7.3 Werken met AI
technologie
Artificiële intelligentie (AI) maakt een flinke opmars. Het gaat hierbij om de technologie die computers in staat stelt om taken uit te voeren die voorheen door mensen gedaan werden. Uw onderneming kan er ook niet meer omheen en zal er mee te maken krijgen of zelf mee aan de slag moeten.
Voordelen van het gebruik van AI
productiviteit
data-analyse
Het gebruik van AI heeft verschillende voordelen voor uw onderneming. U kunt daarbij denken aan het volgende:
- Het verhogen van de productiviteit en het besparen van kosten door efficiëntie en automatisering. Dit bespaart tijd en middelen. Werknemers kunnen zich daardoor meer concentreren op meer strategische activiteiten en complexe taken.
- Hogere omzet realiseren door betere producten en diensten te ontwikkelen.
- Betere besluitvorming door data-analyse: door data-analyse en machine learning kan AI helpen bij het ontdekken van patronen en inzichten in de data waarover ondernemingen beschikken.
- Risicobeheer: AI kan helpen bij het voorspellen en beheren van diverse bedrijfsrisico’s.
7.3.1 Wat is AI?
leerproces nadoen
AI gaat over allerlei verschillende technologieën, methodologieën en toepassingen. De belangrijkste zijn:
- machine learning: computers leren uit data zonder expliciet geprogrammeerd te worden;
- deep learning: een subveld van machine learning. Het maakt gebruik van kunstmatige neurale netwerken die het leerproces van het menselijke brein nadoen. Dat maakt het mogelijk voor AI om, net als mensen, verbanden te observeren en nieuwe verbanden te leggen;
- neurale netwerken: rekenkundige modellen geïnspireerd op het menselijk brein.
intelligentie
De vraag wat er onder kunstmatige intelligentie valt en wat niet, is ingewikkelder dan hij op het eerste gezicht lijkt. Daarvoor moet eerst duidelijk zijn wat intelligentie is en wanneer iets ‘kunstmatig intelligent’ is. Een veelgebruikte definitie voor intelligentie is: ‘het vermogen om informatie op te nemen, te analyseren en op basis hiervan actie te ondernemen.’ Denk aan het vermogen om te redeneren, te plannen, te leren, te communiceren en beslissingen te nemen: eigenschappen die ons menselijk maken.
Overnemen
menselijke taken
AI zorgt er dus voor dat computers taken kunnen gaan uitvoeren die de mens eerst moest doen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan spraakherkenning, beeldherkenning en zelfs besluitvorming. Dat overnemen van menselijke taken maakt dit soort technologie vaak spannend, want wat is dan de rol van de mens?
7.3.2 Aandachtspunten bij gebruik AI
AI biedt uw onderneming een aantal voordelen (zie kader hiervoor). Naast deze voordelen van het werken met AI, gelden er ook een aantal aandachtspunten.
AI-adoptie
In de eerste plaats moet u zich enigszins verdiepen in AI en hoe u AI het beste kunt inzetten in de onderneming. Op de korte termijn gaat dat over de ‘AI-adoptie’-kant. Daarbij wordt er gekeken naar welke bestaande software en tools er al op de markt zijn en kunnen helpen om slimmer en efficiënter te werken.
Scholing
inhoudelijk veranderen
Mogelijk zien werknemers hun baan inhoudelijk enigszins veranderen door de toepassing van AI. Het is dan noodzakelijk dat ze ook voldoende (om)scholing krijgen om zich aan te kunnen passen aan de nieuwe technologieën.
AI-transformatie
lange termijn
data
De meer ingewikkelde kant van AI gaat over de lange termijn, de zogeheten ‘AI-transformatie’ – ook wel ‘voorspellende AI’ genoemd – waarbij ondernemingen eigen algoritmes en modellen bouwen op basis van hun kennis en data, om zich te onderscheiden van de concurrentie.
Complex
Er zijn grote hoeveelheden data nodig om AI-systemen te laten draaien. Houd er daarom rekening mee dat het verzamelen, verwerken en beheren van deze data complex kan zijn. Wil uw onderneming AI integreren met bestaande workflows en systemen, dan kan dat weer technische en operationele uitdagingen met zich meebrengen.
Tijdens de integratie is het belangrijk om te garanderen dat uw onderneming voldoende menselijke expertise en kritisch denkvermogen blijft houden. Afhankelijkheid van AI kan er voor zorgen dat er relatief weinig menselijke expertise overblijft om AI-systemen kritisch te bekijken.
7.3.3 AI-protocol
regels
beveiligen
beoordelen en bijwerken
Een AI-protocol kan uw onderneming helpen bij alle snelle veranderingen rondom AI. Het gaat dan om een set van richtlijnen, regels en procedures, die van toepassing zijn op het ontwikkelen, implementeren en beheren van AI-systemen. Deze regels moeten helpen om ervoor te zorgen dat uw onderneming en de werknemers AI-systemen op een ethische, verantwoorde en veilige manier gebruiken. Het kan daarbij gaan om de volgende zaken:
- Ethische en juridische normen: het zorgen voor ethisch verantwoord gebruik van AI, met inachtneming van menselijke waardigheid en rechten.
- Voorkomen van discriminatie: het voorkomen van vooroordelen en discriminatie via AI-systemen.
- Veiligheid en betrouwbaarheid: het waarborgen van de veiligheid en betrouwbaarheid van AI-systemen door het beveiligen van deze systemen tegen aanvallen en mogelijke beveiligingsrisico’s.
- Transparantie en uitlegbaarheid: zorgen voor transparantie in de werking van AI-systemen en beslissingen of acties kunnen uitleggen die door AI worden genomen.
- Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid: bepalen wie verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en implementatie van het AI-systeem en voor de eventuele (moedwillig veroorzaakte) schade door het AI-systeem.
- Regelgeving en naleving: het protocol kan verwijzen naar bestaande wetten, voorschriften en normen waaraan moet worden voldaan bij de ontwikkeling en implementatie van AI-systemen.
- Voortdurende monitoring en evaluatie: het regelmatig beoordelen en bijwerken van AI-systemen om ervoor te zorgen dat ze blijven voldoen aan de gestelde normen en om ze aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen en inzichten.