7.1 Zakelijke voorwaarden overeenkomen

achteraf

U kunt een onzakelijke lening voorkomen door zakelijke voorwaarden overeen te komen. Dit is waarschijnlijk een open deur, maar in de praktijk nog niet zo makkelijk. U zou niet de eerste zijn die denkt goed gehandeld te hebben, maar waarbij achteraf blijkt dat de lening toch niet zakelijk was. Het is dus belangrijk dat u bij het opstellen van de leningsvoorwaarden al op een aantal punten let.

7.1.1 Aflossingsschema

kritisch

Een belangrijk onderdeel van de leningsovereenkomst is het aflossingsschema. Uiteindelijk wil een schuldeiser het uitgeleende geld toch weer terugkrijgen. U zult dus afspraken moeten maken over de terugbetaling van de lening. Heeft u geen aflossingsschema in de leningsovereenkomst opgenomen, dan kan dat voor de Belastingdienst een reden zijn om eens kritisch naar de lening te kijken. Een onafhankelijke derde (zoals de bank) zou namelijk nooit accepteren dat u de lening niet terugbetaalt.

Afspraken

schriftelijk vastleggen

Om een sterkere bewijspositie te hebben tegenover de fiscus is het verstandig om de afspraken schriftelijk vast te leggen. In de leningsovereenkomst neemt u in elk geval de volgende afspraken op:

• hoe en wanneer krijgt u of uw bv het geld;
• de termijnen waarin u of uw bv de lening terugbetaalt;
• het bedrag dat per termijn betaald wordt;
• afspraken over de betaling van de rente (maandelijks of jaarlijks, vooraf of achteraf).

Accepteren

afspraken ­nakomen

Met het op papier zetten van de afspraken bent u er nog niet. Uiteindelijk gaat het er ook om dat u de afspraken nakomt. Een onafhankelijke derde zou niet-nakoming namelijk nooit accepteren.

7.1.2 Zekerheden

onderpand

Een onafhankelijke derde wil zeker weten dat u te allen tijde de lening kunt terugbetalen en zal dus zekerheden stellen. Een onderpand kan bijvoorbeeld dienen als zekerheid. Voor een zakelijke lening tussen gelieerde partijen is dat dus niet anders. U moet zorgen voor voldoende zekerheden.

Waarde

gedurende looptijd

Een belangrijke voorwaarde is dat de waarde van de zekerheid in ieder geval gelijk is aan de waarde van de lening. U controleert dat uiteraard op het moment van het aangaan van de lening. Het is ook belangrijk dat u dit controleert gedurende de looptijd van de lening. Daalt de waarde van het onderpand, dan moet u namelijk extra zekerheden stellen.

Hypotheek

executoriaal verkopen

Het recht van hypotheek is een veelvoorkomende zekerheid voor een hoge of risicovolle lening. U kunt dit bijvoorbeeld regelen ten aanzien van een eigen woning, vakantiewoning of een woning die u verhuurt aan derden. Het voordeel van het hypotheekrecht is dat de schuldeiser de woning executoriaal kan verkopen bij het niet nakomen van de verplichtingen. Met de opbrengst is het dan mogelijk om de lening af te lossen. Dit geeft de schuldeiser zekerheid over het terugbetalen van de lening.

7.1.3 De hoogte van de rente

compenseren

Een lening verstrekken doet een onafhankelijke partij niet gratis. U zult dus ook een zakelijke rente moeten bepalen. De hoogte van de rente is erg afhankelijk van de andere afspraken. Zijn de overige voorwaarden onzakelijk, dan kunt u dat compenseren met een hogere rente. De lening kan daardoor dan toch zakelijk zijn.

Belegger

zakelijke rente

Maar hoe bepaalt u een zakelijke rente? Een goede graadmeter voor deze zakelijke rente is de rente die een onafhankelijke derde in rekening zou brengen bij een lening onder dezelfde voorwaarden. De rechter heeft bepaald dat u voor de zakelijke rente van een lening van de bv moet aansluiten bij de rente op de markt voor particuliere beleggers.

Variabele rente

rendement

risico-opslag

Voor een lening met een looptijd van minder dan tien jaar kunt u voor de variabele rente als basis het gemiddelde nemen van het T-rendement en het U-rendement. Dit zijn rendementen gebaseerd op staats­obligaties. Het Data Analytics Centre (voorheen Centrum voor Verzekeringsstatistiek) van het Verbond van Verzekeraars stelt maandelijks het T-rendement en U-rendement vast. Daarna moet u nog wel rekening houden met een hoger risico voor een lening aan een dga. Hiervoor rekent u een passende risico-opslag. Een hogere rente kan ook het gevolg zijn van het afspreken van een vast rentetarief, een aflossingsvrije lening en het moment van het betalen van de rente.

Onzakelijk

voorkomen

Het is in eerste instantie aan de Belastingdienst om aan te tonen dat de voorwaarden van de lening niet zakelijk zijn. Heeft de fiscus vastgesteld dat een onafhankelijke derde onder dezelfde voorwaarden nooit een lening zou verstrekken, dan is er nog wel een uitweg. U kunt nog voorkomen dat de fiscus de lening als onzakelijk bestempelt, als u kunt aantonen dat een onafhankelijke derde de lening wel zou willen verstrekken, maar dan wel tegen een hogere rente.

7.1.4 Financiële situatie

financieel 
onderzoek

U krijgt niet zomaar een lening van de bank. Na uw financieringsaanvraag volgt er een uitgebreid financieel onderzoek. De bank wil immers weten of u aan uw verplichtingen kunt blijven voldoen. Voor een lening tussen gelieerde partijen is dat niet anders.

Aandeelhouder

debiteurenrisico

Het is niet zakelijk als u een lening verstrekt terwijl duidelijk is dat de andere partij de lening waarschijnlijk niet kan terugbetalen. De Belastingdienst neemt dan aan dat aandeelhoudersmotieven hebben bijgedragen aan het verstrekken van de lening. Een onafhankelijke derde zou dat debiteurenrisico immers nooit hebben geaccepteerd. De verstrekte lening is daardoor niet zakelijk. De Belastingdienst zal de geldverstrekking dan ook aanmerken als een onzakelijke lening, met alle gevolgen van dien.