrije ruimte gaat;
- nihilwaarderingen: bepaalde verstrekkingen en terbeschikkingstellingen aan werknemers krijgen als waarde € 0 toegekend zodat er dus feitelijk geen sprake is van een belast voordeel (en dit dus ook niet ten laste van uw vrije ruimte gaat).
De diverse vormen van dit soort in tweede instantie onbelast loon in natura komen verderop in dit themadossier uitgebreid aan bod.
Bij loon in natura van werknemers dat zowel onder de gerichte vrijstelling als nihilwaardering zou kunnen vallen, moet u voorrang geven aan de verwerking ervan als nihilwaardering.