5.4 Bevoegdheden inspecteur
doel
gedragscode
Om de wet te handhaven en misstanden op te sporen, beschikken inspecteurs over veel bevoegdheden. Deze bevoegdheden staan uiteraard wel in dienst van het doel: een goede controle op de arbeidsomstandigheden uitvoeren. De inspecteur moet zich daarnaast altijd aan de gedragscode van de Arbeidsinspectie houden (zie paragraaf 5.6).
5.4.1 Vragen stellen
De kans is groot dat de inspecteur vragen wil stellen aan werknemers. Zij weten natuurlijk het beste hoe de arbeidsomstandigheden zijn.
relevant
U moet toestaan dat de inspecteur informatie verzamelt door met werknemers te spreken. Ook moet u accepteren dat de inspecteur zelf bepaalt aan wie hij vragen stelt. Het heeft dus weinig zin om een woordvoerder naar voren te schuiven die u zelf heeft geselecteerd en geïnstrueerd. Overigens mag de inspecteur alleen vragen stellen die relevant zijn voor zijn onderzoek.
5.4.2 Inzage
De inspecteur mag allerlei documenten doorspitten, zolang ze het doel van zijn onderzoek dienen. De werkgever of werknemers mogen hem inzage niet weigeren. Documenten waar hij bijvoorbeeld naar kan vragen, zijn:
- identiteitsbewijzen (kopieën van paspoorten van de werknemers);
- de loonadministratie;
- de werktijdenregistratie.
Materiaal meenemen
computerbestanden
Als de inspecteur documenten nader wil onderzoeken, kan hij hiervan kopieën maken. Dit geldt niet alleen voor papieren documenten, maar ook voor computerbestanden. Ook voorwerpen mag hij meenemen. De kans bestaat dus dat een aantal werknemers tijdelijk zonder computer zit. Het heeft geen zin om hiertegen te protesteren.
Monsters
foto’s
locatie
De inspecteur kan op de werkplek ook monsters nemen, bijvoorbeeld van gevaarlijke stoffen waar werknemers mee werken. Daarnaast mag hij foto’s maken in uw organisatie. Zeker als er een arbeidsongeval heeft plaatsgevonden, kan het nuttig zijn om foto’s van de locatie te hebben. Maar ook bij een algemene controle kan de inspecteur foto’s maken van de situatie op de werkplek.
Loonadministratie mee met de inspecteur
illegaal
De inspecteur kan besluiten om de loonadministratie in beslag te nemen. Dit mag de Arbeidsinspectie doen als er vermoedens zijn dat u werknemers onderbetaalt of illegaal tewerkstelt.
Weigert u de loonadministratie mee te geven? Dan geeft de inspecteur een termijn waarbinnen u de kans krijgt om alsnog mee te werken en uw loonadministratie af te geven. Doet u dit niet, dan riskeert u een boete of zelfs een dagvaarding.
Argwaan
grondiger
alle plekken
Weigering wekt natuurlijk nog meer argwaan bij de inspecteur. Heeft de inspecteur de loonadministratie eindelijk in handen, dan zal hij die nog veel grondiger bekijken dan als u de documenten zonder protest had meegegeven.
5.4.3 Toegang
De inspecteur heeft toegang tot alle plekken waar werknemers in uw organisatie arbeid verrichten. U denkt hierbij misschien vooral aan de kantoorruimtes, de fabriekshal en opslagruimtes. Maar ook vervoersmiddelen, zoals vrachtwagens en bedrijfsauto’s, mag de inspecteur bekijken.
In theorie mag een inspecteur een thuiswerkplek controleren, maar in de praktijk gebeurt dit niet. Meer hierover leest u in paragraaf 3.3.2.