1.4 Controle door de Belastingdienst
toezicht
aanmaning
De Belastingdienst houdt op allerlei manieren toezicht op uw aangiften. Dat begint met de termijnen voor het doen van aangifte en het betalen van de verschuldigde belastingen. Bent u te laat met een aangifte, dan staat u automatisch op de radar van de fiscus. In eerste instantie krijgt u een aanmaning. Bent u vaker te laat, dan volgen boetes.
Vormen van toezicht
verticaal toezicht
horizontaal toezicht
De Belastingdienst houdt ook toezicht op de kwaliteit en juistheid van de aangiften. Tot 2005 was sprake van controle van bovenaf, zogenoemd verticaal toezicht, bijvoorbeeld in de vorm van een steekproefsgewijze belastingcontrole. Zo’n 15 jaar geleden is ‘horizontaal toezicht’ geïntroduceerd, naast ‘verticaal toezicht’. Het verschil tussen deze twee laat zich samenvatten in twee woorden: ‘wederzijds vertrouwen’. In de woorden van de fiscus: ‘afstemming vooraf waar nodig, in plaats van controles achteraf’:
- Bij verticaal toezicht ligt de focus van de Belastingdienst op controle van de aangiften en aanslagen. De controlemethode kenmerkt zich door wantrouwen.
- Met horizontaal toezicht verschuift de focus naar samenwerking tussen belastingplichtige en Belastingdienst. De samenwerking is gebaseerd op vertrouwen op grond van de ervaringen uit het verleden (hoe staat u bij de Belastingdienst bekend?) en de eigen verantwoordelijkheid.
De Belastingdienst wil het ‘horizontaal toezicht’ verbeteren. Er komt een meer passende vorm van toezicht bij verschillende typen belastingplichtigen. Dit toezicht wordt inhoudelijk ook ‘zwaarder’ (zie hoofdstuk 6).
Convenanten
verslaglegging
In het kader van het horizontaal toezicht heeft de Belastingdienst convenanten gesloten met fiscale dienstverleners en branches, waarin de werkwijze en verslaglegging zijn vastgelegd. Eén van de voordelen is dat u direct zekerheid heeft over de verschuldigde bedragen. In hoofdstuk 6 leest u of en onder welke voorwaarden u in aanmerking komt voor horizontaal toezicht.
Mediation en vaststellingsovereenkomst
fiscale mediation
vaststellingsovereenkomst
Om onzekerheid en geschillen over de belastingheffing te voorkomen of te beëindigen, kunt u in plaats van de confrontatie aan te gaan op zoek gaan naar een oplossing waarmee zowel de inspecteur als u uit de voeten kan. Zijn de stellingen al ingenomen, dan is fiscale mediation (hoofdstuk 9) een zinvol alternatief voor de gang naar de rechter. Gaat het om een verschil van inzicht over bijvoorbeeld de waardering van goodwill of onroerend goed of om de afschrijvingsmethode van een bedrijfsmiddel, dan kan een vaststellingsovereenkomst (hoofdstuk 7) toekomstige discussies voorkomen.
De fiscus maakt ook gebruik van ‘ruling’. Dit is een eenzijdige standpuntbepaling van de kant van de inspecteur. In de ruling legt hij de fiscale gevolgen van een voorgenomen handelen vast. De fiscus is gebonden aan deze toezegging, u als belastingplichtige bent dit niet.