1.4 Mythes ontkracht
Er bestaan veel misvattingen die ondernemingen kunnen weerhouden van MVO. In deze paragraaf komt u erachter of de hardnekkigste mythes over MVO kloppen of niet.
‘MVO dat bent u, of dat bent u niet’
proces
MVO is geen kwestie van wel of niet, van alles of niks, van goed of fout. Integendeel: MVO is nooit af, het is eerder een proces dan een eindresultaat. Dit komt doordat de maatschappij verandert, inzichten wijzigen, de techniek voortschrijdt en verwachtingen zich ontwikkelen.
Als uw onderneming wil weten waar zij staat op het gebied van MVO, kan zij een scan laten uitvoeren door een gespecialiseerde partij.
‘Bij MVO is altijd sprake van win-winsituaties’
winst
Win-winsituaties komen voor, maar het wordt pas interessant als het lastiger wordt. Zo lang u in een win-winsituatie verkeert, is het niet erg lastig om de goede beslissing te nemen, maar wat doet uw onderneming als de winst omlaaggaat door dure milieumaatregelen? Dilemma’s zijn een veel voorkomend onderwerp in MVO-discussies.
‘Nederland is koploper op het gebied van duurzaamheid’
Nederland loopt op een aantal gebieden voor, maar op veel gebieden niet. Wat betreft bijvoorbeeld klimaat en diversiteitsbeleid doet Nederland het niet al te best.
‘MVO houdt op bij de grens en is een hobby van rijke landen’
greenwashing
MVO is geen hobby van rijke, westerse landen. Er zijn internationale richtlijnen die door de meeste landen onderschreven worden en normen, zoals de UN Global Compact, OESO-richtlijnen voor internationaal ondernemen, ILO Labour standards, de GRI-richtlijnen voor transparantie, of ISO26000 voor MVO-implementatie.
‘Ondernemingen die zeggen dat ze aan MVO doen, houden zich vooral met greenwashing bezig, het is alleen maar PR’
MVO begint soms wel met greenwashing (zie tipkader), maar controleerbare doelen en meer transparantie zijn de trend. Dit maakt greenwashing lastig. Dat gezegd hebbende: als u het goed doet op MVO-gebied, mag u daar best trots op zijn en erover communiceren. Dat is geen greenwashing.
Greenwashing betekent dat een onderneming ervoor kiest zich naar de buitenwereld toe veel groener voor te doen dan ze in werkelijkheid is.
‘MVO kost veel geld’
alternatief
Inderdaad is MVO niet gratis of vrijblijvend. Wel is er een verband tussen duurzaamheidprestaties en financiële prestaties. Ondernemingen die het goed doen op duurzaamheid presteren over het algemeen ook economisch beter. Als onethische bedrijfsactiviteiten rendabel zijn, is het aan uw onderneming om te beslissen om die te handhaven of te kiezen voor een verantwoord alternatief.
‘MVO is voor grote bedrijven, niet voor mkb’ers of zzp’ers’
ondernemer
Iedere onderneming kan uit de voeten met MVO. In het algemeen geldt: hoe groter uw invloed, hoe groter uw verantwoordelijkheid. Maar zelfs de kleinste ondernemingen hebben ergens invloed op, dus iedere ondernemer kan iets met MVO.
‘De Nederlandse overheid regelt alles wel via de wetgeving’
overheid
Zowel Nederlandse als internationale overheden hebben beleid op het gebied van MVO. Maar MVO gaat in eerste instantie om ondernemen, inclusief de verantwoordelijkheid die ondernemingen nemen bovenop wat ze wettelijk moeten doen.
‘MVO is veel te moeilijk, er is geen beginnen aan voor kleine ondernemingen’
MVO is een veelomvattend begrip, dus het kan lastig zijn om het op alle terreinen door te voeren. Maar u kunt klein beginnen en zelf bepalen hoe ingewikkeld u het maakt. Daarnaast zijn er veel hulpmiddelen en partijen te vinden waar u een beroep op kunt doen als u er niet uitkomt.
Koploper CO2-uitstoot
Uit het rapport De Nieuwe Businessagenda van MVO Nederland (zie mvonederland.nl/de-nieuwe-businessagenda-2019) kunt u opmaken dat ondernemingen verantwoordelijk zijn voor ruim driekwart van de Nederlandse CO2--uitstoot.
Huishoudens
bedrijfstak
De bedrijfstakken landbouw, industrie en bouw zijn koploper met 28% van de broeikasgassen. Energie-, water- en afvalbedrijven volgen met 26%. Dan komt de transportsector met 12%. Overige dienstverleners ronden de lijst af met ook 12%. De rest van de CO2--uitstoot (22%) is afkomstig van huishoudens.
Regeerakkoord
Urgenda
Deze cijfers laten zien dat er werk aan de winkel is. In de rechtszaak van milieuorganisatie Urgenda tegen de Staat (zie ook pagina 39) besliste de rechter dat de reductie van broeikasgassen in 2020 met 25% gereduceerd moet zijn ten opzichte van 1990. Een flinke opgave voor de staat!
‘MVO is alleen filantropie’
filantropie
Filantropie kan een onderdeel zijn van MVO, maar liefdadigheid is niet de kern van MVO.
Facilitaire vraagstukken
Facilitaire vraagstukken zijn bij bijna alle ondernemingen hetzelfde: dubbelzijdig printen, verwarmen, koelen,verlichting, catering. Voor deze standaardvragen zijn standaardoplossingen. Dit kunt u zien als het ‘laaghangend fruit’ waarmee u op korte termijn het meest kunt bereiken
Kernactiviteiten
diensten
Het verduurzamen van kernactiviteiten is de grootste uitdaging, want die zijn bij iedere onderneming anders. Hier moeten strategische afwegingen gemaakt worden over producten, diensten en productieprocessen. Daar is geen standaardrecept voor. Het verduurzamen van de kernactiviteiten is waar het bij MVO uiteindelijk om gaat.