8.1 Overdrachtsbeperkende bepalingen
goedkeuringsregeling
De wet biedt u veel vrijheid als het gaat om het inrichten van overdrachtsbeperkende bepalingen. Zo kunt u gebruikmaken van een goedkeuringsregeling. In dat geval is de aandelenoverdracht afhankelijk van een verleende goedkeuring.
Ook een derde kan op grond van de statuten van de bv bevoegd zijn om goedkeuring voor de overdracht van aandelen te geven. Deze bevoegdheid is dus niet alleen voorbehouden aan een orgaan van de bv.
8.1.1 Lock-upbepaling
bezwaarlijk
Daarnaast kunt u in de statuten ook bepalen dat de overdracht van aandelen gedurende een bepaalde periode niet mogelijk is. Dit heet een lock-upbepaling. De uitsluiting van de overdraagbaarheid van de aandelen kan voor een bepaalde periode plaatsvinden. Een termijn van vijf jaar wordt over het algemeen redelijk geacht. Een blokkeringsregeling mag er overigens niet toe leiden dat overdracht van aandelen onmogelijk of uiterst bezwaarlijk wordt. Dit is echter niet van toepassing als het een gevolg is van een statutaire lock-up bepaling of een afwijkende prijsbepalingsregeling waar een aandeelhouder aan is gebonden.
Mocht een lock-upbepaling via een statutenwijziging opgelegd worden, dan moeten alle aandeelhouders die door de bepaling worden getroffen hiermee instemmen. Is deze instemming er niet, dan heeft de bepaling geen werking.
8.1.2 Prijsbepaling
onafhankelijke deskundigen
formule
Voor wat betreft de prijsbepaling is de hoofdregel dat bij overdracht de koper een prijs moet betalen die gelijk is aan de waarde van de aandelen, te bepalen door één of meer onafhankelijke deskundigen. In een van de hoofdregel afwijkende regeling kunt u een prijs per aandeel opnemen (bijvoorbeeld de nominale waarde) of de regeling kan voorzien in een prijsbepalingsformule. Het is wel belangrijk dat u zich hierbij realiseert dat een afwijkende regeling en de uitkomst daarvan door een rechter getoetst kunnen worden aan de eisen van redelijkheid en billijkheid.
Instemming
afwijzen
Een afwijkende prijsbepalingsregeling mag u bovendien niet aan een aandeelhouder opleggen. Als een aandeelhouder een wijziging van de prijsbepalingsregeling afwijst, kan deze regeling weliswaar wel ingevoerd worden, maar deze zal voor die specifieke aandeelhouder geen werking hebben. In dat geval is het denkbaar dat de prijsbepalingsregeling voor bepaalde aandeelhouders wel van toepassing is en voor andere aandeelhouders niet. Als een niet-gebonden aandeelhouder zijn aandelen vervolgens overdraagt aan een ander, dan is deze toetredende aandeelhouder ineens wel gebonden aan de regeling.
Een overdracht van aandelen die in strijd is met de wettelijke blokkeringsregeling, of met een statutaire beperking waaraan de aandeelhouder is gebonden, is ongeldig.
8.1.3 Combinaties
prioriteitsaandelen
Combinaties van verschillende blokkeringsregelingen zijn ook toegestaan. Verschillende regelingen zijn denkbaar ten aanzien van verschillende soorten aandelen. Zo kunt u voor houders van gewone aandelen een goedkeuringsregeling opnemen en voor houders van prioriteitsaandelen een aanbiedingsregeling.
Verschillende soorten
voorkeursrecht
Ook voor één soort aandelen kunt u blokkeringsregelingen combineren. U kunt bijvoorbeeld bepalen dat eerst goedkeuring moet worden gevraagd aan een orgaan van de bv, en dat bij weigering de aandelen moeten worden aangeboden aan de mede-aandeelhouders. In de blokkeringsregeling kunt u – als de statuten voorzien in verschillende soorten aandelen – bepalen dat er een voorkeursrecht geldt voor houders van de aandelen van de soort die wordt aangeboden.